Niska rentowność polskich banków, zwłaszcza mniejszych, może rodzić wyzwania - NBP

"Zarówno gospodarka realna, jak i system finansowy Polski pozostają zrównoważone. Sektor bankowy jako całość funkcjonuje stabilnie. Ponieważ banki są głównym źródłem finansowania gospodarki, a depozyty bankowe są największym składnikiem aktywów finansowych gospodarstw domowych, to stabilność sektora bankowego warunkuje stabilność finansową w kraju.

Ryzyko systemowe związane z niekredytowymi instytucjami finansowymi jest ograniczone z uwagi na ich wielkość i modele biznesowe, które aktualnie nie tworzą istotnych zagrożeń dla stabilności całego systemu" - napisano w raporcie.

Jak podał bank centralny, tempo wzrostu kredytu i poziom zadłużenia w relacji do PKB pozostają umiarkowane.

"Sektor bankowy charakteryzuje się dobrym wyposażeniem w kapitał - łączny współczynnik kapitałowy przekracza 18 proc. i towarzyszy mu niski poziom dźwigni finansowej. Jednocześnie jakość portfela kredytowego pozostaje dobra - udział należności z utratą wartości utrzymuje się poniżej 7 proc. Zdecydowana większość banków z nadwyżką spełnia normy płynności krótko- i długoterminowej" - napisano.

NBP wskazał, że niektóre procesy i zjawiska mogą stanowić wyzwanie dla stabilności systemu finansowego. Chodzi głównie o tempo dostosowań stawek referencyjnych WIBOR i WIBID do wymogów rozporządzenia obowiązującego w krajach członkowskich UE, niską rentowność części (głównie średnich i mniejszych) banków, a także rosnący udział wysokokwotowych kredytów konsumpcyjnych o długich terminach zapadalności.

W tym kontekście wymieniono też kredyty mieszkaniowe udzielone w warunkach niskich stóp procentowych i zwiększonej dynamiki cen na rynku nieruchomości, niską efektywność i niedostateczny poziom integracji banków spółdzielczych, a także zwiększoną rolę sektora rządowego jako właściciela dużej części sektora finansowego (w tym przede wszystkim bankowego) i jednocześnie jego nadzorcy i dłużnika (poprzez portfel obligacji skarbowych).

Według banku centralnego zagrożenia dla stabilności krajowego systemu finansowego mają nadal głównie charakter zewnętrzny, a utrzymująca się niepewność w otoczeniu gospodarczym Polski wskazuje na możliwość wystąpienia negatywnych szoków, mogących dodatkowo spowolnić wzrost gospodarczy w Polsce.

"Bezpośrednia ekspozycja polskiego systemu bankowego na zagranicę jest ograniczona, jednak dynamika gospodarki Polski jest w istotnym stopniu uwarunkowana koniunkturą w UE, a dodatkowo duże znaczenie ma finansowanie zagraniczne sektorów rządowego, przedsiębiorstw oraz bankowego" - informuje NBP.

Według banku, gdyby gospodarka globalna i system finansowy doświadczyły szoków, to miałoby to również wpływ na polski rynek.

NBP zauważa jednocześnie, że wyniki testów warunków skrajnych wskazują jednak, że banki w Polsce - dzięki konsekwentnej akumulacji kapitału - pozostają stosunkowo odporne. "Tylko mała grupa banków zanotowałaby niewielkie niedobory kapitału w stosunku do wymogów kapitałowych w filarach I i II. Pozostałe banki nadal byłyby wypłacalne i mogłyby nadal finansować gospodarkę" - poinformował NBP.

Według banku centralnego najważniejszym, globalnym czynnikiem ryzyka jest oczekiwane spowolnienie gospodarcze na świecie.

Większość międzynarodowych instytucji finansowych przewiduje spadki tempa wzrostu PKB w 2019 r. w USA, Chinach oraz w strefie euro, będącej głównym partnerem handlowym Polski. Przyczynami spowolnienia wzrostu gospodarczego mogą być spadek dynamiki handlu światowego (prowadzący do spadków inwestycji i aktywności gospodarczej) oraz zwiększenie niepewności co do nastawienia i przyszłych kierunków polityki gospodarczej głównych gospodarek świata - wskazał bank.

Analiza przeprowadzona w najnowszej edycji raportu NBP opiera się na danych dostępnych do 31 marca 2019 r. (cut-off date). Raport został przyjęty przez zarząd Narodowego Banku Polskiego na posiedzeniu 30 maja 2019 r.

Jak podał NBP w raporcie o stabilności systemu finansowego. Niedobór kapitału banków w scenariuszu referencyjnym wyniósłby 5,7 mld zł, a w scenariuszu szokowym 16,6 mld zł w okresie I kw. 2019 r. - IV kw. 2021 r.

"Wyniki dodatkowych analiz wskazują, że nawet w przypadku realizacji scenariusza szokowego nie doszłoby do efektu zarażania między bankami. W scenariuszu skrajnym tylko w dwóch podmiotach wystąpiłyby założone w badaniu przesłanki do braku spłat zobowiązań wobec innych banków, ale inne badane banki nie miały ekspozycji na te podmioty" - napisano w raporcie.

Poniżej podstawowe wskaźniki gospodarcze w rozważanych scenariuszach makroekonomicznych NBP: