800 plus dla Ukraińców z nowym obowiązkiem. Rząd zdecydował

Wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz poinformował we wtorek, że rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. 

Projekt przedłuża ochronę tymczasową dla Ukraińców uciekających przed wojną. Ochrona ta została wprowadzona decyzją wykonawczą Rady (UE) z 4 marca 2022 r. stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców. Według proponowanych zmian pobyt obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL UKR, będzie legalny do 30 września 2025 roku. 

Jedną z najważniejszych zmian, którą ma wprowadzić projekt, jest powiązanie wypłat świadczenia 800 plus i świadczenia "Dobry start" z obowiązkiem szkolnym. Zgodnie z propozycją, świadczenia to otrzymają osoby zamieszkujące z dzieckiem na terytorium RP w przypadku, gdy dziecko realizuje odpowiednio obowiązek przygotowania przedszkolnego albo obowiązek nauki, chyba że dziecko jest w wieku, w jakim obowiązki te go nie dotyczą lub zostały mu odroczone. 

"Będziemy kontynuować wsparcie związane z pomocą społeczną, polityką rodzinną, z dostępem do edukacji. Ale w ustawie, którą prezentował dziś pan minister Marcin Kierwiński (szef MSWiA) wprowadzamy zmiany w obecnie funkcjonujących przepisach, szczególnie w obszarze szkolnictwa. (...) Wiele osób zgłaszało, że są pobierane świadczenia i od razu jest wyjazd na Ukrainę. Uszczelniamy system, robimy go bardziej przejrzystym. Będziemy wspierać obywateli Ukrainy, którzy musieli uciekać przed wojną i schronili się w Polsce, ale oczekujemy też jasnych i wyraźnych reguł. To wszystko jest w ustawie, którą dzisiaj przyjęliśmy na rządzie" - powiedział Kosiniak-Kamysz. 

Na podobnych zasadach przyznawane będą świadczenia z programu "Dobry start", czyli jednorazowe wsparcie w wysokości 300 zł dla uczniów rozpoczynających rok szkolny. Wypłata zostanie wstrzymana, jeżeli realizacja obowiązku przygotowania przedszkolnego lub nauki nie zostanie potwierdzona. 

W ubiegłym tygodniu wiceminister spraw wewnętrznych Maciej Duszczyk omówił przyczyny wprowadzenia tej regulacji na posiedzeniu Senackiej Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. "Jesteśmy jedynym państwem, który ma system hybrydowy, czyli ok. 200 tys. dzieci jest w polskich szkołach, natomiast nie wiemy do końca, ile jest poza polskimi szkołami, czyli uczy się w systemie ukraińskim" - powiedział i zaznaczył: "Musimy zrobić tak, żeby były równe prawa dla polskich, cudzoziemskich i ukraińskich dzieci. To nie jest karanie, to wyrównywanie prawa". 

W nowelizacji wskazano też maksymalny 36-miesięczny okres, w którym uczniowie mogą uczestniczyć w dodatkowych bezpłatnych zajęciach z języka polskiego. Rozwiązanie dotyczyć będzie uczniów, którzy udział w zajęciach rozpoczęli w latach 2022-2023 i 2023/2024. 

Jak napisano w Ocenie Skutków Regulacji działania mające na celu zwiększenie liczby dzieci i uczniów z Ukrainy w polskim systemie oświaty w roku szkolnym 2024/2025 mogą spowodować pojawienie się dodatkowo ok. 80 tys. dzieci i uczniów, co - jak zaznaczono - powoduje konieczność zabezpieczenia na przyszły rok dodatkowej kwoty ok. 425 mln zł, zaś w 2025 roku ok. 1,1 mld zł. Z kolei wydłużenie możliwości korzystania z dodatkowej nauki języka polskiego do 36 miesięcy wymaga zaplanowania ok. 150 mln zł na rok 2024 oraz 375 mln zł na rok 2025. 

Projekt nowelizacji ustawy powstał we współpracy m.in. z Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwem Zdrowia oraz Kancelarią Prezesa Rady Ministrów. Ustawa, z wyjątkiem niektórych przepisów, miałaby wejść w życie 1 lipca 2024 r.