Polska powoła Radę ds. Ryzyka Systemowego
W Polsce, planowane jest powołanie Rady ds. Ryzyka Systemowego, jako organu odpowiedzialnego za nadzór makroostrożnościowy nad systemem finansowym - wynika z projektu ustawy. Celem jest wzmocnienie stabilności systemu finansowego oraz ograniczenie prawdopodobieństwa wystąpienia kryzysu finansowego.
"(...) Uwzględniając rekomendacje misji technicznej MFW, Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego oraz dotychczasowe doświadczenia innych państw, przedłożony projekt ustawy wprowadza do prawa polskiego formalne ramy organizacji polityki makroostrożnościowej i powołuje Radę ds. Ryzyka Systemowego (zwaną dalej "Radą") jako organ odpowiedzialny za nadzór makroostrożnościowy nad systemem finansowym" - napisano w uzasadnieniu do projektu ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym z dnia 29 maja 2013 r.
"W ocenie projektodawcy, w wyniku rozwiązań zaproponowanych w projekcie ustawy, wzmocniona zostanie stabilność systemu finansowego, a prawdopodobieństwo wystąpienia kryzysu finansowego ograniczone. Wprowadzenie krajowego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym będzie zatem korzystne dla wszystkich uczestników rynku" - dodano.
W uzasadnieniu napisano, że zasadnicze ramy koncepcyjne projektu przewidują, że nadzór makroostrożnościowy nad systemem finansowym będzie sprawowany przez ciało kolegialne, tj. Radę do spraw Ryzyka Systemowego. Celem Rady jako organu nadzoru makroostrożnościowego będzie identyfikowanie, monitorowanie i ograniczanie ryzyka systemowego, a przez to wspieranie zrównoważonego wzrostu gospodarczego.
"Dla zapewnienia stabilności systemu finansowego konieczne jest poddanie nadzorowi makroostrożnościowemu systemu finansowego jako całości, ze względu na fakt, że źródłem ryzyka naruszenia stabilności finansowej może być cały system finansowy, nie tylko pojedyncze podmioty funkcjonujące w jego ramach (przede wszystkim podmioty nadzorowane przez KNF).
W związku z powyższym projekt ustawy definiuje system finansowy szeroko - jako wszystkie instytucje finansowe, rynki, produkty i infrastruktury rynkowe, odwołując się tym samym do definicji zawartej w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego o Rady nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego" - napisano.
Proponuje się, aby do zadań Rady w szczególności należały identyfikacja, monitorowanie i ograniczanie ryzyka systemowego.
"Przez ryzyko systemowe rozumie się możliwość wystąpienia takich tendencji w funkcjonowaniu systemu finansowego, które mogą prowadzić do powiększenia się nadmiernej nierównowagi makroekonomicznej zagrażającej stabilności wzrostu gospodarczego lub wywołać inne istotne negatywne skutki dla gospodarki narodowej" - napisano w uzasadnieniu.
"W przypadku zidentyfikowania ryzyka systemowego Rada będzie podejmować odpowiednie działania mające na celu ograniczenie prawdopodobieństwa jego materializacji lub ograniczenie jego potencjalnych skutków. Proponuje się, żeby Rada posiadała uprawnienia do wydawania ostrzeżeń oraz zaleceń. W przypadku zidentyfikowania przez Radę czynników ryzyka systemowego będzie ona mogła wydawać ostrzeżenia. Rada będzie także mogła wydawać zalecenia, w których może wskazać na konieczność podjęcia działań służących optymalnemu zarządzaniu ryzykiem systemowym" - dodano.
"Adresatami zaleceń Rady będą podmioty krajowego systemu finansowego, BFG oraz KNF. Zalecenia mają charakter niewiążący prawnie, z tym że proponuje się, aby właściwe podmioty informowały Radę o działaniach podjętych w celu jego wykonania".
W uzasadnieniu zapisano, że Rada dodatkowo będzie mogła wydawać także opinie w istotnych sprawach z zakresu jej działania. Opinie będą stanowić odpowiednie narzędzie, za pomocą którego Rada będzie mieć możliwość wyrażania swojego stanowiska w istotnych sprawach związanych z jej obszarem kompetencyjnym.
"Natomiast narzędziem makroostrożnościowym +sensu stricto+ będzie określanie współczynników antycyklicznego bufora kapitałowego i systemowego bufora kapitałowego oraz terminu ich obowiązywania" - napisano.
"Obydwa bufory kapitałowe stanowią dodatkowy kapitał utrzymywany czasowo przez banki w stosunku do poziomu wymaganego innymi przepisami prawa, z tym że cele wprowadzenia tych buforów są różne. Celem antycyklicznego bufora kapitałowego jest ograniczenie ryzyka systemowego wynikającego z nadmiernej podaży kredytów związanej z cyklem koniunkturalnym. Dodatkowy kapitał w postaci bufora antycyklicznego jest gromadzony przez banki w okresie wzrostu gospodarczego i ma na celu osłabienie ekspansji kredytowej banków i w efekcie wygładzenie cyklu wahań koniunktury" - dodano.
"W okresie spowolnienia gospodarczego banki będą zwolnione z wymogu utrzymywania antycyklicznego bufora kapitałowego, a dodatkowy kapitał zakumulowany przez nie w okresie wzrostu będzie mógł być wykorzystany. Natomiast systemowy bufor kapitałowy ma na celu ograniczenie ryzyka systemowego o charakterze niecyklicznym, które może spowodować poważne negatywne konsekwencje dla krajowego systemu finansowego i gospodarki. Ponadto przewidziano przyznanie Radzie kompetencji w zakresie ustalania listy podmiotów istotnych z punktu widzenia ich potencjalnego wpływu na poziom ryzyka systemowego" - głosi uzasadnienie.
Z uzasadnienia wynika, że proponuje się, aby Rada składała się z 7 członków.
"Przewodniczącym Rady będzie Prezes NBP, a jego zastępcami Minister Finansów oraz członek zarządu NBP wyznaczony przez Prezesa NBP. Powierzenie stanowiska Zastępcy Przewodniczącego Rady Ministrowi Finansów uzasadnia fakt, iż jest on regulatorem rynku finansowego, a także posiada uprawnienia konstytucyjne w zakresie inicjatywy ustawodawczej do wydawania aktów prawnych" - napisano.
"Członkami Rady będą także Przewodniczący KNF oraz Prezes Zarządu BFG. Ponadto w skład Rady będzie wchodzić dwóch przedstawicieli specjalizujących się w zagadnieniach objętych zadaniami Rady, z których jeden zostanie powołany przez Ministra Finansów, drugi - przez Prezesa Rady Ministrów" - dodano.
"Dodatkowo, ze względu na istotną rolę GUS jako źródła danych niezbędnych do wykonywania zadań Rady, proponuje się, aby w posiedzeniach Rady uczestniczył Prezes GUS, z głosem doradczym (zadania GUS nie obejmują działań na rzecz stabilności systemu finansowego)" - napisano w dokumencie.
W uzasadnieniu zapisano, że funkcje związane z obsługą Rady zostaną powierzone NBP.
"Wiodąca rola NBP w Radzie gwarantuje na poziomie krajowym spójność z Europejską Radą ds. Ryzyka Systemowego, w której kluczową rolę odgrywają banki centralne" - napisano.
