Naprawa samochodu - skutki podatkowe

Odszkodowanie za powypadkową naprawę samochodu - skutki podatkowe i ujęcie bilansowe

Naprawa pojazdu jako koszt podatkowy

Zasadą jest, że kosztami podatkowymi są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Od powyższego przewidziano jednak pewne wyjątki, a jeden z nich dotyczy wydatków związanych z powypadkową naprawą pojazdu. Jak bowiem określono w art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o PDOF i art. 16 ust. 1 pkt 50 ustawy o PDOP, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

WAŻNE: Bez względu na rodzaj samochodu (osobowy czy ciężarowy), tylko wykupienie dobrowolnego ubezpieczenia AC daje podatnikowi prawo zaliczenia wydatków na naprawę powypadkową pojazdu do kosztów uzyskania przychodów.

Warto jednak podkreślić, że powyższe ograniczenie dotyczy jedynie napraw powypadkowych samochodów. Jeżeli zatem podatnik poniesie wydatki na bieżącą naprawę samochodu, niezwiązaną z wypadkiem, poniesione wydatki może zarachować w ciężar kosztów podatkowych na zasadach ogólnych, bez względu na to, czy podatnik posiada dobrowolne ubezpieczenie AC, czy też nie.

Odszkodowanie jako przychód podatkowy

Ustalając skutki podatkowe otrzymanego od firmy ubezpieczeniowej odszkodowania, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o PDOF i w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o PDOP. Z powołanych przepisów wynika, że nie zalicza się do przychodów zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że jeżeli nie wykupiono dobrowolnego ubezpieczenia AC, wydatki poniesione na powypadkową naprawę samochodu nie stanowią kosztów podatkowych, a otrzymane odszkodowanie od firmy ubezpieczeniowej nie stanowi przychodu podatkowego

Stanowisko powyższe potwierdziło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi z 27 kwietnia 2007 r., nr MB8/232/2007 na pytanie naszego Wydawnictwa:

„(…) w świetle art. 12 ust. 4 pkt 6a updop, nie zalicza się do przychodów otrzymanego odszkodowania w kwocie odpowiadającej kosztom remontu powypadkowego samochodu, które nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych. Przychodem będzie natomiast nadwyżka otrzymanego odszkodowania nad poniesionymi kosztami remontu powypadkowego uszkodzonego samochodu. Jeżeli poszkodowany ponosi wydatki, które są mu następnie zwracane w formie wypłaconego odszkodowania, to mamy do czynienia ze zwrotem poniesionych wydatków (…).”

Natomiast w przypadku, gdy podatnik wykupił dobrowolne ubezpieczenie samochodu, w dniu otrzymania odszkodowania z firmy ubezpieczeniowej podatnik powinien zaliczyć kwotę tego odszkodowania do przychodów podatkowych. Żadne bowiem przepisy nie wykluczają ww. przychodu z przychodów podatkowych.

Na marginesie warto zaznaczyć, że powyższe ma zastosowanie bez względu na to, czy odszkodowanie wypłacane jest podatnikowi, który poniósł szkodę, czy też bezpośrednio na konto warsztatu samochodowego.

Podsumowanie powyższych rozważań ujęto w tabeli:
 

Odliczenie VAT od poniesionych wydatków

Jeszcze do niedawna prawo do odliczenia VAT uzależnione było od zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Jednak z dniem 1 grudnia 2008 r. przepisy ustawy o VAT uległy zmianie w omawianym zakresie. Uchylono bowiem przepis zakazujący odliczenia VAT w przypadku, gdy zgodnie z przepisami o podatku dochodowym wydatek nie mógł być zarachowany w ciężar kosztów podatkowych. Oznacza to, że obecnie jedynym warunkiem do odliczenia VAT od wydatków na powypadkową naprawę samochodu jest związek wydatku z działalnością opodatkowaną.

WAŻNE: Jeżeli samochód, który uległ wypadkowi, wykorzystywany jest w działalności opodatkowanej, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT od wydatków na jego naprawę według zasad ogólnych. Bez znaczenia jest posiadanie dobrowolnego ubezpieczenia samochodu.

Wydatki na naprawę samochodu oraz przyznane odszkodowanie - ujęcie bilansowe

W księgach rachunkowych należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na rzecz jednostki przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty (art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Zatem zarówno wydatki na powypadkową naprawę samochodu, jak i otrzymane odszkodowanie należy ująć w księgach rachunkowych w dacie wystąpienia zdarzenia gospodarczego (poniesienia wydatku, czy przyznania odszkodowania).

Wydatki na powypadkową naprawę i przyznanie odszkodowania są zdarzeniami związanymi pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. Z tego też względu zdarzenia powyższe powinny być zaewidencjonowane jako pozostałe koszty/przychody operacyjne.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że sposób ewidencji nie zmieni się w sytuacji, gdy jednostka faktycznie nie poniosła ciężaru wydatku na naprawę samochodu, gdyż wydatek ten został bezpośrednio pokryty odszkodowaniem przekazanym przez firmę ubezpieczeniową na rachunek warsztatu samochodowego.
 

Dekretacja: