FOR: Nowa ustawa ułatwi Polakom wynajmowanie mieszkań

- Rząd zamierza umożliwić zawieranie umów najmu mieszkań z uproszczoną procedurą eksmisyjną. Wprowadzona zostanie tzw. umowa najmu instytucjonalnego lokalu, która będzie mogła być zawierana przez osobę fizyczną, osobę prawną lub inny podmiot, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wynajmowania lokali. W umowie najemca będzie zrzekał się prawa do lokalu socjalnego. Zapis jest zawarty w ustawie Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa o Krajowym Zasobie Nieruchomości, która czeka obecnie na podpis Prezydenta - przypomina Rafał Trzeciakowski - ekonomista FOR.

Warto wiedzieć, że jak dotąd uproszczoną procedurę eksmisyjną przewidywała jedynie umowa najmu okazjonalnego, która wymagała jednak od lokatora deklaracji, że poddaje się ewentualnej procedurze eksmisyjnej, i wykazania, że ma się dokąd wyprowadzić. Jednak ten rodzaj umowy dotyczy jedynie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali.

W efekcie osoba fizyczna mająca nieużywane mieszkanie miała mniejsze obawy przed wynajęciem go, jednak nie rozwiązywało to problemu inwestorów, którzy chcieli wybudować nowe budynki z mieszkaniami na wynajem - ich uproszczone przepisy o eksmisji nie obowiązywały, co w efekcie blokowało inwestycje w tym zakresie - czytamy w raporcie FOR.

Polska ma słabo rozwinięty rynek mieszkań na wynajem - jedynie 4,5 proc. Polaków wynajmuje mieszkania po cenach rynkowych. Nie odbiegamy pod tym względem jednak od pozostałych państw regionu - mediana w regionie to 4,3 proc. W gospodarkach UE-15 niemal 5-krotnie większy odsetek osób wynajmuje mieszkania- mediana 19,8 proc.

Większy odsetek własności nieruchomości w stosunku do wynajmu jednocześnie ogranicza mobilność pracowników i utrudnia zakładanie rodziny. Osoby posiadające dom na własność, są mniej skłonne do szukania pracy poza miejscem zamieszkania. Poza tym, mieszkanie trudniej jest kupić niż wynająć, szczególnie młodym osobom, co w efekcie oznacza, że nie mając dostępu do rozwiniętego rynku mieszkań na wynajem młodzi ludzie dłużej mieszkają z rodzicami, później zakładając własną rodzinę.

- Jednym z głównych powodów hamujących pełen rozwój rynku mieszkań na wynajem w Polsce są bariery eksmisji nieuczciwych lokatorów - zwracają uwagę analitycy FOR. Trudność eksmitowania niepłacących lub niszczących mieszkanie lokatorów, podnosi ryzyko właścicieli, co przekłada się na wyższe ceny najmu lub wyższe depozyty. W rezultacie, w najbardziej atrakcyjnych miejscach, czyli tych o najwyższej produktywności pracy i w konsekwencji najwyższych zarobkach, czynsze wynajmowanych mieszkań są często wyższe niż raty kredytów hipotecznych. Dzieje się tak dlatego, że czynsze muszą być wystarczająco wysokie, żeby kompensować ryzyko właścicieli mieszkań. W rezultacie powstaje silny bodziec w kierunku zakupu mieszkań zamiast wynajmu.

Regulacje eksmisji lokatorów w Polsce są najbardziej restrykcyjne wśród wszystkich państw OECD dla których dostępne są dane. W Polsce zabroniona jest eksmisja, bez przyznania lokalu socjalnego:

- kobiet w ciąży,

- dzieci, niepełnosprawnych i ubezwłasnowolnionych,

- obłożnie chorych,

- emerytów i rencistów spełniających kryteria pomocy społecznej,

- osób o statusie bezrobotnego,

- innych osób określonych przez radę gminy.

Zaproponowana w ustawie nowa forma umowy najmu z uproszczoną procedurą eksmisyjną wychodzi naprzeciw rekomendacjom od lat formułowanym przez ekspertów rynku mieszkaniowego w Polsce. Jeżeli zgodnie z oczekiwaniami jej wejście w życie przyczyni się do pełniejszego rozwoju rynku mieszkań na wynajem w Polsce, to może pomóc przeciwdziałać wzrostowi nierówności dochodowych, poprawić funkcjonowanie rynku pracy, a nawet przyczynić się do wzrostu dzietności.(js)

Źródło: Forum Obywatelskiego Rozwoju