Rozliczenie VAT z faktury wystawionej przedwcześnie

Terminy wystawiania faktur

Fakturę VAT wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Jest to podstawowy termin określony w § 9 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur. Zasada ta dotyczy również przypadku, gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część należności (przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę).

Dłuższy termin na wystawienie faktury mają podatnicy, którzy na fakturze określają jedynie miesiąc i rok dokonania sprzedaży (dotyczy sprzedaży o charakterze ciągłym). Dla nich bowiem termin na wystawienie faktury upływa siódmego dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano sprzedaży.

Kolejny wyjątek dotyczy podatników wykonujących czynności, dla których moment wystawienia faktury powiązany został z momentem powstania obowiązku podatkowego. W § 11 powołanego rozporządzenia określono w jakich przypadkach faktura powinna być wystawiona nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Dotyczy to m.in. faktur dokumentujących:

1) dostawę tzw. mediów (np. energia elektryczna) - w tym przypadku fakturę wystawia się nie później niż w dniu, w którym upływa termin płatności (pod warunkiem, że został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tego tytułu),

2) świadczenie usług transportowych, budowlanych - w tym przypadku fakturę wystawia się nie później niż z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, z tym że gdy zapłata nie nastąpi w ciągu 30 dni licząc od dnia wykonania tych usług, fakturę należy wystawić najpóźniej w tym 30. dniu.

Należy zwrócić uwagę, że dla niektórych czynności wskazano także najwcześniejszy moment, w którym wystawienie faktury uważa się za prawidłowe. Dotyczy to m.in. wymienionych przypadków za wyjątkiem "mediów". Faktura taka nie powinna być wystawiana wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego.

Rozliczenie VAT przez wystawcę?

Przepisy o VAT nie regulują wprost, jakie skutki po stronie wystawcy faktury oraz nabywcy wywołuje fakt jej wystawienia przed terminem określonym w przepisach.

Termin wystawienia faktury generalnie związany jest z powstaniem obowiązku podatkowego. Przedwczesne wystawienie faktury, która udokumentuje zdarzenie gospodarcze mające miejsce w przyszłości, nie powinno rodzić skutków w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego.

Dlatego też w sytuacji gdy podatnik przedwcześnie wystawi fakturę VAT, powinien terminowo wykazać obowiązek podatkowy. Właściwe zaewidencjonowanie wystawionej przez podatnika faktury wynika bowiem z art. 109 ust. 3 ustawy o VAT. Jak określono w tym przepisie podatnik powinien prowadzić ewidencję w taki sposób, aby na jej podstawie można było prawidłowo sporządzić deklarację dla potrzeb podatku od towarów i usług.

Oznacza to, że w sytuacji kiedy podatnik wystawi fakturę za wcześnie, powinien ją ująć w ewidencji sprzedaży VAT z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Przedwczesne ujęcie faktury VAT do rozliczenia, spowoduje błędne zadeklarowanie podatku należnego, co w konsekwencji może doprowadzić np. do zaniżenia zobowiązania podatkowego za okres rozliczeniowy, w którym rzeczywiście należało wykazać obowiązek podatkowy.

?oraz nabywcę faktury

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT prawo do odliczenia VAT powstaje m.in. w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Jeżeli podatnik nie dokona tego obniżenia w tym terminie, może to uczynić w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Jednak dla przypadku, w którym podatnik chce dokonać odliczenia VAT na podstawie faktur wystawionych przedwcześnie ustawa nie przewidziała odrębnego uregulowania dotyczącego terminu, w którym może być dokonane odliczenie podatku naliczonego.

Zasadą jest, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę powinno być związane z powstaniem u dostawcy obowiązku podatkowego i rozliczeniem podatku należnego z tytułu danej czynności. Jednak zastrzeżenie takie nie zostało jednoznacznie wskazane w ustawie o VAT. Jedynie z art. 86 ust. 12 można by je pośrednio wywnioskować. Natomiast literalne brzmienie tego artykułu uzależnia to prawo do odliczenia VAT przez nabywcę towarów i usług nie od powstania obowiązku podatkowego u dostawcy, ale od nabycia przez nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel lub wykonania usługi.

Zatem otrzymując fakturę potwierdzającą dostawę towaru czy wykonanie usługi podatnik ma prawo do odliczenia VAT w rozliczeniu za miesiąc otrzymania faktury, bądź w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Brak jednoznacznych przepisów w tej sprawie powoduje, że nie ma podstaw do zakwestionowania takiego postępowania.

Także organy podatkowe generalnie uznają, że podatnik może odliczyć VAT z faktury wystawionej przedwcześnie. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 13 lutego 2009 r., nr ITPP1/443-1098/08/MN. Organ podatkowy wskazał, że sytuacje, w których podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego wymienione zostały w przepisach art. 88 ust. 1 i ust. 3a ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, iż uprawnienie do odliczenia VAT nie przysługuje, gdy wystawiona faktura nie odzwierciedla rzeczywistego przebiegu zdarzenia gospodarczego, a w szczególności, gdy zdarzenie gospodarcze w ogóle nie zaistniało. Zatem ustawowe ograniczenia prawa do odliczenia VAT nie dotyczą przypadku, gdy nabywca usługi otrzyma fakturę wystawioną wcześniej niż powinna być ona wystawiona. Istotnym jest jedynie to, że dokumentuje ona określoną czynność.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.),
   
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28.11.2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur? (Dz. U. nr 212, poz. 1337).