Zatrudnienie na ryczałcie mało opłacalne
Planując zatrudnienie pracowników nie opłaca się być opodatkowanym ryczałtem i kartą podatkową. Nie są to formy opodatkowania, które sprzyjają zatrudnieniu, bo nie można kosztów zatrudnienia rozliczyć w kosztach uzyskania przychodów. Dlatego właśnie ci podatnicy działają najczęściej bez zatrudniania pracowników.
Tak wynika z badania ankietowego przeprowadzonego wśród osób, które odwiedziły siedzibę oddziałów Tax Care w terminie 15-25 marca 2011r. Badanie przeprowadzone było anonimowo na grupie 1147 respondentów.
Wybór formy opodatkowania związany jest między innymi z rozmiarem prowadzonej działalności gospodarczej. Im mniejsze rozmiary działalności tym prostsza forma opodatkowania. Z rozmiarem działalności gospodarczej związane jest także zatrudnienie. Większa skala prowadzonej działalności sprzyja zazwyczaj wzrostowi zatrudnienia. Nie w każdej jednak formie opodatkowania zwiększanie zatrudnienia jest opłacalne. Dlatego planując wybór formy opodatkowania należy wziąć pod uwagę planowane zatrudnienie.
Najmniej skomplikowaną formułą jest karta podatkowa. Nie wymaga się w tym przypadku prowadzenia ewidencji przychodów i kosztów ponieważ podatek nie jest uzależniony od tych zmiennych. Kartowicze raczej stawiają na własną pracę aniżeli zatrudnienie. Ponad połowa ankietowanych (55 proc.) nie zatrudnia pracowników. Dzieje się tak dlatego, że ustawa o ryczałcie ewidencjonowanym, w którym uregulowane są przepisy dotyczące karty podatkowe, zezwala co prawda za zatrudnienie ale wprowadza jednocześnie limity.
Kartowicze nie mogą zatrudnić więcej niż 5 osób. Limit ten w przypadku niektórych rodzajów działalności jest jeszcze niższy. Przykładowo, krawiec może zatrudnić 5 osób, ale podatnik świadczący usługi tapicerskie może zatrudnić maksymalnie 3 osoby. Co więcej, wszystkie osoby muszą być zatrudnione na podstawie umowy o pracę (chyba że chodzi o tzw. usługi specjalistyczne). Z punktu widzenia elastyczności polityki kadrowej jest to warunek mocno ograniczający działanie takiego przedsiębiorcy. Jeżeli podatnik chce zwiększyć zatrudnienie ponad wskazany w ustawie limit musi zamienić formę opodatkowania.
W dalszej kolejności jest ryczałt. Ustawodawca wymaga w tym przypadku ewidencjonowania przychodów. Podatek jest bowiem uzależniony od tej wielkości. Wśród ankietowanych prawie 70 proc. działa bez zatrudnienia pracowników a ci, którzy zdecydowali się na zatrudnienie w większości przypadków nie przekraczają progu 5 osób.
Tylko u 5 proc. respondentów zatrudnienie przekracza 5 osób. Jest ono jednak nie większe niż 9 osób. Z czego może to wynikać? Z dwóch powodów. Po pierwsze ryczałtowiec to podatnik, który nie może uwzględniać w kosztach wydatków na zatrudnienie (pensje pracowników, ZUS). Po drugie, opodatkowanie w formie ryczałtu to działalność, która charakteryzuje się niskimi obrotami. Ustawa bowiem wyznacza limit takich obrotów (rocznie nie więcej niż 150000 euro.)
Najtrudniejszą formą ewidencji w podatku dochodowym jest podatkowa księga przychodów i rozchodów właściwa dla opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej na zasadach ogólnych - skalą podatkową lub podatkiem liniowym. Większe rozmiary działalności przejawiające się w większym zatrudnieniu oznaczają często zmianę formy opodatkowania z uproszczonych (np. z ryczałtu) na zasady ogólne.
Teza ta potwierdziła się w wynikach badań Tax Care. 48 proc. podatników opodatkowanych skalą progresywną zatrudnia pracowników. W przypadku podatników opodatkowanych liniowo, odsetek ten wynosi aż 61 proc. Ustawa o PIT nie wskazuje żadnych ograniczeń co do zatrudnienia. Podatnik opodatkowany tym sposobem może dowolnie kształtować politykę zatrudnienia mając jednocześnie możliwość uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zatrudnienie.
Najbardziej skomplikowaną formą opodatkowania jest podatek dochodowy osób prawnych. Podatnik rozliczający się w ten sposób zobowiązany jest do prowadzenia ksiąg zgodnie z ustawą o rachunkowości. Działanie w formie spółki kapitałowej, która w zakresie praw i obowiązków wspólników jest formą znacznie bardziej skomplikowaną w porównaniu ze spółkami osobowymi wiąże się zwykle z większym zatrudnieniem. Badanie wykazało, że 89 proc. ankietowanych zatrudnia pracowników, przy czym w większości przypadków jest to zatrudnienie przekraczające 5 osób.
Joanna Szlęzak-Matusewicz
kierownik Zespołu Analiz Podatkowych Tax Care
