Składki ZUS na ubezpieczenie zdrowotne

Podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę:

- składki na ubezpieczenie zdrowotne:

- opłaconej w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

- pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;

- składki zapłaconej w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej.

Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki.

Przedsiębiorcy mają prawo doliczyć opłaconą przez siebie w roku podatkowym składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Limit odliczenia wynosi 7,75 proc. podstawy wymiaru. Jako że składkę opłacamy w wysokości 9 proc. podstawy wymiaru, to znaczy że każdą wpłatę należy podzielić przez 9 i pomnożyć przez 7,75. Na przykład jeżeli składka wyniosła 300 zł, wówczas odliczeniu podlega 300/9*7,75 czyli 258,33 zł. Jest to obliczenie uproszczone, tak naprawdę powinno się najpierw ustalić podstawę wymiaru, od której zapłacono te 300zł, a następnie wyliczyć 7,75 proc. tej kwoty do odliczenia. Różnice są jednak zwykle znikome albo w ogóle nie występują.

Odliczenie nie dotyczy składek:

• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy

• składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Podstawą odliczenia jest dowód zapłaty, może to być blankiet wpłaty, przelew, wyciąg bankowy lub nawet zaświadczenie z ZUS o kwotach wpłaconych w danym roku czy innym okresie.

Każdy pracownik, zleceniobiorca czy inna osoba, które płatnik potrąca składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ma również prawo ją odliczyć od podatku w zeznaniu rocznym PIT.

Limit odliczenia wynosi również 7,75 proc. podstawy wymiaru. Jako że składkę opłacamy w wysokości 9 proc. podstawy wymiaru, to znaczy że każdą wpłatę należy podzielić przez 9 i pomnożyć przez 7,75. Na przykład jeżeli składka wyniosła 300 zł, wówczas odliczeniu podlega 300/9*7,75 czyli 258,33 zł. Jest to obliczenie uproszczone, tak naprawdę powinno się najpierw ustalić podstawę wymiaru, od której zapłacono te 300zł, a następnie wyliczyć 7,75 proc. tej kwoty do odliczenia. Różnice są jednak zwykle znikome albo w ogóle nie występują.

Osoby, którym składkę potrąca płatnik, nie muszą martwić się o obliczenie kwoty przysługującego odliczenia. Składka w wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru podana jest bezpośrednio w informacji PIT-11.

Odliczenie nie dotyczy składek:

• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy

• składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Te składki nie są jednak uwzględniane w informacjach PIT-11.

Podstawą odliczenia jest dokument pochodzący od płatnika - informacja PIT-11, względnie w razie jego braku RMUA czy pasek płacowy (ale w takim wypadku warto poprosić urząd skarbowy o skontrolowanie płatnika, który był zobowiązany do wystawienia PIT-11 a go nie wystawił - dla pewności).

Podatnicy mogą odliczyć również składkę zapłaconą w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia), lub w Konfederacji Szwajcarskiej.

Nie dają prawa do odliczenia składki, które zostały odliczone od dochodu czy podatku za granicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia) lub w Konfederacji Szwajcarskiej. Oznacza to, że można odliczyć te same składki dwukrotnie, jeżeli odliczenie nastąpiłoby na przykład w Polsce i w Stanach Zjednoczonych (o ile prawo przewidywałoby tam taką możliwość).

Jako że składki ubezpieczeniowe zagraniczne mogą mieć inną formę, niż składki polskie, i nie zawsze da się rozróżnić zagraniczne składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne, to nie podlegają również odliczeniu od dochodu składki odliczone w Polsce od podatku jako zagraniczne składki na ubezpieczenie społeczne.

Warunkiem odliczenia jest istnienie podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne. W UE podstawę prawną zawiera prawo unijne.

Zagraniczne składki przelicza się na złote według kursów kupna z dnia zapłaty lub potrącenia składki, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku, przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Jeżeli bank, z którego usług korzysta podatnik, stosuje różne kursy walut obcych i nie jest możliwe zastosowanie kursu, o którym mowa wyżej, lub bank nie ogłasza kursu walut (dot. banków zagranicznych), do przeliczenia przychodu uzyskanego przez podatnika na złote, stosuje się kurs średni walut obcych ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zapłaty lub potrącenia składki.

Na przykład: 30 lipca 2011 r. Janowi Kowalczykowi potrącono 30 euro składki na ubezpieczenia społeczne. Jest to sobota. Potrącenie nastąpiło przy wypłacie wynagrodzenia. Stosować należy zatem kurs średni NBP z 29 lipca 2011 r.

Artur M. Brzeziński, doradca podatkowy