Co można załatwić w urzędzie przez internet?
Internet jako narzędzie kontaktu podatnika nie tylko z fiskusem zyskuje na popularności. To efekt otwarcia się aparatu skarbowego na nowoczesne formy realizowania obowiązków podatkowych.
Wystarczy komputer i dostęp do globalnej sieci, aby złożyć deklarację, wysłać pismo, odebrać urzędową korespondencję. Z tych udogodnień mogą korzystać firmy i osoby prywatne.
Deklaracje w sieci
Podatnicy wykorzystują Internet przede wszystkim do składania w formie elektronicznej deklaracji, zeznań i informacji. Dokumenty te można przesyłać, stosując rozwiązania przygotowane przez Ministerstwo Finansów albo używając programów komercyjnych.
Resort finansów udostępnia dwie możliwości składania e-deklaracji: interaktywne formularze oraz aplikację e-Deklaracje Desktop. Aplikacja ułatwia korzystanie z formularzy interaktywnych w zakresie składania PIT-16, PIT-16A, PIT-19A, PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39 bez użycia bezpiecznego podpisu elektronicznego. Oprogramowania komercyjne pozwalają natomiast przesyłać dokumenty bezpośrednio np. z programu księgowego do systemu e-Deklaracje.
E-deklaracje, poza wymienionymi formularzami związanymi z rozliczeniem podatku dochodowego od osób fizycznych, muszą być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Taki podpis to produkt komercyjny. Trzeba za niego zapłacić. Cena zestawu do składania e-podpisu zależy od kilku elementów. Liczą się: okres ważności certyfikatu, rodzaj urządzenia wykorzystywanego do składania podpisu oraz komponenty tworzące zestaw. Zestaw standardowy - zawierający certyfikat kwalifikowany ważny rok, kartę kryptograficzną, oprogramowanie, czytnik kart - to wydatek około 300 zł (brutto). Do tego cyklicznie dochodzą koszty odnowienia certyfikatu. Rejestr firm świadczących usługi w tym zakresie dostępny jest na stronie internetowej Narodowego Centrum Certyfikacji.
Pomoc pełnomocnika
E-deklaracje może w imieniu podatnika składać pełnomocnik. Udzielone mu upoważnienie musi odpowiadać określonym wymogom formalnym. Sporządza się je w formie papierowej na formularzu UPL-1. Wypełniony druk należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach ewidencji podatników i płatników. Nie wiąże się to z obowiązkiem uiszczenia opłaty skarbowej.
Pełnomocnictwo powinno wpłynąć do urzędu skarbowego co najmniej jeden dzień przed wysłaniem pierwszej e-deklaracji. Tyle czasu zazwyczaj urzędnicy potrzebują, aby wprowadzić dane o pełnomocniku pozwalające na jego identyfikację w systemie e-Deklaracje. Kiedy bowiem składa on deklarację, informacje o nim znajdujące się w systemie są automatycznie porównywane z danymi z certyfikatu podpisu elektronicznego, którym się posłużył. Pełnomocnictwo wystarczy złożyć raz. Jest ważne dla wszystkich rodzajów deklaracji, zeznań i informacji składanych w formie elektronicznej przez cały okres, na jaki zostało ustanowione.
Zawiadomienie o odwołaniu - podobnie jak samo pełnomocnictwo - trzeba złożyć na specjalnym druku. Jest to formularz oznaczony symbolem OPL-1. Składa się go również w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach ewidencji podatników i płatników.
Druki UPL-1 i OPL-1 można pobrać ze strony www.druki.gofin.pl.
Podatnik na ePUAP-ie
Przez Internet można składać nie tylko deklaracje, ale także wnioski, skargi i zapytania. Podania przesyła się za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej systemu ePUAP albo na adres e-mail organu podatkowego.
Korzystanie z platformy ePUAP wymaga założenia na niej konta i uzyskania profilu zaufanego. Profil zaufany jest odpowiednikiem komercyjnego e-podpisu. Służy potwierdzaniu podpisu składanego przez użytkownika pod dokumentami elektronicznymi adresowanymi do organów administracji publicznej. Profil zaufany uzyskuje się jednak bezpłatnie i stosuje bez użycia dodatkowych urządzeń. Identyfikacja osoby, która się nim posługuje, opiera się na zestawie potwierdzonych informacji. Są to: imię, nazwisko, numer PESEL, adres poczty elektronicznej, login, czas uzyskania potwierdzenia, data ważności, identyfikator i parametr polityki autoryzacji.
Profil zaufany można założyć na dwa sposoby (więcej w ramce). Pierwszy polega na wysłaniu wniosku ze swojego konta ePUAP, a następnie potwierdzeniu go i podpisaniu w jednym z punktów potwierdzających. Druga możliwość to utworzenie profilu zaufanego metodą "samozaufania". Jest ona zarezerwowana dla posiadaczy podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu.
Podatnik, chcąc załatwić daną sprawę za pośrednictwem ePUAP, musi zalogować się na jego stronie internetowej, wybrać właściwą usługę i wskazać organ podatkowy. Jeżeli udostępniony jest formularz do złożenia podania, należy do niego przejść i wypełnić. Dopuszczalne jest również dołączenie on-line dokumentu zgodnego z ogólnym wzorem dokumentu elektronicznego znajdującym się w centralnym lub lokalnym repozytorium. Za pośrednictwem ePUAP pisma można składać codziennie przez całą dobę. Ich wpływ potwierdzany jest automatycznie generowanym urzędowym poświadczeniem odbioru (poświadczeniem przedłożenia). Takie poświadczenie udostępniane jest podatnikowi. Trafia ono do skrytki pozostającej do jego dyspozycji w ramach systemu teleinformatycznego organu podatkowego albo na wskazany adres e-mail. Dzięki temu łatwo ustalić, czy i kiedy pismo dotarło do adresata. To ważne, gdy należy je wnieść w określonym terminie. Termin uważa się natomiast za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostanie przesłane w formie dokumentu elektronicznego, a podatnik otrzyma urzędowe poświadczenie odbioru.
Obecnie nie uda się załatwić wszystkich formalności za pośrednictwem platformy ePUAP. Obsługiwane są tylko te sprawy, które dany organ podatkowy udostępni w systemie jako realizowane przez niego drogą elektroniczną. Niektóre organy podatkowe umożliwiają już jednak przesłanie w ten sposób podań o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, wniosków o wydanie zaświadczenia czy uzasadnienia przyczyn złożenia korekty deklaracji.
E-mail do urzędu
Platforma ePUAP to nie jedyny sposób na załatwianie spraw urzędowych bez wychodzenia z domu. Dokumenty można również wysyłać na adres e-mail urzędu skarbowego. Wymaga to jednak użycia bezpiecznego e-podpisu. Nie uzyskuje się potwierdzenia wniesienia pisma.
Na adres poczty mailowej urzędu skarbowego nie można składać dokumentów z pominięciem wzorcowych formularzy. Uznaje się je za wniesione nieskutecznie w przypadku, gdy przepisy prawa określają wzór pisma lub wzór nieelektroniczny albo w centralnym lub lokalnym repozytorium został umieszczony inny niż ogólny wzór przeznaczony do załatwiania danej sprawy.
Odbieranie e-pism
Internet można wykorzystać do odbioru urzędowej korespondencji. Pisma, zamiast do skrzynki na listy, można dostawać na skrzynkę mailową. Podatnik musi jednak wystąpić o stosowanie takiego sposobu doręczenia albo wyrazić na to zgodę.
Nie dostanie jednak na skrzynkę mailową samego dokumentu. Urzędnicy prześlą mu jedynie informację z adresem elektronicznym, z którego można pobrać pismo i pod którym należy potwierdzić jego doręczenie. Zawiera ona również pouczenie o sposobie odbioru pisma, a w szczególności o sposobie identyfikacji pod wskazanym adresem elektronicznym w systemie teleinformatycznym organu podatkowego oraz o obowiązku podpisania urzędowego poświadczenia odbioru. Adresat potwierdza odebranie przesyłki przez "podpisanie" poświadczenia doręczenia bezpiecznym e-podpisem lub profilem zaufanym. Po weryfikacji podpisu można pobrać doręczany dokument.
Za pomocą środków komunikacji elektronicznej nie doręcza się zaświadczeń.
Doręczenie e-dokumentu jest skuteczne, jeżeli w ciągu 7 dni od wysłania organ podatkowy otrzyma w formie elektronicznej potwierdzenie jego dostarczenia. W przeciwnym razie pismo musi być przekazane adresatowi w tradycyjny sposób - przez pocztę lub uprawnionego pracownika skarbowego.
|
Fiskus na miarę XXI wieku Ministerstwo Finansów prowadzi dalsze prace nad wykorzystaniem i spopularyzowaniem Internetu jako narzędzia kontaktów z fiskusem. Zmiany w funkcjonowaniu administracji podatkowej realizowane są w ramach programu e-Podatki. Reforma ma skończyć się w marcu 2015 r. Elektronizacja administracji podatkowej trwa już od kilku lat. Jej wymierne efekty to m.in. możliwość składania e-deklaracji, popularyzacja przesyłania rocznych rozliczeń PIT bez bezpiecznego podpisu elektronicznego, automatyczna rejestracja podatników ewidencjonowanych w rejestrze PESEL. W ciągu najbliższych dwóch lat mają być wprowadzone kolejne udogodnienia. Powstanie centralna baza danych o podatnikach. Każdy podatnik ma mieć na specjalnym portalu swoje konto. Znajdą się tam wszystkie jego dane: rodzaje składanych deklaracji, wnoszone podania, terminy wpłat podatków itp. Każdy będzie mógł przez Internet zalogować się na swoje konto i poznać aktualny stan rozliczeń lub status prowadzonych spraw. Nie będzie do tego potrzebny bezpieczny podpis elektroniczny. Zgromadzona w jednej bazie historia działań podatników usprawni też pracę urzędników. Skróci się liczba i czas trwania czynności wyjaśniających. Łatwiejsze stanie się typowanie podmiotów naruszających obowiązki podatkowe, wobec których należy wszcząć kontrolę lub egzekucję. System ma również generować osobom osiągającym dochody z umowy o pracę wstępne zeznania roczne. Będą one przygotowywane na podstawie informacji przekazywanych przez pracodawców. Takie rozliczenia będzie można uzupełnić i modyfikować. Zmiany mają ponadto nastąpić w zakresie ściągania niezapłaconych podatków. Zostaną wprowadzone mechanizmy tzw. miękkiej egzekucji. Urzędnicy mają w pierwszej kolejności informować dłużnika o zaległościach podatkowych i nakłonić go do ich uregulowania. |
|
Jak uzyskać profil zaufany?  * instytucja publiczna uprawniona do nadawania statusu profilu zaufanego użytkownikom i zarządzania profilem zaufanym ePUAP użytkownika, np. konsul, naczelnik urzędu skarbowego, ZUS; profil zaufany można potwierdzić w dowolnym punkcie potwierdzeń, bez względu na miejsca zamieszkania |
autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 68 (900) z dnia 2012-08-23
