Czy mikrofirma musi dzielić płatności za faktury?
Wejście w życie split payment czyli podzielonej płatności za faktury, choć formalnie dobrowolne, dla niektórych firm w praktyce okaże się konieczne. W szczególnej sytuacji są mikroprzedsiębiorcy, którzy korzystają z rachunku osobistego, a nie firmowego. Formalnie nie można ich do tego zmuszać, ale mogą odczuć negatywne konsekwencje nowego mechanizmu płatności.
Mechanizm podzielonej płatności za faktury można stosować od 1 lipca tego roku. O zastosowaniu bądź nie mechanizmu podzielonej płatności decyduje nabywca czyli ten kto płaci fakturę. Jeśli zdecyduje, że chce korzystać ze split payment, to w wyniku jego zastosowania kwota VAT będzie wpływać na specjalne konto VAT, a kwota netto trafia na rachunek rozliczeniowy.
Rachunki VAT do kont firmowych banki otwierają automatycznie. Tymczasem spora grupa mikroprzedsiębiorców w swojej działalności wykorzystuje osobisty rachunek bankowy. Oni nie będą mieli automatycznie utworzonego rachunku VAT.
Co stanie się w sytuacji gdy mikroprzedsiębiorca wystawia fakturę firmie, która korzysta ze split payment?
Jak wyjaśniają eksperci mBanku, jeżeli odbiorca (niezależnie od jego charakteru) ma w swoim banku otwarty tylko rachunek rozliczeniowy (tj. nie istnieje rachunek VAT powiązany z rachunkiem rozliczeniowym, na który skierowano przelew), to bank prowadzący rachunek odbiorcy:
- nie uznaje rachunku rozliczeniowego otrzymaną płatnością podzieloną (w żaden sposób: ani pełną kwotą, ani jej częścią),
- odsyła płatność podzieloną, kierując ją na "źródłowy" rachunek rozliczeniowy nadawcy.
Czy w tej sytuacji firma, która kupuje usługi od mikroprzedsiębiorcy może go zmusić do założenia rachunku firmowego, po to by VAT mógł być przesyłany na osobne konto?
- Obecnie nie ma regulacji prawnych, które zakazywałyby mikroprzedsiębiorcy posługiwania się swoim rachunkiem osobistym przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Może się jednak zdarzyć tak, że kontrahent, dla którego świadczył usługi będzie koniecznie chciał użyć mechanizmu podzielonej płatności np. w przypadku, jeżeli nie będzie miał wystarczających środków na rachunku rozliczeniowym i kwotę VAT chciałby w związku z tym zapłacić z rachunku VAT. Oczywiście jest mało prawdopodobne, aby taka sytuacja miała miejsce tuż po wejściu życie przepisów wprowadzających tę instytucję, ale już po kilku miesiącach jej obowiązywania jest to już możliwe - tłumaczy Magda Sławińska-Rzemek, doradca podatkowy w firmie inFakt.
O zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności decyduje wyłącznie ten, kto płaci fakturę. Oczywiście sprzedawca, czyli osoba wystawiająca fakturę, może prosić nabywcę, aby takiego mechanizmu nie stosował, ale ostatecznie i tak decyduje nabywca.
- Co ciekawe, przepisy nie zabraniają zawierania w umowach pomiędzy przedsiębiorcami zapisów, które wskazywałyby, że strony we wzajemnych rozliczeniach wyłączają zastosowanie mechanizmu split payment, więc wydaje się, że takie rozwiązanie mogłoby być zastosowane i w ten sposób przedsiębiorcy mogliby się uchronić przed używaniem przez kontrahenta takiego mechanizmu płatnośc i- dodaje ekspertka InFakt.
Dokonujący płatności nie może wymagać od mikroprzedsiębiorcy założenia rachunku rozliczeniowego. W związku z tym, jeżeli po zastosowaniu split payment przelew do niej wróci, bo mikroprzedsiębiorca nie ma rachunku rozliczeniowego, wówczas powinna dokonać płatności bez zastosowania tego mechanizmu. Problem pojawi się wówczas, jeżeli ten przedsiębiorca nie będzie miał wystarczających środków na rachunku rozliczeniowym - wówczas zapłata za fakturę może się opóźnić. Co prawda za ten okres dostawca usługi czy też towaru może naliczyć odsetki za zwłokę, jednak ostatecznie płatność nie dotrze do niego w terminie - podsumowuje Magda Sławińska-Rzemek. W jej opinii kontrahent tylko wówczas mógłby się domagać założenia przez mikroprzedsiębiorcę rachunku rozliczeniowego, jeżeli w umowie pomiędzy nimi było zawarte postanowienie, że płatności będą wykonywane w zastosowaniem mechanizmu split payment.
Monika Krześniak-Sajewicz
