PIT 2009 - i już wszystko jasne!

Rozliczając podatek dochodowy od osób fizycznych za rok 2009 należy pamiętać o tym, że co do zasady każdy podatnik podlega odrębnemu opodatkowaniu. Od tej reguły przepisy przewidują wyjątki dotyczące:

POBIERZ DARMOWY PROGRAM DO ROZLICZEŃ PIT

• małżonków, którzy na wspólny wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym mogą być opodatkowani łącznie od sumy dochodów uzyskanych w roku podatkowym;
• osób samotnie wychowujących dzieci, które na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym mogą określić swój podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów.

Wspólne opodatkowanie małżonków

Z wnioskiem o wspólne opodatkowanie dochodów mogą wystąpić małżonkowie, którzy:

• podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce;

• pozostają w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy;

• pozostają przez cały rok podatkowy we wspólności majątkowej;

• nie podlegają przepisom o podatku liniowym, zryczałtowanym czy tonażowym.

Zastrzeżenie to nie dotyczy opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym dochodów z najmu, dzierżawy lub innych kontraktów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności.

Przepisy nie uzależniają wspólnego rozliczenia od wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. Małżonkowie nie muszą również mieszkać w Polsce. Dopuszczalne jest wspólne rozliczanie się z małżonkiem, który miał miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub należącym do Europejskiego obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, jeżeli małżonkowie osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody stanowiące łącznie co najmniej 75% ich całkowitego rocznego przychodu. Wymagane jest również udokumentowanie certyfikatem rezydencji miejsca zamieszkania dla celów podatkowych.

Korzyści wynikające ze wspólnego rozliczenia to obniżenie płaconego podatku. Efekt ten można osiągnąć tylko wtedy, gdy jeden z małżonków osiąga dochody mieszczące się w niższym przedziale skali podatkowej, podczas gdy dochody drugiego z małżonków kwalifikują się do wyższej skali podatkowej. Podobnie jest w sytuacji, gdy jeden z małżonków uzyskuje dochody, a drugi ich nie ma.

Wspólne rozliczanie się z dzieckiem

Z wnioskiem o skorzystanie ze wspólnego rozliczenia razem z dzieckiem mogą wystąpić osoby mające status osoby samotnie wychowującej dzieci.

Równie ważne jak bycie osobą samotnie wychowującą dziecko jest jego faktyczne wychowanie. Preferencyjne rozliczenie dotyczy osób wychowujących w roku podatkowym:

• małoletnie dzieci;

• dzieci bez względu na wiek, na które zgodnie z odrębnymi przepisami pobierany był zasiłek pielęgnacyjny;

• dzieci do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach prawa o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów, oprócz dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku. W roku 2009 na równi z przychodami zwolnionymi traktowany jest dochód dziecka do kwoty 3089 zł.

Identyczny sposób opodatkowania ma zastosowanie do osób będących nierezydentami, które samotnie wychowują w roku podatkowym dzieci, jeżeli mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub należącym do Europejskiego obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, jeżeli osiągnęły podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody stanowiące co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym i udokumentowały certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Złożenie wniosku po terminie skutkuje utratą możliwości preferencyjnego rozliczenia się z dzieckiem.

Ulgi dla niepełnosprawnych

Podatnik niepełnosprawny lub utrzymujący osoby niepełnosprawne może odliczyć od dochodu poniesione w roku podatkowym wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Odliczenia można dokonać w wysokości faktycznie poniesionych wydatków takich jak:

• wydatki na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;

• wydatki na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;

• wydatki na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;

• wydatki na zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;

• odpłatności za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;

• odpłatności za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych;

• odpłatności za zabiegi rehabilitacyjne;

• opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa - w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;

• utrzymanie psa przewodnika przez osobę niewidomą I lub II grupy inwalidztwa w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;

• opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;

• opłacenie tłumacza migowego;

• kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia;

• wydatki na leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 złotych, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo);

• odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
• osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,
• osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione wyżej;

• wydatki z tytułu używania samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16. roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;

• wydatki na odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
• na turnusie rehabilitacyjnym,
• w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych;
• koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.

Warunkiem odliczenia wydatków jest posiadanie:

• orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub

• decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną albo

• orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16. roku życia.

Przepisy w zakresie odliczeń od dochodu stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowie - jeżeli w roku podatkowym ich dochody nie przekraczają kwoty 9120 zł.

Osoby zaliczone do I grupy inwalidztwa to osoby, w stosunku do których orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo znaczny stopień niepełnosprawności. Osoby zaliczone do II grupy inwalidztwa to, odpowiednio, osoby, w stosunku do których orzeczono całkowitą niezdolność do pracy albo umiarkowany stopień niepełnosprawności. Odliczenie może być dokonane również wówczas, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31.08.1997 r.

Ulga internetowa

Od dochodu można odliczyć wydatki z tytułu użytkowania sieci Internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 760 zł, udokumentowane stosowną fakturą.

Odliczenie w ramach ulgi internetowej dotyczy wyłącznie wydatków związanych z korzystaniem z dostępu do sieci Internet, zatem w przypadku zakupu od jednego dostawcy także innych usług (np. telewizji kablowej, telefonii stacjonarnej) należy wyodrębnić zz rachunku jedynie opłaty za usługi internetowe.

POBIERZ DARMOWY PROGRAM DO ROZLICZEŃ PIT

Jeżeli wydatki z tytułu dostępu do Internetu ponoszone są łącznie z inną osobą zamieszkującą ten sam lokal (np. małżonkiem, dzieckiem, rodzicem), co potwierdzają faktury VAT wystawione na osoby ponoszące wydatki, każda z nich ma prawo do skorzystania z ulgi internetowej w ramach osobnego limitu.

Ulgi i odliczenia w PIT za 2009 r.

Darowizny

Odliczeniu od dochodu podlegają także darowizny na cele:

• określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, przekazane organizacjom polskim lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych;

• kultu religijnego;

• krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z przepisami ustawy o publicznej służbie krwi w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew, określonego przepisami wydanymi na podstawie wymienionej ustawy.

Odliczenie stosuje się, jeżeli wysokość darowizny jest udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna - dokumentem, z którego wynika wartość tej darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.

Łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn nie może przekroczyć 6% dochodu. Odliczeniu nie podlegają darowizny na rzecz:

• osób fizycznych;

• osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5% oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

Odliczenie w zeznaniu rocznym darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych nie jest limitowane. Powyższą kwestię regulują odpowiednie ustawy kościelne, np. ustawa o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z nimi, darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych są wyłączone z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. W praktyce oznacza to, że cała kwota ufundowanej darowizny pomniejsza dochód darczyńcy wykazany w zeznaniu rocznym. Tak jak w przypadku darowizn limitowanych podatnik może przekazać zarówno darowiznę pieniężną, jak i rzeczową.

W przypadku zwrotu dokonanej darowizny obdarowany jest zobowiązany poinformować o tym urząd skarbowy w terminie miesiąca od dnia dokonania zwrotu.

Ulga odsetkowa na zasadzie praw nabytych

Podatnikowi, któremu w latach 2002-2006 został udzielony kredyt mieszkaniowy, przysługuje prawo do odliczenia wydatków na spłatę odsetek:

• od kredytu mieszkaniowego;

• od kredytu (pożyczki) zaciągniętego na spłatę kredytu mieszkaniowego;

• od każdego kolejnego kredytu (pożyczki) zaciągniętego na spłatę kredytu (pożyczki), o której mowa wyżej

- do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt mieszkaniowy zawartej przed dniem 1.01.2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31.12.2027 r. (art. 9 ustawy z dn. 16.112006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw).

Maksymalna kwota ulgi to faktycznie zapłacone odsetki od kredytu (pożyczki ) od tej części kredytu, która nie przekracza limitu dużej ulgi budowlanej (maksymalnie 243 460 zł w 2009 r.) ustalonej w roku zakończenia inwestycji.

Odliczenia od podatku - ulga na dzieci

Do ulgi tej ma prawo podatnik na każde małoletnie dziecko, jeżeli w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego (jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało) lub sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali (1/6 z kwoty 556,02 zł, czyli 92,67 zł.) za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę.

Odliczenie nie przysługuje od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

• na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

• wstąpiło w związek małżeński.

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnie ustalonej przez nich proporcji. Roczna kwota ulgi z tego tytułu wynosi 1112,04 zł.

POBIERZ DARMOWY PROGRAM DO ROZLICZEŃ PIT

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu rocznym, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia. W szczególności może chodzić o odpis aktu urodzenia dziecka, zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą bądź o zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Krystyna Adamus, biegły rewident, Auxilium S.A.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.
3. Ustawa z dn. 22.08.1997 r. o publicznej służbie krwi - Dz.U. Nr 106, poz. 681.
4. Ustawa z dn. 16.11.2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 217, poz. 1588 z późn. zm.
5. Ustawa z dn. 17.05.1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej - Dz.U. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.

Czytaj również:

Po separacji też jest ulga

Kogo i jak chronią interpretacje podatkowe?

Na co właściwie idą nasze podatki?

Fiskus też nas podsłuchuje

Warto złożyć PIT drogą elektroniczną? Dołącz do dyskusji