Opodatkowanie przychodów z działalności wykonywanej osobiście nieprzekraczających miesięcznie 200 zł
Stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 5a updof, od przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9 updof pobierany jest zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodów, jeżeli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł.
Wprawdzie w powołanym przepisie ustawodawca odwołał się do należności określonych w umowie (umowach), jednak przyjmuje się, iż zryczałtowaną formą opodatkowania objęte są również należności wynikające z innych stosunków prawnych np. powołania lub uchwały. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi z dnia 20 kwietnia 2009 r. na zapytanie naszego Wydawnictwa wyjaśniło: "(...) wyrażenie " umowie lub w umowach" należy rozumieć szeroko, a nie wyłącznie jako stosunek prawny mający charakter umowy cywilnoprawnej. Według Słownika Języka Polskiego PWN pod redakcją prof. Mieczysława Szymczaka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1996 r., umowa to "pisemne lub ustne porozumienie stron, mające na celu ustalenie czegoś, zwłaszcza wzajemnych praw i obowiązków, zgodzenie się na coś". W konsekwencji, przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma zastosowanie do każdego rodzaju przychodów kwalifikowanych do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9 ustawy, tj. bez względu na rodzaj stosunku prawnego łączącego osobę fizyczną ze świadczeniodawcą".
Uwaga:
Pełną treść powołanego pisma Ministerstwa Finansów opublikowaliśmy w Przeglądzie Podatku Dochodowego nr 9 z br. na str. 18.
1. Jeżeli kwota należności nie wynika wprost z umowy, należy pobrać zaliczkę na podatek - stanowisko Ministerstwa Finansów
Stosowanie powołanego art. 30 ust. 1 pkt 5a updof budziło wątpliwości Czytelników. Dotyczyły one sposobu opodatkowania należności, w sytuacji gdy wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie wynikała wprost z umowy, gdyż uzależniona była np. od liczby godzin przepracowanych w danym miesiącu. Czy w takim przypadku płatnik powinien pobrać zryczałtowany podatek dochodowy, jeżeli wypłaca należność nieprzekraczającą 200 zł"
O zajęcie stanowiska w tej sprawie zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów. Z odpowiedzi, jaką otrzymaliśmy w dniu 25 sierpnia 2009 r. wynika, iż warunkiem zastosowania zryczałtowanej formy opodatkowania jest określenie w umowie należności, czyli konkretnej kwoty wynagrodzenia, jaką ma otrzymać podatnik. W piśmie tym czytamy:
"Na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176, z późn. zm.), od przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu, jeżeli suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł.
Zatem, w przypadku gdy umowa lub umowy zawarte z osobą niebędącą pracownikiem płatnika wprost nie określają kwoty należności, a wyłącznie sposób jej wyliczenia, np. jako wielokrotność stawki godzinowej, wysokość wynagrodzenia za odbyte posiedzenie przez członka zarządu bądź rady nadzorczej, itp., przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma zastosowania. Od należności wynikających z tego rodzaju umów (bez względu na jej wysokość) płatnik powinien pobrać zaliczkę na podatek według zasad określonych w art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".
Oznacza to, że w przypadku umów przewidujących jedynie sposób obliczenia wynagrodzenia, np. jako iloczyn stawki (godzinowej, dziennej) i czasu pracy lub jako iloczyn stawki za czynność i liczbę tych czynności, nie ma zastosowania zryczałtowana forma opodatkowania.
Przykład Klub sportowy zawarł w sierpniu 2009 r. umowę z lekarzem na przebadanie stanu zdrowia zawodników. W umowie określono, iż za przebadanie jednej osoby lekarz uzyska wynagrodzenie w wysokości 40 zł. W sierpniu lekarz przebadał 4 zawodników, uzyskując wynagrodzenie w wysokości 160 zł. Brak określenia w umowie kwoty miesięcznego wynagrodzenia uniemożliwia zastosowanie zryczałtowanej formy opodatkowania. W związku z tym płatnik pobrał zaliczkę na podatek. |
Zwrócić należy uwagę, iż ustawodawca odwołał się do miesięcznej sumy należności określonej w umowie, a nie do miesięcznej sumy należności wypłaconej na podstawie umowy. Przesłanki decydujące o zastosowaniu zryczałtowanej formy opodatkowania wynikają zatem z treści umowy a nie z jej faktycznej realizacji.
Przykład Przedsiębiorca zawarł umowę na występ artystyczny (wykonanie piosenki) w czasie uroczystości jubileuszowych. Strony określiły honorarium w wysokości 300 zł, jednak z uwagi na brak środków pieniężnych wypłacono artyście kwotę 150 zł. Płatnik powinien pobrać zaliczkę na podatek bowiem kwota wynikająca z umowy przekraczała 200 zł. |
2. Przychody z tego samego tytułu należy zsumować
Zryczałtowany podatek pobiera się w sytuacji, gdy suma należności określonych w umowie lub w umowach zawartych z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł. Limit w wysokości 200 zł odnieść należy do wszystkich umów z tego samego tytułu. Natomiast pojęcie ?miesięcznie? odnieść należy do wynagrodzenia za dany miesiąc, tj. za okres, w którym podatnik świadczył określone w umowie czynności na rzecz płatnika. Okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 kwietnia 2009 r., nr IBPBII/2/415-148/09/CJS).
Przykład Przedsiębiorstwo świadczące usługi porządkowe zawarło we wrześniu 2009 r. trzy umowy zlecenia z podatnikiem (niebędącym pracownikiem tego przedsiębiorstwa). Każda z umów przewidywała wynagrodzenie za wrzesień w wysokości 190 zł. Z uwagi na to, iż wszystkie umowy dotyczą tego samego tytułu, a suma wynagrodzenia z tych umów przekracza 200 zł, do żadnego z nich nie ma zastosowania zryczałtowana forma opodatkowania. |
3. Płatnik pobiera podatek od kwoty przychodu
Zryczałtowany podatek w wysokości 18% pobiera się od przychodu niepomniejszonego o:
potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenia społeczne,
koszty uzyskania przychodów.
Od zryczałtowanego podatku nie odlicza się składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Zwróć uwagę! Należności opodatkowanych w sposób zryczałtowany nie wykazuje się w informacji PIT-11 i tym samym podatnik nie ma obowiązku ujmowania ich w zeznaniu rocznym. Składki na ubezpieczenia społeczne i składkę na ubezpieczenie zdrowotne, potrącone od wynagrodzeń z wymienionych umów podatnik będzie mógł odliczyć w zeznaniu rocznym, jeżeli uzyska w danym roku inne dochody opodatkowane na zasadach ogólnych.
Zryczałtowany podatek płatnik obowiązany jest pobrać i przekazać na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym został pobrany.
W myśl art. 42 ust. 1a updof, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnik obowiązany jest przesłać do wymienionego urzędu skarbowego, roczną deklarację PIT-8AR. W razie zaprzestania przez płatnika prowadzenia działalności przed końcem stycznia roku następującego po roku podatkowym deklarację tę przekazuje właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do dnia zaprzestania tej działalności. Z uwagi na to, iż w chwili obecnej nie wyszczególniono w tej deklaracji odrębnej pozycji, w której ujmuje się podatek pobrany z tytułu "drobnych" umów, płatnicy powinni wyszczególniać go w wierszu 13 - Inne należności niewymienione w wierszach 1-12.
Zryczałtowany tryb poboru podatku od "drobnych" umów nie nakłada na płatnika obowiązku sporządzania informacji rocznej o osiągniętych przez podatnika przychodach oraz pobranym podatku. W tych jednak przypadkach, w których płatnik pobrał podatnikowi oprócz podatku również składki na ubezpieczenia społeczne i składkę na ubezpieczenie zdrowotne może przekazać mu informację o kwocie składek, które podatnik ma prawo odliczyć w zeznaniu rocznym. Jak wspomnieliśmy wcześniej, składki na ubezpieczenia społeczne i składkę na ubezpieczenie zdrowotne, potrącone od wynagrodzeń z wymienionych umów podatnik będzie mógł odliczyć w zeznaniu rocznym, jeżeli uzyska w danym roku inne dochody opodatkowane na zasadach ogólnych.
Przykładowy wzór informacji
Informacja ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegających odliczeniu W ............ roku od przychodów opodatkowanych na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) pobrano składki na ubezpieczenia społeczne oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne, które podatnik ma prawo odliczyć w zeznaniu rocznym, w następującej wysokości:
|
Przegląd Podatku Dochodowego Nr 18 z dnia 2009-09-20
