Państwo zarabia miliardy na opodatkowaniu papierosów

"Branża tytoniowa ma kluczowe znaczenie dla budżetu państwa, z uwagi na duży udział podatków pośrednich od wyrobów tytoniowych w ogólnych wpływach budżetowych. W 2017 r. budżet państwa z tytułu akcyzy uzyskał dochody w wysokości 68,8 mld zł, w tym z akcyzy na wyroby tytoniowe i tytoń 18,8 mld zł" - czytamy w przygotowanym przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej raporcie dot. rynku tytoniu w Polsce.

W strukturze dochodów z akcyzy w ub.r. dochody z wyrobów tytoniowych wyniosły 27,5 proc. (wobec 28,1 proc. rok wcześniej). Większy udział w dochodach z podatku akcyzowego (46 proc.) miały tylko paliwa silnikowe. Dochody z akcyzy ogółem w 2017 r. były o 4,5 proc. większe niż rok wcześniej, a dochody z akcyzy na wyroby tytoniowe o 1,6 proc. wyższe.

Również eksport wyrobów tytoniowych ma istotny udział w bilansie handlu zagranicznego Polski. W 2017 r. wartość eksportu wyrobów tytoniowych stanowiła blisko 11 proc. wartości eksportu produktów rolno-spożywczych (wobec 8 proc. w 2016 r.). Wyższy udział odnotowano tylko w handlu mięsem i jego przetworami (21 proc.).

Przetwórstwo tytoniu w Polsce jest w dużym stopniu uzależnione od importu surowca i nastawione na eksport wyrobów tytoniowych. Produkcja papierosów zwiększyła się w Polsce o 16,4 proc. - do rekordowego poziomu 204 mld sztuk, a tytoniu do palenia zmalała o 9 proc. - do 23 tys. ton.

Sytuacja ekonomiczno-finansowa przemysłu tytoniowego w 2017 r. poprawiła się w stosunku do roku poprzedniego, który również był bardzo korzystny dla tej branży. Zysk netto zakładów przemysłu tytoniowego wyniósł w 2017 r. 436 mln zł i był o ponad 35 proc. wyższy niż przed rokiem. Przychody ze sprzedaży zwiększyły się o 10 proc. - do 13,7 mld zł, natomiast uzyskiwane ze sprzedaży samych produktów tytoniowych wzrosły o 16 proc. - do 9,4 mld zł.

W ub.r. przeciętny poziom cen wyrobów tytoniowych był o 2,8 proc. wyższy niż w 2016 r., przy wzroście przeciętnego poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych o 2,0 proc. Ceny papierosów wzrosły średnio o 2,8 proc., a pozostałych wyrobów tytoniowych o 6,3 proc.

W 2016 r. konsumpcja papierosów wyniosła 54 mld sztuk, ich produkcja była prawie czterokrotnie większa od krajowego zapotrzebowania.

Według szacunków GUS spożycie papierosów w 2016 r. wyniosło 1891 sztuk/mieszkańca i było o 29,0 proc. wyższe niż w 2015 r. Natomiast według szacunków IERiGŻ konsumpcja papierosów maleje. W 2016 r. bilansowa konsumpcja papierosów (bez uwzględnienia strat i zapasów) wyniosła 1400 sztuk na mieszkańca i była o ok. 4,5 proc. mniejsza niż w 2015 r.

W ocenie ekspertów IERiGŻ, spadkowy trend konsumpcji papierosów jest wynikiem przede wszystkim wzrostu cen, spowodowanego głównie wysoką akcyzą, a także promowanej w ostatnich latach mody na niepalenie oraz wprowadzeniem restrykcyjnych zakazów palenia w miejscach publicznych. Jednocześnie eksperci wskazują na zainteresowanie produktami substytucyjnymi: e-papierosami oraz nowatorskimi wyrobami tytoniowymi.