Wewnątrzwspólnotowe nabycie nowego środka transportu.

Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza. Jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.

Zakup nowego środka transportu od zagranicznego podmiotu, w tym od podmiotu unijnego jest transakcją szczególną. Istota tej transakcji uregulowana jest w art. 9 ust. 3 pkt. 1 i 2 ustawy o VAT, z którego wynika, że w przypadku nabycia nowego samochodu z krajów Unii zawsze będziemy mieli do czynienia z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów (WNT). Należy przez to rozumieć, że z WNT będzie miał do czynienia nabywca, który nabył samochód nie tylko od innego podatnika VAT UE, ale także w sytuacji, kiedy dokona nabycia od osoby prywatnej. Co ważniejsze sam nabywca też nie musi być zarejestrowanym podatnikiem VAT; nawet jeśli jest to osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

Z kolei przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. WNT występuje wówczas, gdy:

"nabywcą towarów jest podatnik wykonujący samodzielną działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika,

"dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem polskiego podatku VAT lub podatnikiem podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o VAT nawet jeżeli dostawca i nabywca nie będą podatnikami podatku VAT bądź podatku od wartości dodanej, to będzie zachodziła transakcja WNT, jeżeli obydwa te podmioty dokonują obrotu nowym środkiem transportu.

Z nabycie nowego środka transportu wiąże się szereg obowiązków w zakresie podatku VAT oraz podatku akcyzowego.

Obowiązek podatkowy w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu powstaje, stosownie do art. 20 ust. 9 ustawy, z chwilą otrzymania towarów, nie później jednak niż z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej.

Podstawę opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, w tym również wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu reguluje art. 31 ustawy o VAT. Podstawą WNT jest kwota, którą nabywający jest obowiązany zapłacić. Podstawa opodatkowania WNT oprócz faktycznej wartości środka transportu wynikającej z faktury obejmuje również:

"podatki ( np. podatek akcyzowy), cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze związane z nabyciem towarów,

"wydatki dodatkowe takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu oraz ubezpieczenia pobierane przez dostawcę od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Podatnik nie może zapomnieć poinformować właściwy organ podatkowy o wewnątrzwspólnotowym nabyciu nowego środka transportu

Zgodnie z art. 103 ust. 3 i 4 ustawy podatnik, który dokonał wewnątrzwspólnotowego nabycia środka transportu, jeżeli ma on być zarejestrowany na terytorium kraju zobowiązany jest do wpłaty podatku od towarów i usług z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia środka transportu w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego na rachunek urzędu skarbowego. W tym celu podatnik oprócz zapłaty podatku jest również zobowiązany do złożenia w urzędzie skarbowym informacji o wewnątrzwpólnotowym nabyciu środka transportu na druku VAT-23. Wzór informacji VAT-23 został określony w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie określenia wzoru informacji o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środków transportu (Dz. U. Nr 84, poz. 784).

W poz. 32 formularza VAT-23 podatnik wpisuje rzeczywistą kwotę środka transportu jaką winien zapłacić dostawcy tzn. kwotę wykazaną na fakturze wraz z symbolem waluty. Natomiast wpłacony podatek z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu powinien być obliczony zgodnie z art. 31 ustawy. Podstawa opodatkowania WNT oprócz faktycznej wartości środka transportu wynikającej z faktury obejmuje również:

"podatki ( np. podatek akcyzowy), cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze związane z nabyciem towarów,

"wydatki dodatkowe takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu oraz ubezpieczenia pobierane przez dostawcę od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Zatem cena nabycia wykazana przez podatnika w formularzu VAT-23 obejmuje wartość z faktury od kontrahenta, natomiast kwota podatku wpłaconego do urzędu skarbowego obliczona jest od podstawy opodatkowania WNT, która zawiera kwotę podatku akcyzowego zapłaconego przez podatnika (podstawa WNT z faktury wewnętrznej).

Powyższe potwierdza stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zawarte w interpretacji indywidualnej o sygnaturze IP-PP1-443-683/07-2/JL z dnia 13 lutego 2008 r.

Składając formularz VAT-23, należy dołączyć kserokopię:

"faktury potwierdzającej nabycie środka transportu przez podatnika,

"dokumentów (np. książka pojazdu, dowód rejestracyjny), z których wynikają takie dane, jak: identyfikujące pojazd, data pierwszego dopuszczenia go do użytku, przebieg pojazdu,

"dowodu zapłaty.

Informacja VAT-23, wraz z kopią faktury potwierdzającej nabycie środka transportu i dowodem zapłaty, stanowi podstawę do wydania przez naczelnika urzędu skarbowego zaświadczenia potwierdzającego uiszczenie bądź brak obowiązku uiszczenia VAT z tytułu nabycia środków transportu - zaświadczenia VAT-25. Istotnie jest, aby składając formularz VAT-23, przedłożyć również do wglądu oryginały wymienionych wyżej dokumentów.

Nabycie nowego środka transportu Podatnik wykazuje również w deklaracji VAT-7. Wzory deklaracji podatkowych dla podatku VAT zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 września 2005 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 185,poz. 1545). Wzór deklaracji VAT - 7 zamieszczony jest w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Deklaracje powinny być wypełnione zgodnie z objaśnieniami zawartymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

Podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie na rachunek urzędu skarbowego ujmuje się w części "C" w poz. 32 i 33 - jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oraz kwotę samego podatku w części "C" w poz. 39. W celu uniknięcia podwójnego podatku w deklaracji VAT-7 zostało przewidziane pole 39. Wykazuje się w nim kwotę podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia środków transportu, która została zapłacona przed złożeniem deklaracji. Podlega ona odliczeniu od sumy podatku należnego.

W części "D2" deklaracji w poz. 44 i 45 (nabycie środków trwałych) nalezy wykazać podatek naliczony z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycie nowego środka transportu.

W zakresie obowiązków wynikających z ustawy o podatku akcyzowym podatnik będący przedsiębiorcą powinien:

1. w terminie 5 dni od dnia nabycia wewnątrzwspólnotowego złożyć deklarację dla podatku akcyzowego oraz uiścić podatek akcyzowy. Wskazane obowiązki wynikają z art. 81 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy o podatku akcyzowym. Deklarację przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć na druku AKC-U "Deklaracja uproszczona nabycia wewnątrzwspólnotowego". Deklarację tę należy złożyć do naczelnika urzędu celnego kierującego urzędem celnym właściwym ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Obliczony zaś podatek akcyzowy podatnik ma obowiązek wpłacić na konto urzędu celnego nie później niż z chwilą rejestracji pojazdu w kraju. W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego samochodu podstawą opodatkowania dla podatku akcyzowego zawsze będzie kwota netto wykazana w fakturze. W przypadku nowych samochodów osobowych podatek VAT zawsze będzie pobierany w kraju, w którym nowy samochód będzie używany. Warto nadmienić, że dla potrzeb podatku akcyzowego podstawą opodatkowania jest kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić. Stanowi o tym art. 82 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym.

Od 1 grudnia 2006 r. obowiązują jednolite stawki podatku akcyzowego dla samochodów nowych i używanych i wynoszą one:

"dla samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2000 cm3 - 13,6 proc.,

"dla samochodów osobowych pozostałych, tj. o pojemności silnika mniejszej niż 2000 cm3 - 3,1 procent.

2.Po złożeniu deklaracji i uiszczeniu należnego podatku akcyzowego podatnik powinien otrzymać, zgodnie z art. 82 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym, od naczelnika urzędu celnego dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium kraju. Podatnik powinien otrzymać potwierdzenie o nazwie: "Dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium kraju od samochodu osobowego w nabyciu wewnątrzwspólnotowym". Otrzymany dokument należy zachować, ponieważ zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym jest on wymagany przy procedurze rejestracji samochodu w kraju.

Ewa Dudała