Bitwa o Depozyt

KDPW się temu sprzeciwia - wynika z nieoficjalnych informacji PARKIETU. Spór dotyczy m.in. udziału spółki w integracji europejskich instytucji depozytowo--rozliczeniowych. Sprawa jest na tyle poważna, że bank centralny zorganizował spotkanie szefów najważniejszych instytucji rynku kapitałowego i finansowego, poświęcone KDPW. Nie przyniosło ono żadnych rozstrzygnięć.

W NBP doszło we wtorek wieczorem do spotkania prezesa banku centralnego Leszka Balcerowicza i wiceprezesa Jerzego Stopyry z Elżbietą Pustołą, prezesem Krajowego Depozytu, Jackiem Sochą, przewodniczącym Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, Wiesławem Rozłuckim, prezesem warszawskiej giełdy, oraz Ryszardem Michalskim, wiceministrem finansów. Temat: KDPW.

Spotkanie na szczycie

Powód spotkania - jak wynika z naszych informacji - to spór między bankiem centralnym a Krajowym Depozytem, który ciągnie się od roku. Co ciekawe, w spotkaniu nie wzięli udziału reprezentanci resortu skarbu. Tymczasem to MSP reprezentuje Skarb Państwa w akcjonariacie Krajowego Depozytu (pozostali akcjonariusze to NBP i GPW). Może to oznaczać, że resort finansów przejmuje od MSP opiekę nad spółką i chce odgrywać w niej większą niż dotychczas rolę. Ani z wiceminister skarbu Małgorzatą Ostrowską, ani z wiceministrem finansów R. Michalskim nie udało nam się wczoraj skontaktować.

MF, podobnie jak MSP, Związek Banków Polskich i Izba Domów Maklerskich, ma jednego przedstawiciela w radzie Depozytu. Gdyby chciało powiększyć reprezentację, to odbyłoby się to zapewne kosztem GPW (ma dwóch przedstawicieli). Wiceprezes NBP Jerzy Stopyra kilka dni temu w rozmowie z PARKIETEM wyraził ubolewanie, że w RN Depozytu nie znalazła się osoba z MF, związana z "obszarem długu publicznego". Wczoraj nie udało nam się z nim skontaktować.

Okazja do zmiany układu sił w radzie będzie wkrótce. Jak informowaliśmy - na wniosek NBP zostało zwołane NWZA Krajowego Depozytu. Bank chce wyboru rady nadzorczej spółki w drodze głosowania grupami, co pozwoli mu oddelegować swojego przedstawiciela do indywidualnego nadzoru nad zarządem Krajowego Depozytu, z prawem do uczestniczenia w posiedzeniach zarządu. Będzie to też okazja do innych zmian w radzie. Ze względu na głosowanie grupami mandaty wszystkich dotychczasowych jej członków wygasną.

O co chodzi w sporze?

Czego dotyczy spór między KDPW a bankiem centralnym? Instytucje milczą na ten temat. Nieoficjalne informacje wskazują jednak, że NBP nie podobają się pomysły Krajowego Depozytu, związane z integracją europejską. I zdecydowanie dąży do wzmocnienia w nim swojej pozycji. Już przed rokiem, jak wskazują nasi informatorzy, chciał kupić akcje Krajowego Depozytu od Skarbu Państwa oraz odwołać zarząd spółki. Po prostu chodzi o większą kontrolę - twierdzą nasi rozmówcy.

Skąd to zainteresowanie banku centralnego KDPW? Krajowy Depozyt pełni funkcje depozytowo--rozliczeniowe w stosunku do obligacji skarbowych. W rozmowie z nami wiceprezes Stopyra z tego powodu zapewne uznał Ministerstwo Finansów za kluczowego klienta spółki. Bank centralny może się obawiać, że pojawienie się w KDPW, w związku z procesami integracyjnymi instytucji międzynarodowej spowoduje, iż część funkcji związanych z rynkiem papierów skarbowych znajdzie się poza jego kontrolą. Zdaniem niektórych obserwatorów rynku, bank nie będzie w stanie przeciwstawić się integracji, ale chciałby decydować o jej przebiegu.

Bank centralny, jak wynika z naszych informacji, ma także zastrzeżenia do pracy Krajowego Depozytu. Dotyczą one kwestii rozliczeniowych. Co ciekawe, do tej pory ta sfera działalności KDPW nie wywoływała nigdy krytyki innych uczestników rynku. Depozyt uchodzi bowiem za instytucję bezpieczną i korzystającą z najlepszych technologii.

Co planuje KDPW?

Przedstawiciele Depozytu nie chcą wskazać, jakie zamierzenia spółki są krytykowane przez NBP. W wywiadzie opublikowanym przez PARKIET w "Przewodniku Inwestora" wiceprezes KDPW Ludwik Sobolewski przyznał, że strategia spółki musi dotyczyć kilku kluczowych spraw, do których zaliczył integrację systemów depozytowo-rozliczeniowych w Europie i określenie charakteru biznesowego Krajowego Depozytu. W tej drugiej kwestii chodzi o odpowiedź na pytanie, czy KDPW ma być nadal spółką non profit, czy też powinien zostać firmą for profit (nastawioną na realizację zysku). W ostatnim przypadku logiczną konsekwencją byłoby pozbawienie go ustawowego monopolu dotyczącego funkcji depozytowych i rozliczeń na rynku regulowanym. Zarówno "urynkowienie" KDPW, jak i udział w integracji zakłada zmiany w akcjonariacie. A to może się nie podobać NBP, który dąży do powiększenia, a nie redukcji wpływów w spółce. Prywatyzacja KDPW z udziałem jego uczestników, jak i któregoś z europejskich liderów konsolidacji oznaczałaby spadek zaangażowania państwa i instytucji państwowych w spółce.

Decyzje jeszcze nie teraz

Uczestnicy wtorkowego spotkania nie chcieli mówić o jego szczegółach. Przewodniczący KPWiG, Jacek Socha, uspokaja: - Spotkanie nie dotyczyło kwestii, w przypadku których konieczne byłoby podejmowanie natychmiastowych decyzji. Nie ma przecież żadnych zagrożeń dla normalnego funkcjonowania rynku. Omawiane były systemowe rozwiązania.

- Spotkanie dotyczyło kwestii związanych z udziałem KDPW w integracji. Chodzi o odpowiedź na pytanie, czy instytucje z naszego rynku powinny i w jakim zakresie uczestniczyć w procesach konsolidacji. Nie doszliśmy do żadnych konkluzji. Planowane są kolejne rozmowy. To wszystko, co mogę na ten temat powiedzieć - stwierdziła Elżbieta Pustoła, prezes KDPW. Pytana o spór między spółką a NBP, odmówiła komentarza.

Zdaniem przewodniczącego Sochy, w dobie integracji polskie instytucje nie powinny stać z boku. - Sądzę, że dobrze by było, aby wypracowały konsensus dotyczący tego, w jakim kierunku ma zmierzać ich rozwój - stwierdził szef KPWiG. Jego zdaniem, o przyszłości KDPW powinni zadecydować wspólnie wszyscy właściciele spółki.

Wiesław Rozłucki, prezes GPW i przewodniczący rady nadzorczej KDPW, przyznał, że spotkanie było okazją do wymiany poglądów na temat udziału Krajowego Depozytu w procesach integracyjnych. - Rynek europejski konsoliduje się. KDPW, podobnie zresztą jak i GPW, nie może stać na uboczu, bo grozi to marginalizacją. Musi podejmować aktywne działania, które zapewnią polskiemu rynkowi jak najlepszą pozycję w ramach europejskiego rynku papierów wartościowych. Sądzę, że w pierwszej kolejności należałoby poznać stanowisko podmiotów, które odgrywają wiodące role w europejskich procesach integracyjnych, czy mają one jakieś plany i propozycje biznesowe dla naszych instytucji. Oczywiście, wcześniej polskie instytucje muszą uzyskać zielone światło od swoich właścicieli i uczestników na zbadanie warunków ewentualnej integracji. Podkreślam: nie chodzi na tym etapie o zgodę na integrację, ale na zbadanie jej możliwych warunków - twierdzi W. Rozłucki.

Pytany, czy istnieje konflikt między KDPW a NBP, stwierdził jedynie, że obie instytucje mają z pewnością na uwadze dobro naszego rynku kapitałowego. - Nie widzę źródeł konfliktu. Brak jest jednak platformy, na której przedstawiciele tych instytucji mogliby wymieniać się poglądami. Będę chciał, jako przewodniczący rady KDPW, aby taka platforma powstała i aby zarówno Krajowy Depozyt, jak i NBP przedstawiły w jej ramach swoje oczekiwania co do funkcjonowania sfery rozliczeniowo-pieniężnej - stwierdził.

Funkcje Krajowego Depozytu:

- przechowuje i rejestruje papiery wartościowe, znajdujące się w publicznym obrocie, jak i poza nim

- prowadzi konta depozytowe dla podmiotów uprawnionych do przechowywania papierów wartościowych w KDPW i dokonuje przesunięć między tymi kontami wynikających m.in. z obrotu papierami wartościowymi

- prowadzi rozliczenia w papierach wartościowych i rozliczenia pieniężne transakcji giełdowych i realizowanych na Centralnej Tabeli Ofert z zachowaniem zasady DVP (delivery versus payment - dostawa za zapłatą)

- prowadzi rozliczenia transakcji realizowanych poza rynkiem publicznym, np. w odniesieniu do transakcji realizowanych na międzybankowym rynku obligacji skarbowych i na platformie CeTO będącej częścią systemu Dealerów Skarbowych Papierów Wartościowych

- zarządza Izbą Rozliczeniową Instrumentów Pochodnych dla instrumentów będących w obrocie na GPW i CeTO

- obsługuje emitentów, w tym m.in. w zakresie wypłaty dywidendy i odsetek, podziału akcji i połączenia emisji, wykupu papierów dłużnych

- nadaje kody papierom wartościowym dopuszczonym do publicznego obrotu.