Spis treści:
Co powinno się znaleźć w testamencie?
Testament to tzw. jednostronna czynność prawna. W ramach testamentu testator, czyli osoba wyrażająca swoją ostatnią wolę, dokonuje rozporządzenia swoim majątkiem na wypadek swojej śmierci.
W testamencie powoływane są konkretne osoby lub podmioty, które zgodnie z wolą testatora mają otrzymać po nim spadek. Testament jest nadrzędnym dokumentem, który warunkuje rozdysponowanie majątku osoby zmarłej - jeśli go nie ma, dziedziczenie następuje w sposób ustawowy. Każda osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych może sporządzić testament. Musi pojawić się w nim data oraz odręczny podpis testatora
Sporządzanie testamentu - jak to zrobić?
Testament można sporządzić samodzielnie albo udając się do notariusza. Jeśli zdecydujemy się na samodzielne sporządzenie dokumentu musimy pamiętać, że najlepiej jest napisać go własnoręcznie pismem odręcznym (a nie np. na komputerze).
Testament jest dokumentem, który można odwołać i go modyfikować - najlepiej to zrobić poprzez zniszczenie poprzedniej wersji i stworzenie nowej. Sporządzanie testamentu jest czynnością osobistą i nie może być wykonany przez pełnomocnika. Jeżeli wybierzemy notarialną formę testamentu, musimy udać się do kancelarii wybranego notariusza. Sporządzenie takiego dokumentu objęte jest taksą notarialną, a testament zyskuje formę aktu notarialnego.
Z opinii Sądu Najwyższego wynika, że testament w formie aktu notarialnego musi być sporządzony z najwyższą starannością. Nie może pozostawiać żadnych wątpliwości odnośnie tego, kto, co i w jakiej formie dziedziczy.
Oryginał takiego dokumentu jest przechowywany w sejfie w kancelarii notarialnej, w której został sporządzony. W ten sposób jest chroniony przed sfałszowaniem, zniszczeniem czy próbą ukrycia testamentu - na co niestety narażony jest dokument sporządzony własnoręcznie.
Taksa notarialna za sporządzenie testamentu może wynosić maksymalnie 50 złotych. Jeśli w testamencie ma być zawarte pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku (czyli wydziedziczenie) - sporządzenie dokumentu będzie kosztować 150 złotych. Odwołanie testamentu sporządzonego notarialnie również jest możliwe, jednak jest objęte taksą notarialną w wysokości 30 złotych. Do powyższych kwot należy jeszcze doliczyć podatek VAT.
Kiedy testament może zostać uznany za nieważny?
Samo sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego nie jest gwarancją tego, że będzie on uznany za ważny.
Jeśli w testamencie zostaną zawarte błędne zapisy lub będzie nieprawidłowo skonstruowany, będzie można go obalić. Artykuł 945 Kodeksu cywilnego dokładnie wskazuje trzy sytuacje, w których testament może zostać uznany za nieważny:
- sporządzenie dokumentu w stanie wyłączającym świadomie i swobodne powzięcie decyzji oraz wyrażenie woli
- sporządzenie dokumentu w sytuacji, gdy testator działał pod wpływem błędu i można dowieść, że gdyby nie to przekonanie, to dokonałby innych zapisów
- sporządzenie testamentu pod wpływem groźny.
Należy również pamiętać, że testament jest dokumentem osobistym, który może być sporządzany wyłącznie przez jedną osobę. Sporządzenie wspólnie dokumentu (np. z małżonkiem) wyklucza ważność testamentu, ponieważ polskie prawo nie pozwala na takie przekazywanie dóbr po śmierci spadkodawcy.
Każdy testament - nieważne, czy sporządzony własnoręcznie czy u notariusza - jeśli nie ma podpisu własnoręcznego testatora, również nie jest ważnym dokumentem. O nieważności może decydować również brak daty.
Jak zadbać o ważność testamentu?
Jeśli chcemy mieć pewność, że po naszej śmierci nasz majątek zostanie rozdysponowany zgodnie z naszymi oczekiwaniami, powinniśmy zadbać o to, aby testament nie zawierał błędów formalnych oraz był przechowywany w bezpiecznym miejscu w domu lub u zaufanej osoby.
Jeżeli zdecydujemy się na sporządzenie testamentu u notariusza możemy mieć pewność co do wielu kwestii formalnych i bezpieczeństwa samego dokumentu. Należy jednak upewnić się, że wszystkie zapisy zawarte w testamencie są zgodne z naszą najlepszą wiedzą. Po stronie notariusza jest zaś sprawdzenie wszystkich faktów.
KO
