Niskie oszczędności gospodarstw domowych
Depozyty gospodarstw domowych spadły w sierpniu o 0,4% i ukształtowały się na poziomie o 3,4% niższym niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.
Brak wyraźnych zmian w stosunku do poprzednich
miesięcy (tzn. podtrzymanie spadkowego trendu
dynamiki rocznej) wynika z utrzymywania się czynników
wpływających na mniejszą skłonność do oszczędzania.
Należy do nich przede wszystkim trudna sytuacja
dochodowa gospodarstw domowych, która jest
zasadniczym wyznacznikiem możliwości gromadzenia
oszczędności przez gospodarstwa domowe. Ponadto
kontynuowana była spadkowa tendencja stóp
procentowych - obliczane przez NBP średnie ważone
oprocentowanie depozytów złotowych gospodarstw
domowych (deklarowanych na 6 miesięcy) spadło w
okresie marzec 2002 ? lipiec 2002 do poziomu 5,4% z
7,1%. O ile czynnik ten ma relatywnie słabszy wpływ na
skłonność do oszczędzania, to wraz z wprowadzonym w
ubiegłym roku podatkiem od odsetek z lokat bankowych
stanowił on dodatkowy element zniechęcający do
powiększania oszczędności. W najbliższym okresie nie
oczekujemy znacznego wzrostu skłonności do
oszczędzania, natomiast prawdopodobny jest wzrost
dynamiki rocznej depozytów gospodarstw domowych,
wynikający między innymi z tzw. efektu niskiej bazy
odniesienia, a więc faktu, że w listopadzie ubiegłego
roku odnotowano odpływ depozytów.
Znaczne spadki w ujęciu miesięcznym odnotowano
w sierpniu również w przypadku depozytów
przedsiębiorstw (o 1,7% m/m), co przełożyło się na
roczne tempo wzrostu w tej kategorii na poziomie 9,6%,
wobec 14,2% odnotowanego w lipcu br. W związku z
faktem, że jest to pierwszy od marca br. tak znaczny
spadek rocznej dynamiki depozytów przedsiębiorstw, nie
można jeszcze mówić o wyraźnym trendzie spadkowym
w tej kategorii.
Wciąż niewielki popyt na kredyt
W sierpniu nie uległ zmianie dotychczasowy
spadkowy trend dynamiki kredytów, pożyczek i innych
należności od gospodarstw domowych ? do 8,5% r/r,
wobec 10,3% w lipcu br. W ujęciu miesięcznym
odnotowano wzrost w tej kategorii o 0,6%, co wobec
wzrostu o 2,2% m/m odnotowanego rok wcześniej
przyczyniło się do spadku dynamiki rocznej.
Czynnikiem ograniczającym popyt na kredyt w
najbliższych miesiącach będzie wciąż wysokie
oprocentowanie kredytów dla ludności. Ponadto w
związku ze wzrostem udziału kredytów zagrożonych w
portfelach banków można oczekiwać ograniczania przez
nie akcji kredytowej, co dodatkowo przyczyni się do
utrzymywania dynamiki kredytów dla gospodarstw
domowych na niskim poziomie.
Kredyty dla przedsiębiorstw wzrosły w sierpniu o
0,7% i były wyższe o 2,2% niż w analogicznym okresie
ubiegłego roku (wobec 2,9% r/r w lipcu). Spadek
dynamiki rocznej sugeruje, że znaczne wzrosty w tej
kategorii w czerwcu i lipcu br. były prawdopodobnie
efektem osłabienia złotego w związku ze zmianami na
stanowisku ministra finansów.
Biorąc pod uwagę
spowolnienie gospodarcze oraz złą sytuację finansową
przedsiębiorstw (a także mniejsze szanse na jej
poprawę w związku z mniejszą od zapowiadanej obniżką
stawki CIT) trudno oczekiwać wyraźnego ożywienia
popytu na kredyt w najbliższych miesiącach.
Bez
wątpienia niższe stopy procentowe powodują, że coraz
częściej koszt kredytu staje się akceptowalny dla
przedsiębiorstw, jednak większego zainteresowania
kredytem można się spodziewać dopiero wraz z
poprawą perspektyw opłacalności inwestycji, a więc
wraz z ożywieniem gospodarczym w 2003 roku.
Analitycy PKO BP SA