Samorządy stracą na zmianach PIT
W porównaniu z 2007 rokiem w ciągu najbliższych dwóch lat (2008-2009) do samorządowej kasy wpłynie 6 mld zł mniej. To efekt wprowadzenia ulgi na dzieci, której koszt (ok. 3 mld zł) samorządy odczują najbardziej w obecnym roku, a także zmiana skali podatkowej (kolejne 3 mld zł). Tę ostatnią zmianę budżety jednostek odczują w 2009 roku. Dochody własne ma także nieznacznie uszczuplić ustawa abolicyjna. Związek Miast Polskich szacuje koszt jej wprowadzania na ok. 80 mln zł.
Z analizy dochodów własnych wszystkich jednostek samorządu terytorialnego z ostatnich trzech lat oraz prognoz dochodów na 2008 rok wynika, że pomimo wyższych kosztów dochody własne jednostek w tym roku wzrosną. W poszczególnych gminach i miastach sytuacja może być jednak odmienna, bowiem zmiany w PIT najbardziej obciążają duże miasta, takie jak Warszawa, Kraków i Wrocław.
Dochody rosną od lat
Jak pokazują dane ze sprawozdań za lata 2005-2007, dochody własne (z podatków, opłat oraz majątku) jednostek samorządu terytorialnego rosną. W 2007 roku w stosunku do 2006 roku wzrosły one o ponad 11 mld zł. W 2008 roku nastąpi jednak spowolnienie. Według szacunków Gazety Prawnej dochody własne jednostek samorządu terytorialnego wzrosną w 2008 roku w stosunku do 2007 roku o ok. 3-5 mld zł. Wzrost ten nastąpi mimo zmian prawnych (wprowadzenie ulgi na dzieci), które spowodują spadek wpływów podatkowych z PIT.
W 2009 roku podobny efekt może wywołać wprowadzenie dwóch stawek PIT - 18 i 32 proc. W praktyce oznaczać to będzie zahamowanie wzrostu wpływów z tytułu udziału samorządów w PIT. W latach poprzednich wzrost wyniósł 2,5 mld zł (w 2006 roku) i 5 mld zł (w 2007 roku). Dochody własne z udziałów w PIT w 2008 roku mają według szacunków Ministerstwa Finansów wynieść 25,7 mld zł wobec 25,6 mld zł w 2007 roku, co oznacza, że wzrostu dochodów właściwie nie będzie. Oczywiście są to dane dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego.
Jak mówi dr Mariusz Popławski z Katedry Prawa Podatkowego Uniwersytetu w Białymstoku, koszty wprowadzenia ulgi na dzieci poniosą bowiem głównie największe miasta, ponieważ są to największe skupiska podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). A zatem również zmianę stawek PIT od 1 stycznia 2009 r. w największym stopniu odczują miasta.
Które miasta według planu na 2008 rok będą miały największe udziały w PIT? Czy zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych, które zostaną wprowadzone od 1 stycznia 2009 r., spowodują uszczuplenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli (gminy, powiaty, województwa) z tytułu udziałów? Czy wg ekspertów dochody własne jednostek z innych źródeł podatkowych i majątkowych będą w stanie pokryć koszty zmian w PIT? Co może pokryć część kosztów związanych z wprowadzeniem ulgi na dzieci oraz zmianą skali podatkowej ? Czy Ministerstwo Finansów zdecydowało już, czy samorządy otrzymają rekompensatę ?
Więcej: Gazeta Prawna 2.07.2008 (128) - str. 2-3
Łukasz Zalewski
