Wszystko, co powinniśmy wiedzieć o dokumentacji podatkowej cen transferowych

Ceny, po których dane przedsiębiorstwo przekazuje towary oraz dobra niematerialne, bądź świadczy usługi podmiotom powiązanym, nazywane są cenami transferowymi. Ze względu na fakt, że nie są one negocjowane na wolnym rynku, mogą znacząco się różnic od cen, jakie mogą obowiązywać przy porównywalnych transakcjach zawieranych przez podmioty niepowiązane. Często dochodzi do sytuacji, w których ceny transferowe wykorzystywane są przez podatników do minimalizacji należności podatkowych. Jakie mogą być konsekwencje takich działań i czym jest dokumentacja podatkowa cen transferowych?

Zgodnie z art. 19 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zw. dalej ustawą o CIT) podatek dochodowy od osób prawnych wynosi 19 proc. podstawy opodatkowania. W myśl natomiast art. 19 ust. 4 ustawy o CIT w sytuacji, gdy organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej określą (na podstawie art. 11 wspomnianej wcześniej ustawy), że podatnik uzyskał dochód w wysokości wyższej (lub stratę w wysokości niższej) niż ten zadeklarowany przez niego w związku ze sfinalizowaniem transakcji (o których mowa w art. 9a) a podatnik nie przedłoży tym organom wymaganej dokumentacji podatkowej, to różnica między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a kwotą określoną przez orany opodatkowana zostaje sankcyjną 50-procentową stawką.

Dla przypomnienia, wspomniany wcześniej art. 9a nakłada na podatnika obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej w przypadku, gdy wartość danej transakcji z podmiotami powiązanymi przekroczy określony próg pieniężny. W sytuacji natomiast, gdy podmioty powiązane dokonują kilku transakcji, obowiązek przedstawienia dokumentacji dotyczy tylko tych transakcji, które przekraczają określony w ustawie limit.

Podatnik, u którego organy wykryją nieprawidłowości dotyczące skontrolowanych cen transferowych (jeśli dochodów nie wykaże lub wykaże dochody zaniżone), na doręczenie odpowiedniej dokumentacji podatkowej ma 7 dni, licząc od dnia doręczenia żądania - informuje Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl. Jeśli podatnik w określony terminie przedstawi odpowiednią dokumentację podatkową to wspomniana wcześniej różnica między dochodem określonym (stratą określoną w prawidłowej wysokości) a dochodem wykazanym (stratą wykazaną przez podatnika) także podlegać będzie opodatkowaniu - tu jednak nie zostanie zastosowana podwyższona stawka i wynosić będzie ona 19 proc., a nie jak w przypadku braku złożenia stosownej dokumentacji 50 proc. Dokumentacja podatkowa cen transferowych powinna uwzględniać takie zagadnienia jak m.in.: określenie funkcji podmiotów uczestniczących w transakcji; podejmowane w związku z tą transakcją ryzyko i oczekiwane przez podatnika korzyści związane z transakcją; aktywa, których transakcja dotyczy; wszystkie przewidywane koszty związane z transakcją; metodę i formę zapłaty.

Warto mieć jednak na uwadze, że zaprezentowane powyżej stawki podatkowe nie są jedynymi konsekwencjami, jakie organy podatkowe mogą wyciągnąć w sytuacji braku złożenia, braku ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania czy złożenia niezgodnej ze stanem faktycznym informacji podatkowej. Należy pamiętać o przesłankach zawartych w ustawie z 10 września 199 r. - kodeks karny skarbowy.

Wielu podatników nie zdaje sobie sprawy, że nie każda przedłożona przez nich dokumentacja podatkowa uchroni ich przed sankcyjną, 50-procentową, stawką podatkową. Organy podatkowe zaakceptują jedynie kompletną, sporządzoną prawidłowo, czyli według zawartych w ustawie wytycznych, dokumentację podatkową cen transferowych - informuje Bartosz Antos. Innymi słowy, odrzucona zostanie dokumentacja, która nie wyczerpie zagadnień wskazanych w ustawie. Stanowisko, zgodnie z którym tylko drobiazgowa i sporządzona zgodnie z wymogami ustawodawcy dokumentacja podatkowa chroni przed sankcyjną stawką podatku, podzielane jest także w orzecznictwach sądowych - dla przykładu wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 9 marca 2010 r. (sygnatura akt: I SA/Gd 47/10).

Zgodnie z przesłankami zawartymi w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych dokumentacja podatkowa powinna obejmować m.in. wyczerpujący opis transakcji, w tym umów zarządzania płynnością, umów o podziale kosztów, dokonywanych pomiędzy podatnikiem (lub też spółką niebędącą osobą prawną i podmiotami z nimi powiązanymi) zawierający w szczególności wskazanie rodzaju i przedmiotu tych transakcji lub innych zdarzeń, dane finansowe, w tym przepływy pieniężne dotyczące tych transakcji, dane identyfikujące podmioty powiązane dokonujące tych transakcji lub ujmujące te zdarzenia, opis przebiegu tych transakcji, w tym funkcji wykonywanych przez podatnika czy wskazanie metody i sposobu kalkulacji dochodu (straty) podatnika wraz z uzasadnieniem ich wyboru. Ten ostatni punkt zostanie spełniony w momencie wskazania przez podatnika odpowiedniego algorytmu kalkulacji rozliczeń dotyczących tych transakcji oraz sposobu wyliczenia wartości rozliczeń wpływających na jego dochód, bądź też na poniesioną stratę. Oznacza to, że podatnik przy składaniu dokumentacji podatkowej nie musi uzasadniać dlaczego nie zastosował innych metod - wystarczy uargumentować użycie wybranej metody. Dokumentacja podatkowa cen transferowych obejmuje także dokumenty, w szczególności wszelkie umowy, czy porozumienia zawarte pomiędzy podmiotami powiązanymi lub inne ważne dokumenty, dotyczące transakcji.

Bartosz Antos

Saveinvest