Spółki dostały zadyszki
Zwolnienie tempa rozwoju gospodarki, wątły popyt wewnętrzny i umocnienie złotego negatywnie odbiły się na wynikach giełdowych spółek w trzech pierwszych miesiącach tego roku.
Roczne tempo wzrostu przychodów zmalało w porównaniu z IV kwartałem 2004 r. prawie o połowę, do 5,4%. Natomiast zysk operacyjny podniósł się o 17,7% w odniesieniu do analogicznego okresu ubiegłego roku. Na czysto firmy zarobiły 15,5% mniej niż przed rokiem.
Łączne przychody giełdowych przedsiębiorstw - z wyłączeniem banków - sięgnęły w I kwartale tego roku 31,84 mld zł. Zysk operacyjny wyniósł blisko 3,46 mld zł, zaś netto niecałe 2,4 mld zł. W przypadku sprzedaży 1/5, a w odniesieniu do zysków prawie 1/4 przypadła na PKN Orlen. W dużo większym stopniu niż rok wcześniej osiągnięcia płockiego koncernu rzutowały na ogólny obraz. W I kwartale 2004 r. na PKN przypadło 18% zysku operacyjnego oraz 13% czystego zysku. Na poziomie operacyjnym zarobił on przeszło połowę więcej niż rok wcześniej, na czysto blisko trzy czwarte więcej.
Wyraźny regres
Już takie proste porównanie wskazuje na wyraźny regres, jaki stał się udziałem giełdowych firm w I kwartale. Zresztą nie może on dziwić. Większość inwestorów była świadoma, że ze względu na wysoką bazę porównawczą z pierwszej połowy minionego roku trzeba liczyć się z okresowym pogorszeniem wyników. Co więcej, już końcówka 2004 r. przyniosła wyraźne sygnały ostrzegawcze - zbiorcze rezultaty wyglądały całkiem dobrze, ale jedynie dzięki osiągnięciom kilku dużych firm. Natomiast zaskoczeniem może być skala obniżki zysków. Rozczarowanie inwestorów znajduje odbicie w tegorocznych stopach zwrotu. Aż ponad 140 spółek ma niższe kursy niż na koniec 2004 r. (przeciętnie o 19,5%), zaś jedynie 64 przyniosło w tym czasie zysk.
Banki broniły honoru
Około 10 spółek mniej niż przed rokiem mogło w I kwartale pochwalić się zyskami. Na poziomie netto nad kreską zakończyło pierwsze trzy miesiące tego roku 138 firm, straty poniosło 68. Podobne proporcje są również w odniesieniu do zysku operacyjnego. Przychody zwiększyło 105 przedsiębiorstw, podczas gdy ich spadek odnotowało 79. Ich rentowność zmalała z 9,4% przed rokiem do 7,5%. Natomiast nieznacznie podniosła się marża operacyjna - wyniosła 10,9%, wobec 9,7% rok temu.
Słabe notowania większości spółek w tym roku jeszcze lepiej tłumaczy bliższe przyjrzenie się wynikom finansowym za I kwartał. Oprócz PKN w największym stopniu ogólną ocenę zaburzają Elektrim (w I kwartale 2004 r. odnotował nadzwyczajny zysk netto) oraz GTC (zaksięgował zysk z aktualizacji wyceny nieruchomości). Wynik Agory był o ponad 52 mln lepszy niż w I kwartale 2004 r., KGHM zarobił przeszło 100 mln zł więcej. Jeśli nie uwzględniać tych pięciu firm, okaże się, że pozostałe zarobiły na czysto aż jedną piątą mniej niż rok wcześniej. W przypadku zysku operacyjnego spadek jest mniejszy i wynosi 3,7%. Rentowność sprzedaży obniżyła się z 6,6%, do 5%, zaś marża operacyjna z 9%, do 8,3%. Roczna zmiana zysku netto w IV kwartale 2004 r. dla tej okrojonej grupy firm wynosiła 221%, zaś operacyjnego 41%.
Obraz osiągnięć giełdowych przedsiębiorstw w I kwartale poprawia się, jeśli uwzględnić sektor bankowy. Odnotował on po raz kolejny wzrost przychodów odsetkowych. Poprawiły się też zyski. Jednak w ich przypadku skala wzrostu była znacząco niższa niż w poprzednich kwartałach.
Krzysztof Stępień
