Koronawirus w Polsce. Branża spożywcza pod presją pandemii i zbliżającej się recesji
Sektor spożywczy jest jedną z niewielu branż cieszącą się w czasie pandemii koronawirusa sprzedażą bez większych zmian. Jednocześnie firmy mierzą się m.in. z koncentracją i niewypłacalnościami w handlu, presją na marże, problemami z eksportem (protekcjonizm, transport, choroby zwierząt) i w efekcie niewypłacalnościami dystrybutorów i samych producentów - informują wiadomoscihandlowe.pl.
Te wyzwania przekładają się jednak na rosnące problemy z utrzymaniem przez firmy z branży spożywczej z płynności finansowej. Jak wynika z danych firmy Euler Hermes poziom trudnych długów utrzymuje się na podwyższonym o 100 proc. (względem średniej wieloletniej) poziomie od połowy 2018 roku. Problemy części odbiorców skłaniają producentów do skracania kredytu kupieckiego w obawie o należności. Sytuację dobrze opisuje upadłość 32 hurtowników żywności, a w ślad za tym 31 przetwórców żywności (mięsa, piekarnictwo-cukiernictwo, piwo i alkohole, owoce i warzywa, nabiał) oraz 35 producentów art. podstawowych (uprawy i hodowla).
Firmom nie sprzyjają także kolejne bariery celne i problemy fitosanitarne (w przypadku drobiu i wieprzowiny), które w 2019 r. spowodowały dużą niepewność i czasową utratę niektórych intratnych rynków eksportowych. Według ekspertów firmy Euler Hermes problemem jest także znaczna nadpodaż towarów rolnych, która mocno doskwiera m.in. branży mleczarskiej, a co przekłada się na niskie ceny surowców, nierekompensujące kosztów uprawy i hodowli.
Na problemy niezależnych sklepów, jak i rodzimych sieci handlowych oraz dużej części hurtowników przekładają się wprowadzone już jakiś czas temu graniczenia w handlu w niedziele oraz zacieśnianie polityki podatkowej. Z drugiej strony mamy presję ze strony dużych hurtowników i dystrybutorów wydłużanie terminów płatności u dostawców co przekłada się na ich płynność.
Jakie w związku z tą sytuacją są perspektywy i wyzwania rynkowe dla sektor spożywczego na najbliższe miesiące. Eksperci Euler Hermes spodziewają się przede wszystkim spadku popyt po początkowym boomie na żywność i szerzej FMCG, a z powodu dystansowania społecznego spadnie także poziom zakupów okazjonalnych. Analitycy wskazują, także straty spowodowane utrudnieniami w transporcie, anulowaniem zamówień przez HORECA, czy dalszym ograniczeniem eksportu. Doprowadzi to do zwiększenia nadprodukcji m.in. mięsa i mleka, a w konsekwencji upadłości najsłabszych i najbardziej zadłużonych przedsiębiorstw spożywczych.
Duża sieć dostawców jest potencjalnie wrażliwa na rozprzestrzenianie się choroby, dlatego muszą dbać o bezpieczeństwo produkcji żywności. Jednym z ostatnich przykładów, jest producent piwa Perła - Browary Lubelskie, który musiał wstrzymać produkcję ze względu na wykrycie u jednego z pracowników koronawirusa.
Eksperci Euler Hermes wskazują także kolejne negatywne czynniki które w niedalekim horyzoncie mogą mieć wpływ na sytuację sektora spożywczego i wymieniają m.in.: Brexit, podatek cukrowy, czy suszę. Związane z tymi zjawiskami potencjalne podwyżki cen producentów uderzą prawdopodobnie w kolejnych niezależnych dystrybutorów. Zaś potencjalne zamknięcie sklepów wielkopowierzchniowych dotknie zwłaszcza sieci średniej wielkości (rodzime) - najsłabiej rozwinięte pod względem e-commerce.
Analitycy spodziewają się, że w najbliższym czasie nasilą się (także wewnątrz UE) praktyki protekcjonistyczne. Wskazują także, że w Polsce produkcja żywności nie jest wpisana na listę infrastruktury krytycznej, co nie gwarantuje firmom z tego obszaru dostaw prądu, surowców i pracowników, tak jak ma to miejsce za granicą. W sektor spożywczy uderzy także pogorszenie sytuacji gospodarczej i ewentualna recesja, która wywoła wzrost bezrobocie, ograniczy siłę nabywczą konsumentów, a także doprowadzi do sytuacji, w której klienci sklepów zwrócą się do tańszych produktów, często pod marką własną.
