Sejm przyjął zmiany w zakazie handlu oraz 500 plus

Nowela przewiduje uszczelnienie zakazu handlu w niedziele tak, by nie omijały go sklepy świadczące usługi pocztowe. Zgodnie z projektem funkcjonować w niedziele będą mogły tylko te placówki, które wykażą, że rzeczywiście zajmują się one przede wszystkim usługami pocztowymi, a nie handlem detalicznym - przychody z usług pocztowych będą musiały stanowić ponad 50 proc. pozostałych przychodów danej placówki. (PAP) Wśród zgłoszonych przez wnioskodawców i przyjętych większością głosów poprawek, jest rozszerzenie katalogu osób spokrewnionych, z których nieodpłatnej pomocy w niehandlowe niedziele, będzie mógł korzystać przedsiębiorca. Są to: obok małżonka, dzieci, rodziców, macochy lub ojczyma, również rodzeństwo, wnuki i dziadkowie.

Zgodnie z kolejną poprawką ustawa wchodzi w życie w pierwszy dzień miesiąca następujący 3 miesiące po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Ustawa wprowadzająca stopniowo zakaz handlu w niedziele weszła w życie 1 marca 2018 r. Od 2020 r. zakaz handlu nie obowiązuje jedynie w siedem niedziel w roku. Ustawa o zakazie handlu w niedziele przewiduje katalog 32 wyłączeń. Zakaz nie obejmuje m.in. działalności pocztowej, a ponadto nie obowiązuje w: cukierniach, lodziarniach, na stacjach paliw płynnych, w kwiaciarniach, w sklepach z prasą ani w kawiarniach. Za złamanie zakazu handlu w niedziele grozi od 1000 zł do 100 tys. zł kary, a przy uporczywym łamaniu ustawy - kara ograniczenia wolności.

Zakłada ona m.in. składanie wniosków wyłącznie w sposób elektroniczny i wypłatę tego świadczenia jedynie w formie bezgotówkowej. Zgodnie z nowymi przepisami obsługą programu "Rodzina 500 plus" będzie zajmował się ZUS.

Wcześniej Sejm odrzucił poprawki opozycji, które zakładały m.in. odrzucenie proponowanych zmian tak, by to nie ZUS, a gminy dalej zajmowały się obsługą 500 plus, dopuszczenie możliwości gotówkowej wypłaty świadczeń, możliwość składania wniosków zarówno w formie elektronicznej, jak i papierowej. Inna z poprawek przewidywała zmianę terminu wejścia w życie ustawy.

W świetle nowych przepisów obsługą programu "Rodzina 500 plus" będzie zajmował się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a nie - jak obecnie - samorządy. Wnioski o przyznanie świadczenia będzie można składać tylko przez internet, a pieniądze będą wypłacane jedynie bezgotówkowo na wskazany przez wnioskodawcę numer rachunku bankowego.

Od 1 stycznia 2022 r. ZUS będzie wypłacał na bieżąco przyznawane przez siebie świadczenia wychowawcze, będzie też od 1 lutego 2022 r. przyjmować wnioski na kolejne okresy, począwszy od 1 czerwca 2022 r.

Dom bez formalności to rozwiązanie zawarte w pakiecie zmian legislacyjnych wchodzących w skład "Polskiego Ładu". Dzięki zmianie przepisów każdy będzie mógł rozpocząć budowę małego domu mieszkalnego jednorodzinnego jedynie na zgłoszenie, czyli bez uzyskania pozwolenia na budowę, a także bez obowiązku ustanawiania kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy.

Budynki takie mają być wolnostojące i nie więcej niż dwukondygnacyjne, ich obszar oddziaływania musi mieścić się w całości na działce, na której zostały zaprojektowane, a budowa ma być prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora.

Obiekty te z założenia mają być niewielkie i o prostej konstrukcji, co ma ułatwiać zachowanie wymagań bezpieczeństwa. Określona została dopuszczalna powierzchnia zabudowy tych domów do 70 m kw. Liczba projektowanych budynków nie może być większa niż jeden na każde 500 mkw. powierzchni działki. Warunek ten będzie gwarantował, że projektowana konstrukcja będzie służyła wyłącznie celom indywidualnym, a nie budowie wieloobiektowych osiedli.

Wprowadzone mają być ponadto uproszczenia w procedurze zgłoszenia budowy domów do 70 mkw., polegające na wyłączeniu możliwości zgłoszenia przez organ administracji architektoniczno-budowlanej sprzeciwu do dokonanego przez inwestora zgłoszenia takiej budowy. Do budowy będzie można przystąpić od razu po doręczeniu organowi administracji architektoniczno-budowlanej takiego zgłoszenia.

Inwestor będzie obowiązany dołączyć do zgłoszenia oświadczenia o tym, że planowana budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, przyjmuje odpowiedzialność za kierowanie budową w przypadku nieustanowienia kierownika budowy, a dołączona dokumentacja jest kompletna.

Budowa domu będzie wymagała zawiadomienia organów nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych.

Rozszerzona ma być także możliwość budowania domków rekreacyjnych w procedurze zgłoszenia z dotychczasowego maksymalnego parametru powierzchni 35 m kw. do 70 m kw., przy czym wprowadza się ograniczenia w parametrach: rozpiętość elementów konstrukcyjnych tych budynków nie może przekraczać 6 m, a wysięg wsporników nie może przekraczać 2 m.

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego decyzja o warunkach zabudowy dla domów do 70 m kw. wydawana ma być w ciągu 21 dni.

Uprawnione podmioty mogą ubiegać się o rekompensatę na poziomie 65 proc. średniego miesięcznego przychodu z trzech letnich miesięcy - czerwca, lipca i sierpnia.

Sejm odrzucił proponowane poprawki dotyczące podniesienia wysokości rekompensaty do 85 proc. lub 100 proc. Nie zaaprobowano też poprawki, która rozszerza katalog uprawnionych do rekompensat o podmioty zajmujące się przewozem turystów na terenie objętym stanem wyjątkowym, w tym transportem rekreacyjnym (np. kolejki wąskotorowe). Odrzucono również poprawkę, by rekompensaty przysługiwały podmiotom z branży kulturalnej i rozrywkowej, np. za odwołane imprezy kulturalne. Tak samo stało się w przypadku poprawki, by rekompensatę mogły dostać podmioty prowadzące detaliczną (nie hurtową) sprzedaż produktów spożywczych i pamiątek z terenu objętego stanem wyjątkowym.

Ustawa zakłada, że rekompensaty będą przysługiwać podmiotom świadczącym usługi lub prowadzącym działalność na obszarze części województwa podlaskiego i lubelskiego. Chodzi o przedsiębiorców i rolników świadczących usługi hotelarskie (jak tłumaczono podczas pierwszego czytania projektu - agroturystyka do pięciu pokoi), pilotów wycieczek, przewodników turystyki, firm gastronomicznych na obszarze objętym stanem wyjątkowym.

Rekompensata ma także przysługiwać przedsiębiorcom - organizatorom turystyki lub podmiotom ułatwiającym nabywanie powiązanych usług turystycznych, a także - co przyjęto w poprawce w pierwszym czytaniu po wniosku klubu KO - podmiotom zajmującym się dzierżawą i wypożyczaniem sprzętu rekreacyjnego i turystycznego (np. rowerów, czy kajaków), którzy świadczą te usługi na terenie objętym stanem wyjątkowym.

Rekompensata z budżetu państwa ma przysługiwać za okres obowiązywania stanu wyjątkowego. Gdyby stan ten miał być skrócony lub wydłużony, kwota rekompensaty ma być proporcjonalna do tego czasu.

Aby dostać rekompensatę, uprawniony podmiot musi wystąpić ze stosownym wnioskiem do właściwego wojewody. Mają się w nim znaleźć dokumenty potwierdzające informacje o przychodzie ze wskazanego okresu. Decyzję ws. rekompensaty wojewoda ma wydawać niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu 14 dni od złożenia wniosku. Decyzja wojewody jest ostateczna i prawomocna. Jeśli dochodzona rekompensata ma przekroczyć kwotę 65 tys. zł, wojewoda - aby zweryfikować dane z wniosku - obligatoryjnie przeprowadzi kontrolę, w innych przypadkach może, ale nie musi jej zlecić.

Przychody z tytułu rekompensaty nie są opodatkowane. Jednocześnie wnioskodawca może się ubiegać o odszkodowanie od Skarbu Państwa jako wyrównanie straty majątkowej z działalności ograniczonej wprowadzeniem stanu wyjątkowego i z tytułu utraconych korzyści, które wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby nie było ograniczeń. Jeśli wnioskodawcy zostanie wypłacona rekompensata, nie przysługuje mu roszczenie o odszkodowanie od Skarbu Państwa.

Stan wyjątkowy został wprowadzony 2 września na 30 dni mocą rozporządzenia prezydenta RP w związku z sytuacją na polsko-białoruskiej granicy. Stanem wyjątkowym są objęte 183 miejscowości w pasie o szerokości 3 km od granicy z Białorusią w części województw podlaskiego i lubelskiego.

Ustawa ma wejść w życie z dniem ogłoszenia.

Sejm uchwalił w piątek ustawę zmieniającą zasady ustalania dochodów JST w związku z tzw. Polskim Ładem. Zakłada ona m.in. wprowadzenie nowej subwencji rozwojowej, która ma zwiększyć możliwości inwestycyjne samorządów.

Chodzi o ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw. Przepisy mają z jednej strony realizować postanowienia programu Polski Ład, wprowadzając m.in. nową subwencję rozwojową dla samorządów, z drugiej - zapewnić dostosowanie systemu finansów JST terytorialnego "do wyzwań, przed jakim stają samorządy w konsekwencji wdrożenia Polskiego Ładu, zwłaszcza w systemie podatkowym".

Podczas piątkowego głosowania posłowie odrzucili sześć poprawek zgłoszonych przez: Koalicję Obywatelską, Lewicę i Koalicję Polską. Zakładały m.in zwiększenie udziałów w podatku PIT dla gmin powiatów i województw; podwyższenie rekompensaty dla samorządów w stosunku do tej, którą założono w projekcie ustawy, czy propozycję, by w 2021 r. JST otrzymały z budżetu państwa 12,4 mld zł na uzupełnienie subwencji ogólnej.

Podczas prac sejmowych nad ustawą wiceminister finansów Sebastian Skuza zwracał uwagę, że rozwiązania w ramach Polskiego Ładu przełożą się na sytuację samorządów. "Chodzi o większą przewidywalność dochodów jednostek samorządu terytorialnego" - wskazał. Wyjaśniał, że dlatego zostaną wprowadzone rozwiązania stabilizujące i wzmacniające finanse JST. Wymienił m.in. "wsparcie finansowe w realizacji zadań własnych kwotą 8 mld zł w tym roku". Jak tłumaczył, regulacje tworzą podstawę prawną do przekazania JST z budżetu państwa w 2021 r. dodatkowych środków jako uzupełnienie subwencji ogólnej - algorytm podziału ma się opierać na udziale JST w PIT planowanych na 2022 r.; uwzględniałby również poziom zamożności JST.

Projekt ustawy zmieniającej zasady ustalania dochodów samorządów w związku ze zmianami wprowadzanymi przez rządowy program "Polski Ład" ma na celu m.in. "ustabilizowanie dochodów samorządów". Założono m.in. ujednolicenie sposobu ustalania i przekazywania dochodów JST z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Ustalana globalna kwota dochodów samorządu terytorialnego z PIT i CIT bazowałaby na planowanych na dany rok budżetowy wpływach z tych podatków ustalonych przed rozpoczęciem roku budżetowego.

Według ustawy dochody samorządów z PIT i CIT nie mogą być niższe niż uzyskane w latach poprzednich; dodatkowo środki mają być przekazywane w równych ratach miesięcznych. Zapisano też utworzenie nowej części subwencji ogólnej - czyli subwencję rozwojową - która ma zwiększyć możliwości inwestycyjne samorządów.

W procedowanych regulacjach znalazł się m.in. zapis o przekazaniu samorządom w tym roku dodatkowych 8 mld zł, które mają zostać wykorzystane w roku 2022.