VAT: Zbycie spółdzielczego prawa do lokalu

Zgodnie z powołanym przepisem, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatne świadczenie usług rozumie się, w myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

W związku z tym, że ustawa z dnia 11 marca 2004 r. nie zawiera definicji pojęcia wartości niematerialnych i prawnych, przyjmuje się, na użytek przepisu art. 8 powołanej ustawy, odpowiednie stosowanie katalogu wartości niematerialnych i prawnych przyjętych w ustawach o podatkach dochodowych, wśród których wymienia się również spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz prawo do lokalu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu stanowi usługę w rozumieniu art. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Zbycie spółdzielczego prawa do lokalu nie można uznać za dostawę, ponieważ samo prawo spółdzielcze nie jest towarem. Odmienne stanowisko w tym zakresie zostało przedstawione w piśmie Ministra Finansów z dnia 10 sierpnia 2005 r. nr PP5-033139/247/2005/JB/PP-151, zgodnie z którym fakt, że art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zrównał dla celów podatkowych prawa spółdzielcze do lokalu z prawem do rozporządzania towarami jak właściciel, uprawnia do uznania, że przeniesienie tych praw w drodze sprzedaży należy traktować jako dostawę towarów.

Wydaje się, że nie można się zgodzić z powyższym stanowiskiem co najmniej z dwóch względów. Po pierwsze, ustanowienie prawa spółdzielczego, które traktowane jest jako dostawa towarów w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r., nie daje podstaw do twierdzenia, że również sprzedaż tego prawa stanowi dostawę. Po drugie, prawo spółdzielcze nie jest towarem, tylko wartością niematerialną i prawną, a skoro nie jest towarem, to nie może być i dostawy towarów.

Odnośnie wysokości stawki podatku dla zbycia spółdzielczego prawa do lokalu, wskazać należy, że co do zasady czynność ta opodatkowana jest stawką 22%. Wyjątek w tym zakresie, zawiera przepis przejściowy art. 146 ust. 2 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r., który przewiduje preferencyjną stawkę podatku w wysokości 7% dla obiektów budownictwa mieszkaniowego, z wyłączeniem lokali użytkowych. Obniżona stawka podatku obowiązuje jednak tylko do dnia 31 grudnia 2007 r.

W związku z tym, do czasu upływu powyższego terminu, wysokość stawki podatku w związku ze zbyciem spółdzielczego prawa do lokalu, uzależniona została od jego przeznaczenia. Jeżeli lokal ma charakter mieszkalny, z tytułu jego zbycia podatnik może zastosować stawkę podatku w wysokości 7%. Jeżeli jednak zbywany lokal ma charakter użytkowy, stawka podatku wynosi 22%.