Wyniki obrotów handlu zagranicznego w I kwartale 2002

Zmniejszyły się obroty ze wszystkimi grupami krajów, z wyjątkiem eksportu do krajów Europy Środkowo-Wschodniej oraz importu z krajów rozwijających się. Ujemne saldo wymiany było mniejsze niż przed rokiem, w wyniku poprawy salda w obrotach z krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Utrzymały się ujemne salda w wymianie ze wszystkimi grupami krajów. W imporcie ogółem zmniejszył się udział importu z przeznaczeniem na zużycie pośrednie oraz na dobra inwestycyjne, a wzrósł udział importu na cele konsumpcyjne. Korzystnie kształtowały się relacje cenowe w obrotach ogółem.

Eksport liczony w złotych w cenach bieżących był niższy niż przed rokiem o 3,4% i wyniósł 36208,2 mln zł, a import zmniejszył się o 4,6% do 48422,6 mln zł. Obroty zamknęły się ujemnym saldem w wysokości 12214,4 mln zł (w I kwartale ub. roku minus 13300,5 mln zł). Eksport liczony w dolarach USA wyniósł 8802,5 mln USD i był niższy o 4,0%, a import - 11768,0 mln USD, tj. o 5,2% mniejszy niż przed rokiem. Ujemne saldo ukształtowało się na poziomie 2965,5 mln USD (przed rokiem minus 3249,4 mln USD). Zwiększyły się obroty wyrażone w euro: po stronie eksportu - o 1,5% do 10039,4 mln euro, a po stronie importu - o 0,2% do 13422,5 mln euro. Ujemne saldo wyniosło 3383,1 mln euro (przed rokiem minus 3502,7 mln euro).

Eksport w cenach stałych w okresie styczeń - marzec br. był o 2,4% niższy niż w analogicznym okresie ub. roku, a import - większy o 2,3%. W obrotach z krajami UE wolumen eksportu zmniejszył się o 4,0%, a z krajami Europy Środkowo-Wschodniej był wyższy o 10,5%. Wolumen towarów sprowadzanych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej wzrósł o 2,8%, a z krajów UE - o 0,6%.

Ceny transakcyjne towarów eksportowanych były o 1,0% niższe niż w okresie styczeń - marzec ub. roku, a towarów importowanych - niższe o 6,7%. Relacje cen poprawiły się. Wskaźnik terms of trade wyniósł 106,1 wobec 101,6 przed rokiem, w tym w wymianie z krajami UE - 102,6 wobec odpowiednio 101,4. Znacznie wyższy niż przed rokiem był wskaźnik terms of trade w obrotach z krajami Europy Środkowo-Wschodniej (115,1 wobec 99,5), głównie w wyniku spadku ceny na importowaną ropę naftową.

W strukturze geograficznej obrotów handlowych w I kwartale br., w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku, w eksporcie zmniejszył się udział krajów rozwiniętych (w tym UE) oraz rozwijających się, wzrósł natomiast udział krajów Europy Środkowo-Wschodniej (w tym CEFTA). W imporcie zwiększył się udział krajów rozwiniętych (w tym UE) oraz rozwijających się, natomiast obniżył się udział krajów Europy Środkowo-Wschodniej (przy wzroście udziału krajów CEFTA).

Obroty z krajami Unii Europejskiej zmniejszyły się, w porównaniu z I kwartałem ub. roku, w tym eksport - o 5,6% do 25509,6 mln zł (6204,3 mln USD), a import - o 3,6% do 29998,1 mln zł (7285,7 mln USD). Ujemne saldo wyniosło 4488,5 mln zł (minus 1081,4 mln USD) wobec minus 4102,7 mln zł (minus 996,4 mln USD) przed rokiem. Eksport do krajów Unii Europejskiej w I kwartale br. stanowił 70,5% wartości eksportu ogółem, a import z tych krajów - 62,0% importu ogółem (wobec odpowiednio 72,1% i 61,3% przed rokiem). Wśród krajów UE dodatnie saldo odnotowano w obrotach z Niemcami - 369,4 mln zł (93,9 mln USD), Portugalią - 169,0 mln zł (41,1 mln USD) oraz Danią - 282,9 mln zł (70,0 mln USD).

W obrotach z krajami UE zwiększył się, w porównaniu z I kwartałem ub. roku, eksport (wyrażony w złotych) m.in. Do:

Francji o 13,4%, w tym maszyn i urządzeń transportowych o 39,1% (m.in. statków, łodzi i konstrukcji pływających, części i akcesoriów pojazdów mechanicznych oraz odbiorników telewizyjnych), różnych wyrobów przemysłowych o 17,8% (głównie mebli i ich części, pościeli, materaców itp.),

W. Brytanii o 10,8%, w tym maszyn i urządzeń transportowych o 29,4% (m.in. statków, łodzi, konstrukcji pływających oraz odbiorników telewizyjnych), różnych wyrobów przemysłowych o 22,0% (głównie mebli i ich części, pościeli, materaców itp.) oraz towarów przemysłowych sklasyfikowanych głównie wg surowca (m.in. srebra, platyny i innych metali z grupy platyny).

Wartość obrotów z Niemcami - naszym głównym partnerem handlowym - zmniejszyła się, w porównaniu z I kwartałem ub. roku, po stronie eksportu o 9,6% do 12206,8 mln zł (2968,1 mln USD), a po stronie importu o 2,0% do 11837,4 mln zł (2874,2 mln USD). Wymiana zamknęła się dodatnim saldem 369,4 mln zł (93,9 mln USD) wobec dodatniego salda 1426,4 mln zł (354,2 mln USD) w I kwartale ub. roku. Udział Niemiec w eksporcie ogółem obniżył się z 36,0% w I kwartale ub. roku do 33,7%, a w imporcie ogółem - wzrósł odpowiednio z 23,8% do 24,4%.

W eksporcie do Niemiec notowano spadek dostaw we wszystkich sekcjach SITC, w tym różnych wyrobów przemysłowych - o 13,6% (głównie odzieży męskiej i damskiej niedzianej, mebli i ich części, pościeli, materaców itp.), towarów przemysłowych sklasyfikowanych głównie wg surowca - o 11,3% (m.in. wyrobów z drewna, miedzi, wyrobów z metali nieszlachetnych) oraz maszyn i urządzeń transportowych - o 5,2% (w tym samochodów osobowych oraz statków, łodzi i konstrukcji pływających). W ramach importu mniej niż przed rokiem sprowadzono m.in. towarów przemysłowych sklasyfikowanych głównie wg surowca - o 6,7% (w tym aluminium, tkanin bawełnianych, tkanin z włókien chemicznych), chemikaliów i produktów pokrewnych - o 3,2% (w tym tworzyw sztucznych w formach podstawowych oraz płyt, arkuszy, błon folii itd.), a więcej - m.in. maszyn i urządzeń transportowych - o 2,2% (w tym głównie samochodów osobowych).

Wśród naszych partnerów handlowych kolejne pozycje zajmowały: w eksporcie - Francja (6,2%), Włochy (5,7%), W. Brytania (5,3%), Niderlandy (4,4%), Czeska Republika (3,9%), Belgia (3,3%), Rosja (3,3%), Dania (3,1%), Szwecja (2,9%), a w imporcie - Rosja (8,2%), Włochy (8,0%), Francja (7,1%), W. Brytania (4,1%), Chiny (3,7%), Niderlandy (3,6%), USA (3,2%), Czeska Republika (3,1%) oraz Hiszpania (3,1%).

W obrotach towarowych z krajami Europy Środkowo-Wschodniej w I kwartale br., w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku, wartość eksportu wzrosła o 9,5% i wyniosła 6553,8 mln zł (1591,1 mln USD), natomiast wartość importu zmniejszyła się o 11,5% do poziomu 8248,8 mln zł (2006,5 mln USD). Obroty zamknęły się ujemnym saldem 1695,0 mln zł (minus 415,4 mln USD) wobec ujemnego salda 3337,0 mln zł (minus 818,3 mln USD) przed rokiem. Eksport do krajów Europy Środkowo-Wschodniej stanowił 18,1% eksportu ogółem, a import z tych krajów - 17,0% importu ogółem (wobec odpowiednio 16,0% i 18,4% w I kwartale ub. Roku).

W okresie styczeń - marzec br. Rosja zajęła 8 miejsce wśród odbiorców polskich towarów oraz 2 miejsce wśród dostawców towarów na nasz rynek (przed rokiem odpowiednio 11 i 2 miejsce). Eksport do Rosji wzrósł o 37,2% i wyniósł 1184,6 mln zł (287,5 mln USD), a import z Rosji zmniejszył się o 17,7% do poziomu 3962,7 mln zł (965,8 mln USD). Ujemne saldo obrotów wyniosło 2778,1 mln zł (minus 678,3 mln USD) wobec minus 3951,9 mln zł (minus 968,9 mln USD) przed rokiem. Udział Rosji w eksporcie ogółem zwiększył się i wyniósł 3,3% (przed rokiem 2,3%), natomiast w imporcie ogółem obniżył się z 9,5% do 8,2%.

W eksporcie do Rosji wzrosły dostawy we wszystkich ważniejszych sekcjach SITC, w tym żywności i zwierząt żywych - o 52,4% (głównie owoców i orzechów świeżych i suszonych oraz mięsa wołowego świeżego, chłodzonego lub mrożonego), towarów przemysłowych sklasyfikowanych głównie wg surowca - o 39,5% (m.in. papieru i tektury oraz pojemników metalowych do przechowywania lub transportu), maszyn i urządzeń transportowych - o 36,2% (w tym elektrycznych urządzeń energetycznych i ich części, oraz części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych), różnych wyrobów przemysłowych - o 35,1% (m.in. mebli i ich części, pościeli, materaców itp. oraz obuwia), chemikaliów i produktów pokrewnych - o 23,2% (m.in. preparatów perfumeryjnych, kosmetycznych lub toaletowych). W imporcie z Rosji znacznie zmniejszyły się dostawy paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych - o 17,6% (głównie ropy naftowej), wzrosły natomiast - towarów przemysłowych sklasyfikowanych głównie wg surowca - o 22,0% (m.in. Aluminium).

W obrotach towarowych ogółem według sekcji SITC, w porównaniu z I kwartałem ub. roku, odnotowano spadek eksportu we wszystkich sekcjach (z wyjątkiem maszyn i urządzeń transportowych) w tym m.in. towarów przemysłowych sklasyfikowanych głównie wg surowca (miedzi i wyrobów z metali nieszlachetnych) oraz różnych wyrobów przemysłowych (m.in. odzieży męskiej i damskiej niedzianej). W ramach importu mniej niż przed rokiem sprowadzono surowców niejadalnych z wyjątkiem paliw, paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych (głównie ropy naftowej), towarów przemysłowych sklasyfikowanych głównie wg surowca (w tym papieru i tektury) oraz maszyn i urządzeń transportowych (m.in. silników spalinowych tłokowych i ich części, maszyn do automatycznego przetwarzania danych i urządzeń do nich, sprzętu do telekomunikacji oraz części i urządzeń, części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych). W pozostałych sekcjach obserwowano wzrost dostaw, w tym chemikaliów i produktów pokrewnych (m.in. leków) oraz różnych wyrobów przemysłowych (m.in. mebli i ich części, pościeli, materaców itp., obuwia oraz przyrządów, aparatury pomiarowej, kontrolnej i analitycznej). W strukturze eksportu zwiększył się udział maszyn i urządzeń transportowych (o 1,8 pkt) oraz różnych wyrobów przemysłowych (o 0,5 pkt) przy spadku udziałów pozostałych sekcji. W strukturze importu zwiększył się udział m.in. chemikaliów i produktów pokrewnych (o 0,9 pkt) i towarów przemysłowych sklasyfikowanych głównie wg surowca (o 0,5 pkt), a obniżył się - m.in. maszyn i urządzeń transportowych (o 1,1 pkt) oraz paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych (o 1,3 pkt).

W porównaniu z I kwartałem ub. roku eksport produktów rolno-spożywczych był niższy o 7,5% i wyniósł 2619,8 mln zł (636,8 mln USD), a import wzrósł o 3,7% i ukształtował się na poziomie 3657,6 mln zł (888,3 mln USD). Obroty zamknęły się ujemnym saldem 1037,8 mln zł (minus 251,5 mln USD) wobec minus 694,7 mln zł (minus 170,3 mln USD) przed rokiem. Jedynie w wymianie z krajami Europy Środkowo-Wschodniej odnotowano dodatnie saldo w wysokości 534,8 mln zł (130,1 mln USD). Udział produktów rolno-spożywczych w eksporcie ogółem wyniósł 7,2% (wobec 7,6% w I kwartale ub. roku), a w imporcie ogółem - 7,6% (odpowiednio 6,9%).

Odnotowano spadek eksportu produktów rolno-spożywczych do wszystkich grup krajów, w tym do krajów Europy Środkowo-Wschodniej o 0,1%, do krajów rozwiniętych o 8,8% (do UE o 10,3%), a do krajów rozwijających się o 21,3%. Zwiększył się import produktów rolno-spożywczych ze wszystkich grup krajów, w tym z krajów rozwiniętych o 2,2% (z UE o 1,6%), z krajów Europy Środkowo-Wschodniej o 8,3% i z krajów rozwijających się o 6,0%.

W strukturze geograficznej eksportu produktów rolno-spożywczych, w porównaniu z I kwartałem ub. roku, zmniejszył się udział krajów rozwiniętych z 52,5% do 51,8% (UE z 45,5% do 44,1%) oraz rozwijających się - z 13,0% do 11,1%, natomiast wzrósł udział krajów Europy Środkowo-Wschodniej z 34,4% do 37,2%. Łącznie na rynki krajów rozwiniętych i krajów Europy Środkowo-Wschodniej skierowano 89,0% eksportu produktów rolno-spożywczych (w analogicznym okresie ub. roku - 86,9%). W imporcie 65,3% dostaw produktów rolno-spożywczych pochodziło z krajów rozwiniętych, w tym 54,6% z UE (przed rokiem odpowiednio 66,3% i 55,8%), 22,7% - z krajów rozwijających się (przed rokiem 22,2%) i 12,0% - z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, w tym 9,6% z krajów CEFTA (przed rokiem odpowiednio 11,5% i 8,4%).

W I kwartale br., w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku, odnotowano wzrost eksportu w wyrażeniu ilościowym m.in.:

- bydła żywego o ponad 99%, w tym do krajów Europy Środkowo-Wschodniej o prawie 69%,

mięsa (bez drobiu) świeżego, chłodzonego i mrożonego o prawie 38%, w tym do krajów Europy Środkowo-Wschodniej o ponad 59%,

- ryb świeżych, chłodzonych i mrożonych o ponad 9%, w tym do krajów Europy Środkowo-Wschodniej o 36%,

- warzyw suszonych o ok. 5%, w tym do krajów rozwiniętych o prawie 15%,

- owoców świeżych o ponad 46%, w tym do krajów rozwiniętych o ponad 57%,

- wyrobów cukierniczych niezawierających kakao o prawie 14%,

- chleba, pieczywa cukierniczego i innych wyrobów piekarniczych o prawie 6%, w tym do krajów rozwiniętych o ponad 69%.

Natomiast zmniejszył się eksport w wyrażeniu ilościowym m.in.:

- filetów i innego mięsa z ryb świeżych, chłodzonych i mrożonych o prawie 15%,

- mleka i śmietany o ok. 25%, w tym do krajów rozwiniętych o prawie 65%,

- serów i twarogów o prawie 5%,

- owoców mrożonych o ponad 6%, w tym do krajów rozwiniętych o prawie 9%,

- czekolady i innych wyrobów zawierających kakao o prawie 24%,

- przetworów owocowych o prawie 7%, w tym do krajów rozwiniętych o 13%,

- tytoniu i wyrobów tytoniowych o prawie 41%.

W porównaniu z I kwartałem ub. roku wzrósł import w wyrażeniu ilościowym m.in.:

- mięsa (bez drobiu) świeżego, chłodzonego, mrożonego o ponad 148%,

- warzyw świeżych o ponad 11%,

- ryżu o prawie 11%,

- olejów roślinnych niemodyfikowanych chemicznie o prawie 11%, w tym z krajów rozwiniętych o prawie 14%,

- czekolady i innych wyrobów zawierających kakao o prawie 15%,

- przetworów warzywnych o prawie 3%,

- makuchów o ponad 6%, w tym z krajów rozwiniętych o prawie 10%,

- tytoniu i wyrobów tytoniowych o prawie 27%,

- cukru o ponad 51%, w tym z krajów Europy Środkowo-Wschodniej ponad 5-krotny,

- wina o ponad 25%.

Natomiast odnotowano spadek importu w wyrażeniu ilościowym m.in.:

- ryb świeżych, chłodzonych i mrożonych o ponad 23%, w tym z krajów rozwiniętych o ok. 23%,

- filetów i innego mięsa z ryb świeżych, chłodzonych i mrożonych o ok. 18%,

- bananów o prawie 25%,

- przetworów owocowych o 9%, w tym z krajów Europy Środkowo-Wschodniej o ok. 64%,

- kawy palonej i niepalonej i jej substytutów o ponad 5%,

- herbaty o ponad 10%,

- pszenicy i mieszanki żyta z pszenicą o ponad 21%, w tym z krajów rozwiniętych o ponad 34%.

W I kwartale br. sprowadzono z zagranicy 218,7 tys. ton zbóż o wartości 180,6 mln zł (43,6 mln USD), tj. o 12,8% mniej niż przed rokiem. Importowano przede wszystkim pszenicę i mieszankę żyta z pszenicą (95,1 tys. ton), kukurydzę (49,7 tys. ton), jęczmień (36,4 tys. ton), ryż (28,8 tys. ton) oraz żyto (6,3 tys. ton). Dostawy zbóż pochodziły głównie z Niemiec, Węgier, Danii, Tajlandii i W. Brytanii. Wyeksportowano natomiast 2012,6 ton zbóż o wartości 1,6 mln zł (0,4 mln USD), tj. o 40,7% mniej niż przed rokiem. Najwięcej dostarczono m in. owsa (1081,9 ton) oraz pszenicy i mieszanki żyta z pszenicą (89,1 ton).

W porównaniu z I kwartałem ub. roku obrót uszlachetniający ogółem zmniejszył się w eksporcie o 11,3%, a w imporcie - o 12,8%. Wartość eksportu po uszlachetnianiu czynnym1 stanowiła 29,7% eksportu ogółem, a eksportu w celu uszlachetniania biernego2 - 0,3% eksportu ogółem. Najwyższy udział eksportu po uszlachetnianiu czynnym notowano w eksporcie ogółem wyrobów przemysłu lekkiego (64,9%), elektromaszynowego (37,7%), spożywczego (30,9%) i drzewno-papierniczego (26,9%). W eksporcie ogółem wyrobów przemysłu odzieżowego i meblowego udział eksportu po uszlachetnianiu czynnym wyniósł odpowiednio 75,8% i 34,9%. Wartość importu po uszlachetnianiu biernym stanowiła 0,3% importu ogółem, a importu w celu uszlachetniania czynnego - 9,8% importu ogółem. Najwyższy udział obrotu uszlachetniającego odnotowano w imporcie ogółem wyrobów przemysłu lekkiego (35,0%), spożywczego (12,2%) i metalurgicznego (11,6%).

W strukturze rozdysponowania importu wg głównych kategorii ekonomicznych, w porównaniu z I kwartałem ub. roku, obniżył się udział importu towarów z przeznaczeniem na zużycie pośrednie z 61,3% do 59,7% i na dobra inwestycyjne z 18,2% do 16,8%, natomiast wzrósł udział importu z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne z 20,4% do 23,4%. Niższy niż przed rokiem był import towarów z przeznaczeniem na zużycie pośrednie (o 7,1%) oraz towarów z przeznaczeniem na dobra inwestycyjne (o 12,0%), natomiast wyższy - towarów na cele konsumpcyjne (o 9,4%). Największy udział w imporcie na zużycie pośrednie miały w I kwartale br. towary zaopatrzeniowe dla przemysłu przetworzone (głównie żelazo i stal, papier i tektura, tworzywa sztuczne w formach podstawowych) - 55,7% oraz części i akcesoria do dóbr inwestycyjnych (głównie lampy elektronowe, urządzenia półprzewodnikowe i układy scalone) - 14,1%. W imporcie dóbr inwestycyjnych najwyższy był udział maszyn do automatycznego przetwarzania danych i urządzeń do tych maszyn, urządzeń nadawczych dla radiotelefonii, radiotelegrafii, radiofonii lub telewizji oraz maszyn i urządzeń mechanicznych wyspecjalizowanych do poszczególnych zastosowań przemysłowych. W imporcie towarów konsumpcyjnych największy udział miały towary konsumpcyjne nietrwałego użytku (głównie leki, preparaty perfumeryjne, kosmetyczne i toaletowe, mydło i preparaty piorące) - 29,3% oraz samochody osobowe - 21,2%.

Eksport realizowany przez jednostki sektora prywatnego w I kwartale br. był niższy niż przed rokiem o 0,6% i wyniósł 32043,1 mln zł (7790,3 mln USD), a import zmniejszył się o 3,2% i ukształtował się na poziomie 44158,5 mln zł (10730,2 mln USD). Saldo obrotów sektora prywatnego było ujemne i wyniosło 12115,4 mln zł (minus 2939,9 mln USD) wobec minus 13413,8 mln zł (minus 3275,3 mln USD) w analogicznym okresie ub. roku. Udział tego sektora w eksporcie ogółem wyniósł 88,5%, a w imporcie ogółem - 91,2% (wobec odpowiednio 86,0% i 89,9% przed rokiem).