Opodatkowane pielęgniarki

Do "GP" zwróciły się z pytaniem pielęgniarki, które mają wątpliwość, czy uzyskane przez nie w postępowaniu komorniczym podwyżki wynagrodzenia, wyegzekwowane na podstawie tzw. ustawy 203, podlegają opodatkowaniu. Otóż zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1995 r. nr 1, poz. 2 z późn. zm., tzw. ustawa 203), pracownikom samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej przysługuje od 1 stycznia 2001 r. przyrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie niższy niż 203 zł miesięcznie, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy łącznie ze skutkami wzrostu wszystkich składników wynagrodzenia.

Niektóre pielęgniarki, które nie doczekały się wypłaty tych podwyżek, skierowały sprawy do sądu. W efekcie sąd przyznał im rację, a wyegzekwowaniem należności zajął się komornik. Powstaje teraz pytanie, co z opodatkowaniem takiej należności? Organy podatkowe zajmują różne stanowiska w tej sprawie. Jedno jest jednak pewne - otrzymane w wyniku egzekucji 203 zł podlega opodatkowaniu. Wszystko wskazuje na to, iż kwotę tę należy doliczyć do przychodu wykazując w zeznaniu rocznym, a następnie od łącznych dochodów wylicza się podatek według skali podatkowej. Przyjmuje się również (taką praktykę stosują organy podatkowe), że wspomniana kwota jest kwotą brutto.

Niewątpliwe wspomniane 203 zł to przychód ze stosunku pracy. Ustawodawca jednak do tej pory nie przewidział sytuacji, w których pracodawca nie realizuje swoich obowiązków i pieniądze muszą być ściągnięte przez komornika.

Przy okazji ściąganych przez komorników należności tytułem niezapłaconego wynagrodzenia ze stosunku pracy pojawia się pytanie, kto w takim przypadku jest płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy i kiedy ten obowiązek zostaje spełniony? Jak wynika z informacji uzyskanych od kilku izb skarbowych, większość z nich za płatnika w tych przypadkach uznaje pracodawcę (czyli np. szpital). Jak na razie nikt nie ustanowił w tym zakresie komornika płatnikiem. Komornik nie jest również organem zatrudnienia. W omawianym zaś przypadku dochody są niby uzyskiwane za pośrednictwem płatników, zaś faktycznie są uzyskiwane za pośrednictwem komornika.

Warto odwołać się do wyjaśnienia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie zasad rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracowników, którzy uzyskali zaległe wynagrodzenie ze stosunku pracy w trybie egzekucji. Zgodnie z informacją ZUS, za pracownika otrzymującego wynagrodzenie ze stosunku pracy za pośrednictwem komornika płatnik ma obowiązek sporządzić wymagane dokumenty rozliczeniowe oraz terminowo opłacić w całości wszystkie należne składki na ubezpieczenia społeczne, w części finansowanej przez płatnika, jak również przez ubezpieczonego. Z kolei według ZUS, składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być opłacona bezpośrednio przez ubezpieczonego.

Agnieszka Witkiewicz

Jerzy Bielawny, ekspert z Instytutu Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy Sp. z o.o. :

Przychód ze stosunku pracy uzyskany bez udziału pracodawcy podlega opodatkowaniu i musi być wykazany w zeznaniu rocznym. Oznacza to, że tzw. należność główna wyegzekwowana przez komornika podlega opodatkowaniu. Warto jednak pamiętać, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń m.in. z tytułu stosunku pracy nie podlegają obciążeniom.