Szwecja - jeden z najciekawszych rynków w Unii Europejskiej

Jak najskuteczniej szukać partnera na rynku szwedzkim?

Daniel Larsson: - Możliwości poszukiwania partnera na rynku szwedzkim jest co najmniej kilka, spośród których najszybszą i najbardziej przystępną dla polskiego przedsiębiorcy jest kontakt z Biurem Radcy Handlowego Ambasady Szwecji - Business Sweden w Warszawie albo z Wydziałem Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sztokholmie. Business Sweden działa w Polsce od 1991 roku i wśród celów naszej organizacji znajduje się wspieranie szwedzkich firm na rynku polskim, lecz również zachęcanie zagranicznych przedsiębiorców do inwestowania w Szwecji.

- W związku z powyższym, z naszej perspektywy proces poszukiwania partnera na rynku szwedzkim może przebiegać dwojako. Z jednej strony, w ciągu roku gościmy kilkanaście delegacji firm szwedzkich z rozmaitych branż, podczas których odbywają one spotkania biznesowe z potencjalnymi partnerami w Polsce. Wówczas jako Business Sweden odgrywamy aktywną rolę w zakresie łączenia tych partnerów, których profile wydają się być najlepiej do siebie dopasowane.

- Z drugiej natomiast, w Sztokholmie znajduje się nasz dział dedykowany wyłącznie kompleksowemu wspieraniu inwestorów zagranicznych, którzy chcieliby rozpocząć działalność w Szwecji. Zajmuje się on strategicznym doradztwem inwestycyjnym, dostarcza informacje na temat prowadzenia firmy w Szwecji i pomaga nawiązać odpowiednie kontakty - np. ze szwedzkimi organizacjami branżowymi, z którymi od lat współpracuje.

- Niemniej, zawsze najszybszą i najłatwiejszą drogą dla polskiego przedsiębiorcy będzie kontakt z biurem Business Sweden w Warszawie bądź Wydziałem Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sztokholmie chętnie udzielimy podstawowych informacji oraz w razie potrzeby podpowiemy, gdzie kierować się dalej. Pomocne mogą być także stowarzyszenia przedsiębiorców takie jak Skandynawsko-Polska Izba Gospodarcza w Warszawie.

Jaka jest procedura zakładania najprostszej firmy w Szwecji?

- Rozpoczęcie działalności gospodarczej w Szwecji należy do stosunkowo prostych i co warto podkreślić, Polacy oraz polskie firmy mogą w tym zakresie korzystać z takich samych warunków jak obywatele szwedzcy. Procedury są proste i skuteczne, opierają się na przejrzystym systemie, który ma na celu ułatwienie tworzenia nowych przedsiębiorstw. Istnieje kilka możliwych form prowadzenia działalności gospodarczej, spośród których większość zagranicznych przedsiębiorców decyduje się na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W przypadku prywatnych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, minimalnym kapitałem zakładowym jest 50 000 koron szwedzkich, zatem około 22 000 złotych. Spółki muszą zostać zarejestrowane w Szwedzkim Urzędzie Rejestracji Przedsiębiorstw (Bolagsverket) oraz w Szwedzkim Urzędzie Skarbowym (Skatteverket), co naturalnie wiąże się z wypełnieniem szeregu dokumentów. Szwedzki Urząd Rejestracji Przedsiębiorstw przygotował jednak dla zagranicznych przedsiębiorców kompletny pakiet początkowy zawierający pełne instrukcje dotyczące sposobu założenia firmy, wszelkie formularze podań oraz druki wymaganych dokumentów. Koszt rejestracji spółki to około 2 000 koron. ( ok.1 tys. zł ). Z kolei w Urzędzie Skarbowym należy ubiegać się o tzw. kartę podatnika F, która potwierdza, że wpłacamy zaliczkę na podatek i opłaty socjalne. Cały proces, uwzględniający komunikację z urzędami i kompletowanie dokumentów, powinien potrwać do około miesiąca, natomiast, jeśli wszystkie dokumenty są wcześniej przygotowane, na ogół trwa on znacznie krócej.

Częstą praktyką jest również kupowanie tzw. spółek "off-the-shelf", czyli dostępnych od ręki, co sprawia, że cały proces jest jeszcze szybszy i łatwiejszy - powinien trwać około tygodnia. W przypadku szwedzkich firm, po stronie pracodawcy znajduje się pokrywanie świadczeń socjalnych pracownika (ubezpieczenie emerytalne, chorobowe, rodzicielskie), które stanowią około 31 proc. miesięcznego wynagrodzenia.

Jakie rynki są najbardziej atrakcyjne i perspektywiczne dla polskich przedsiębiorców w Szwecji?

- Branże i rynki, które mają największy potencjał dla polskich przedsiębiorców, cały czas się zmieniają i są naturalnie uzależnione od sytuacji gospodarczej w obydwu krajach. W tym momencie dostrzegamy bardzo duże możliwości biznesowe dla polskich firm w branży spożywczej.

Polskie produkty postrzegane są w Szwecji jako bardzo atrakcyjne, dodatkowo warto zaznaczyć, że poziom cenowy dla polskich firm spożywczych w Szwecji jest naprawdę korzystny. Inne sektory, wśród których widać potencjał na produkty czy usługi z Polski, to budownictwo, usługi remontowe i wykończeniowe, rynek mebli oraz IT.

Polskie firmy z sektora MSP, które startują w przetargach na zamówienia publiczne w krajach UE, mają ogromne trudności związane z wypełnieniem wszystkich dokumentów niezbędnych do tego, aby w takim przetargu wystartować. Dokumenty te muszą być wypełnione w ojczystym języku państwa zamawiającego. Gdzie nasze firmy mogą szukać pomocy w tym zakresie?

- Niestety podobna sytuacja ma miejsce także w Polsce, co sprawia, że zagraniczne firmy zmagają się z tymi samymi problemami przy przetargach publicznych. W Szwecji jednak w wielu przypadkach możliwe jest przedstawienie dokumentacji w języku angielskim.

Pomocy w zakresie tłumaczeń można jednak szukać poprzez współpracę z firmami, które specjalizują się w pomaganiu przedsiębiorcom w tego typu kwestiach przy przetargach publicznych, bądź też poprzez kontakt z Wydziałem Promocji Handlu i Inwestycji przy Ambasadzie RP w Sztokholmie.

W Niemczech polskie firmy muszą uzyskać zezwolenie na pracę dla osób zatrudnionych przy wykonaniu zlecenia. Poza tym wynagrodzenie płacone tym pracownikom musi być takie, jakie obowiązuje w danej branży i zostało wynegocjowane przez tamtejsze związki zawodowe. Jak to działa w Szwecji?

- Szwedzki model rynku pracy opiera się na tzw. umowach kolektywnych zawieranych pomiędzy pracodawcami i związkami zawodowymi, a także podstawowej zasadzie ładu, uporządkowania. Większość szwedzkich pracodawców ma podpisane umowy ze związkami zawodowymi, które m.in. regulują poziom wynagrodzenia w zależności od rodzaju wykonywanej pracy. Zagraniczne firmy wchodzące na rynek szwedzki z reguły dość szybko decydują się na podpisanie tego rodzaju umów ze związkami zawodowymi.

Przykładowo, firma zatrudniająca ekipę budowlaną oraz malarzy zazwyczaj podpisuje osobne umowy ze związkiem budowlanym oraz związkiem malarzy. Firmy z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, które prowadzą w Szwecji działalność w zakresie realizacji kontraktu, w ramach którego pracownicy spędzają w Szwecji tylko krótki okres czasu, mogą to robić w oparciu o swoje lokalne prawo pracy i poprzez wysyłanie swoich pracowników na delegację zagraniczną.

Skandynawia, a szczególnie Szwecja, nadal są kojarzone w Polsce z kolebką państwa opiekuńczego i innowacyjnych technologii. Jak jest teraz w praktyce?

- Cieszymy się, że Szwecja kojarzona jest w Polsce jako państwo zarazem innowacyjne i opiekuńcze, ponieważ rzeczywiście w tych kwestiach udaje nam się od lat osiągać sukcesy. Szwecja przoduje w globalnych i europejskich rankingach innowacyjności - w tegorocznym rankingu innowacyjności opublikowanym przez Komisję Europejską udało nam się zająć pierwsze miejsce. Jest to rezultat konkretnych działań i stworzenia w Szwecji korzystnego klimatu dla wspierania innowacji. Ciekawostką może być to, że mamy w Szwecji funkcję ministra ds. przedsiębiorczości i innowacji - już sam ten fakt pokazuje, że wspieranie innowacji znajduje się wysoko w politycznej agendzie.

- Ze Szwecji wywodzi się wiele znanych konsumentom innowacyjnych rozwiązań z dziedziny ICT, takich jak Spotify czy Skype. Innowacyjność w wydaniu szwedzkim to jednak także produkty, które w centrum stawiają człowieka, jego podstawowe potrzeby, zdrowie i bezpieczeństwo - przykładem jednego z wielu takich rozwiązań może być np. Solvatten, specjalny kontener oczyszczający wodę sprawdzający się w krajach afrykańskich.

- Szwecja nadal pozostaje również państwem opiekuńczym, gdzie instytucje państwowe odgrywają aktywną rolę w dbaniu o dobrobyt obywateli - przykładem może być zapewnianie 18 miesięcy urlopu rodzicielskiego na każde dziecko. Warto jednak podkreślić, że to właśnie m.in. wysoki poziom innowacyjności oraz silny przemysł eksportowy zapewniły Szwecji możliwość rozwijania takiego systemu.

Umowa o wolnym handlu między UE i USA budzi protesty. Eksperci wskazują ze będzie ona korzystna wyłącznie dla dużych korporacji. Zwolennicy twierdzą, że na umowie skorzystają mniejsze firmy i konsumenci. Przeciwnicy TTIP są zdania, że będzie ona dawać więcej praw koncernom niż państwom. Jakie są odczucia Szwecji?

- Szwecja ma długą tradycję wspierania wolnego i sprawiedliwego handlu w wymiarze globalnym, a jej szybki rozwój gospodarczy od lat w dużej mierze opiera się na handlu z pozostałymi częściami świata.

Szwecja dostrzega w TTIP więcej aspektów pozytywnych, aniżeli negatywnych - umowa uwolni handel pomiędzy Europą a Stanami Zjednoczonymi, co przyczyni się do wzrostu gospodarczego po obu stronach Atlantyku. Umowa powinna być wyczerpująca i obszerna oraz obejmować wszystkie najważniejsze aspekty handlu i inwestycji pomiędzy obiema stronami. Szwedzkim priorytetem jest osiągnięcie możliwie najlepszego rezultatu negocjacji, który będzie sprzyjał wzrostowi gospodarczemu i zatrudnieniu, bez naruszania zdolności do utrzymania obecnego poziomu ochrony środowiska, zdrowia ludzi i zwierząt. Umowa nie może też uniemożliwiać stronom podwyższania poziomów tejże ochrony.

Dla Szwecji szczególnie ważne jest również to, że na TTIP skorzystają małe i średnie firmy, które będą mogły zwiększyć swoją sprzedaż do Stanów Zjednoczonych poprzez wyeliminowanie istniejących dziś barier biurokratycznych, celnych i regulacyjnych, a także konsumenci, na których "przerzuca" się obecnie koszty, które muszą pokrywać firmy.

Rozmawiał MB