Jak wypełnić PIT – wszystko, co warto wiedzieć
Rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych to obowiązek każdego podatnika osiągającego dochody w danym roku podatkowym. Właściwie wypełniony formularz pozwala uniknąć błędów, które mogą skutkować wezwaniem do korekty, koniecznością zapłaty odsetek za zwłokę, a w skrajnych sytuacjach nawet konsekwencjami prawnymi. W zależności od źródeł dochodu i dostępnych ulg wypełnienie takiego druku może wydawać się mniej lub bardziej skomplikowane. Co warto wiedzieć na temat rozliczenia PIT?
PIT to podatek dochodowy od osób fizycznych. Jak sama nazwa wskazuje, pobierany jest on od dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne. Obowiązek jego rozliczenia dotyczy większości podatników, w tym:
- osób zatrudnionych na umowę o pracę, zlecenie i o dzieło;
- przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą;
- emerytów i rencistów.
W niektórych przypadkach formularz taki wypełniają też osoby uzyskujące dochody z najmu, dzierżawy lub innych form udostępniania nieruchomości czy czerpiących zyski z giełdy, kryptowalut, instytucji kapitałowych oraz innych źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu.
Niektóre grupy podatników, np. osoby zarabiające wyłącznie na podstawie umowy o pracę, mogą skorzystać z automatycznego rozliczenia PIT przez Krajową Administrację Skarbową (KAS). Mimo to jednak warto wiedzieć, jak wypełnić PIT, aby mieć pewność, że formularz taki został prawidłowo złożony.
W zależności od rodzaju dochodów należy wypełnić odpowiedni formularz. Najczęściej sięga się po PIT-37, który przeznaczony jest dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, zlecenie i o dzieło, rozliczających się na zasadach ogólnych. Inne druki to:
- PIT-36 - przeznaczony jest dla osób prowadzących działalność gospodarczą na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej, a także tych, które uzyskały dochody z różnych źródeł wymagających samodzielnego obliczenia podatku;
- PIT-36L - to druk dla przedsiębiorców opodatkowanych liniowo;
- PIT-28 - przeznaczony jest dla osób korzystających z ryczałtu ewidencjonowanego;
- PIT-38 - dla uzyskujących dochody z giełdy, kryptowalut czy kapitałów pieniężnych;
- PIT-39 - dla sprzedających nieruchomości przed upływem 5 lat od ich nabycia.
Oprócz głównych formularzy, w niektórych przypadkach mogą być wymagane załączniki, na przykład PIT/O dla ulg i odliczeń czy PIT/D dla ulg mieszkaniowych.
Deklarację podatkową można wypełnić elektronicznie na rządowej stronie, ale również w programach do rozliczeń podatkowych lub na papierowym formularzu pobranym ze strony Ministerstwa Finansów czy zabranym z urzędu skarbowego. Obecnie najwięcej osób korzysta z elektronicznej formy przesyłania dokumentacji z uwagi na oszczędność czasu i wygodę takiej opcji.
W pierwszej części druku należy podać dane identyfikacyjne, takie jak imię i nazwisko, pesel dla osób fizycznych lub NIP dla przedsiębiorców, miejsce zamieszkania, a także urząd skarbowy właściwy dla miejsca zamieszkania na dzień 31 grudnia danego roku podatkowego. W kolejnym kroku podatnik powinien zaznaczyć sposób rozliczenia, a więc indywidualnie, wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecka. Następnie w odpowiednich polach musi wpisać kwoty uzyskanych dochodów oraz zaliczek pobranych przez płatników.
Obliczenie dochodu i należnego podatku to krok, który często przysparza sporo problemów. Warto jednak wiedzieć, że podatek wylicza się na podstawie dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania, stosując odpowiednią skalę podatkową. Do 120 000 zł to 12%, a powyżej 120 000 zł to 32% od nadwyżki. Dla przedsiębiorców stosujących podatek liniowy obowiązuje z kolei stawka 19%.
Podatnik może skorzystać też z wielu różnych ulg, takich jak prorodzinna, na internet, rehabilitacyjna, modernizacyjna, na inwestycje czy dla młodych. Warto też przekazać 1,5% podatku na rzecz wybranej organizacji charytatywnej. W tym celu należy wpisać jej numer KRS w odpowiednim polu. Następnie gotowy formularz wystarczy podpisać i złożyć w wyznaczonym terminie elektronicznie lub w formie papierowej.
Podczas wypełniania PIT często pojawiają się błędy, które mogą opóźnić zwrot podatku czy też skutkować koniecznością korekty zeznania. Do najczęstszych należą te związane z danymi osobowymi, nieprawidłowymi kwotami dochodów i zaliczek czy brakiem podpisu na papierowej wersji. W przypadku osób samodzielnie obliczających podatek często dochodzi do błędnych wyliczeń. Pewną stratą jest też pominięcie przysługujących ulg i odliczeń.
Termin składania deklaracji PIT został ujednolicony i obecnie to 30 kwietnia. Zwrot nadpłaconego podatku przysługuje w terminie 45 dni w przypadku skorzystania z elektronicznej wersji druku, a do trzech miesięcy, jeżeli był on złożony w formie papierowej.
Ministerstwo Finansów udostępniło usługę Twój e-PIT, dzięki której podatnicy mogą skorzystać z automatycznie przygotowanego zeznania podatkowego. Jest to szczególnie wygodne dla osób pracujących na umowie o pracę, zlecenie lub o dzieło, które nie mają skomplikowanych źródeł dochodu. Żeby skorzystać z takiej usługi, wystarczy zalogować się na platformę urzędu skarbowego za pomocą profilu zaufanego, e-dowodu lub danych podatkowych.
W systemie znajduje się wstępnie wypełniona deklaracja, którą można zaakceptować, poprawić lub uzupełnić o dodatkowe ulgi, lub odliczenia. Jeżeli podatnik nie dokona żadnych zmian, wówczas deklaracja taka zostanie automatycznie wysłana w ustawowym terminie.
Rozliczenie PIT nie musi być trudne, jeżeli zna się podstawowe zasady i unika najczęstszych błędów. Wybór odpowiedniego formularza, uwzględnienie ulg i dokładne sprawdzenie danych, pozwoli szybko i bezproblemowo rozliczyć się z urzędem skarbowym. Warto korzystać z elektronicznych form składania deklaracji, które są wygodniejsze i przyspieszają termin zwrotu nadpłaty.
