​Katastrofalne skutki pandemii dla młodych

Polski Instytut Ekonomiczny policzył skutki uderzenia pandemii w młode pokolenie i opublikował je w raporcie "Corona generation. Growing up in a pandemic".

Wynika z niego, że zmniejszony z powodu pandemii zwrot z inwestycji w edukację przyniesie spadek wynagrodzeń o 6,2 proc. w całym okresie zatrudnienia ludzi będących obecnie w wieku szkolnym, czyli przez ok. 45 lat.

Z kolei długoterminowe oddziaływanie na rynek pracy to niższe przez 15 lat pensje młodych pracowników o 4 proc. w porównaniu z "normalnymi" czasami.

- Badanie obejmuje trzy obszary, edukację, zdrowie psychiczne i rynek pracy (...) Łącznie długoterminowy koszt dla młodej generacji przekroczy 44 biliony dolarów ­- powiedział podczas zdalnej prezentacji raportu jego autor Krzysztof Kutwa, analityk zespołu strategii PIE.

W krótkim terminie koszty walki z problemami psychicznymi w skali świata wyniosą 407 mld dolarów, a związane z bezrobociem wśród młodych blisko 1,3 biliona dolarów.

- Trzeba zwiększyć wydatki na edukację (...) zrewidować modele edukacji i inwestować w umiejętności cyfrowe (...) Trzeba przygotować plan odbudowy edukacji i nadrabiania luk, bardziej skoncentrowany na praktycznych umiejętnościach - mówił Krzysztof Kutwa.

Przyjęte do szacunków założenia opierają się na badaniach pokazujących, że nauka zdalna była w 75 proc. tak efektywna, jak nauka w klasie przed pandemią. Jednak najnowsze badania globalnej firmy doradczej McKinsey na podstawie opinii nauczycieli przeprowadzone w siedmiu krajach o wysokich dochodach oraz w Chinach pokazuje, iż oceniają oni średnio efektywność nauki zdalnej na 48 proc.

- Kluczowe będzie podniesienie nakładów na edukację oraz towarzyszący im program wyrównywania strat w wiedzy, umiejętnościach i kwalifikacjach młodego pokolenia. Jest to warunek konieczny przyszłej konkurencyjności młodych ludzi na rynku pracy - mówił Krzysztof Kutwa.

- To wymaga inwestycji w kapitał ludzki - dodała Justyna Pokojska z interdyscyplinarnego programu badawczego DELab na Uniwesytecie Warszawskim.

Strata edukacyjna wynika nie tylko z mniej efektywnej zdalnej nauki. Polega także na pogłębieniu różnic w edukacji między gorzej sytuowanymi grupami społecznymi a tymi bardziej uprzywilejowanymi. W wielu krajach i regionach większej straty edukacyjnej mogą doświadczyć młode kobiety niż mężczyźni.

Straty poniesione na zdrowiu psychicznym wskutek izolacji i braku normalnych interakcji w rówieśniczych grupach wymagają także szybkiej interwencji władz publicznych. Ale z raportu wynika jeszcze jeden efekt. Na zdrowie psychiczne mogą niekorzystnie wpływać pogarszające się perspektywy ludzi młodych na rynku pracy i odwrotnie. 

- Bezpośrednie koszty dla systemu ochrony zdrowia to 185,5 mld dolarów. Trzeba zwiększyć wydatki na ochronę zdrowia psychicznego, zwiększyć liczbę specjalistów zapewnić pomoc ekonomiczną i bezpieczeństwo poszkodowanym gdyż skutki izolacji dla zdrowia psychicznego mogą być długoterminowe - mówił Krzysztof Kutwa.

Z raportu wynika, że młodzi pracownicy zostali w szczególny sposób dotknięci skutkami kryzysu. W 2020 roku ogólny wzrost bezrobocia na świecie wyniósł 3,7 punktu proc., ale wśród młodych było to aż 8,7 pp. Wśród osób najbardziej narażonych w czasie kryzysu pandemii jest 1,6 miliarda pracowników gospodarki nieformalnej. Stanowią oni połowę światowej siły roboczej i pracują w sektorach, w których nastąpił znaczny spadek zatrudnienia spowodowany zmniejszeniem przychodów. Tylko w 2020 roku całkowite koszty finansowe pandemii dla młodych ludzi sięgnęły 1,3 biliona dolarów, czyli ok. 1,5 proc. światowego PKB. 

- Pandemia wpłynęła na pogłębienie nierówności nie tylko pomiędzy różnymi krajami ale także w poszczególnych krajach - mówił Ben Slay, starszy ekonomista w Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) na Europe i Azję.

W raporcie oszacowano, że ludzie z młodego pokolenia będą w przyszłości zarabiaćo ponad 6 proc. mniej w związku ze skutkami pandemii. Szczególnie dotkliwej straty doświadczą pracujący w gospodarkach o wysokich dochodach - w rocznych zarobkach netto stracą z wynagrodzenia ok. 750 dolarów.

W przypadku gospodarek o średnich dochodach, a więc takich jak polska, kwota ta wyniesie rocznie 420-510 dolarów. W skali roku daje to w sumie 465,8 mld dolarów, czyli ponad 0,5 proc. światowego PKB. Trwale bezrobocie w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat spowoduje wyrwę w światowym PKB na 15,5 mld dolarów.

Zdaniem Krzysztofa Kutwy, rynek pracy dla ludzi młodych, to trzeci obszar do którego powinny być skierowane publiczne wydatki.

- Niezbędna jest dalsza antycykliczna polityka gospodarcza w postaci stymulacji fiskalnej nakierowanej na zmniejszenie poziomu bezrobocia wśród młodych ludzi. W tym pakiecie powinny znaleźć się takie działania jak dofinansowanie wynagrodzeń, wydłużone bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw oraz aktywne polityki rynku pracy wspierające kształtowanie takich umiejętności, na jakie aktualnie jest zapotrzebowanie - powiedział Krzysztof Kutwa.

- To pozwoli uniknąć negatywnych efektów długotrwałego bezrobocia zarówno dla całej gospodarki, w postaci osłabienia przyszłego odbicia, jak i szoku dla młodego pokolenia wchodzącego w życie społeczne i zawodowe. Rządy powinny skupić się na tworzeniu podwalin pod przyszłą odporność gospodarki na różnego rodzaju szoki - dodał.

Zsolt Darvas, badacz w Bruegel Institute w Brukseli przypomina, że Komisja Europejska zaproponowała już zasady polityki wsparcia dla zwiększenia zatrudnienia, ciągłej edukacji przez całe życie oraz zmniejszenia grup zagrożonych ryzykiem ubóstwa lub wykluczenia. Można z tych zasad korzystać. Dodaje jednak, że każdy kraj powinien przygotować swój plan w jaki sposób poprawić system edukacji w obliczu doświadczeń wynikających z pandemii.

Jacek Ramotowski

Nie czekaj do ostatniej chwili, pobierz za darmo program PIT 2020 lub rozlicz się online już teraz!

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze