Czym są plany systematycznego oszczędzania?
Emerytura przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność i odprowadzającego minimalne składki na ubezpieczenie społeczne może wynieść tylko tysiąc złotych (z I i II filaru). Aby zabezpieczyć finansowo swoją przyszłość potrzebne są dodatkowe środki. Programy systematycznego oszczędzania (PSO) mogą je zapewnić.
PSO funkcjonują zazwyczaj w formie polis ubezpieczeniowych, głównie ze względu na dodatkowe korzyści jakie zapewnia taka forma prawna. Jedną z nich jest odroczenie podatku od zysków kapitałowych do czasu wycofania środków z inwestycji (zamiast płacić go każdorazowo np. przy zamianie funduszu obligacji na akcji lub odwrotnie). Kolejna korzyść to zwolnienie od podatku od spadków i darowizn w przypadku śmierci.
Tyle o korzyściach podatkowych z posiadania PSO. Jednak na nich lista zalet bynajmniej się nie kończy. Zwykle PSO obligują posiadacza do wnoszenia regularnych wpłat (np. comiesięcznych, kwartalnych, półrocznych lub rocznych) przez pewien okres czasu (zazwyczaj nie krócej niż przez pięć lat), jednak szczegóły zależą od zawartej umowy. Wydawać się może, że jest to wada programu (stałe zobowiązanie), a nie jego zaleta, jednak dla większości korzystających z programów obligatoryjność opłacania składek jest w istocie próbą wyrobienia nawyku oszczędzania, bez której osiągnięcie celu (zgromadzenia odpowiednio wysokich środków) byłoby niemożliwe. Nie jest łatwo samemu zmusić się do dyscypliny i systematyczności jeśli chodzi o wpłacanie pieniędzy na określony cel. Zbyt szybko i licznie pojawiają się pokusy, by odłożyć oszczędzanie na emeryturę (lub inny cel) na później, dlatego pewien przymus systematyczności jest dla większości zaletą, a nie wadą programów.
Pozostałe zalety PSO nie są już tak dyskusyjne. W ramach planów oszczędzający zyskują dostęp do tzw. multiportfeli inwestycyjnych. W praktyce jest to dostęp do szerokiego spektrum funduszy inwestycyjnych, stosujących różne strategie i z... różnymi efektami. Jednak wybór między słabszymi i lepszymi funduszami np. akcji lub obligacji jest zawsze lepszy niż sytuacja, w której tego wyboru brakuje. Decydując się na inwestycję w dany fundusz nigdy nie wiemy jakie osiągnie on rezultaty. W ramach PSO możemy podzielić środki między różne fundusze stosujące tę samą strategię, a gdy jeden z nich okaże się lepszy, możemy - bezpłatnie - przenieść do niego środki z funduszu, który nie spełnia oczekiwań. To tylko jedna z wielu możliwych strategii inwestowania, zawsze jednak najważniejszy jest fakt stworzenia wyboru inwestowania w różnego rodzaju fundusze, ponieważ inwestując na długi okres i starając się maksymalnie wykorzystać nadarzające się okazje, lub przynajmniej minimalizować skutki dekoniunktury, będziemy zmuszeni do zmiany strategii. W ramach PSO inwestycje zazwyczaj nie kończą się na wyborze między akcjami i obligacjami. W grę wchodzą także fundusze inwestujące w różnych, atrakcyjnych regionach geograficznych czy w wyróżniające się na tle rynku branże, często mogą to być także tzw. fundusze surowcowe czy dywidendowe. Również fundusze obligacji mogą dać szeroki wybór między np. funduszami obligacji skarbowych (bezpieczne, ale niskodochodowe), obligacji zagranicznych (można osiągać dodatkowe zyski na różnicach kursowych) czy nieskarbowe (można zarabiać np. na wysokooprocentowanych obligacjach komercyjnych).
Dla osób, które nie mają doświadczenia w inwestowaniu, twórcy PSO przygotowują propozycje takiego kształtowania portfeli, by przyniosły one jak najlepsze rezultaty w zależności od preferencji inwestycyjnych (np. bezpieczne, umiarkowane, agresywne).
Ważna jest także możliwość dokonywania bezpłatnej konwersji (przenoszenia środków) między funduszami, z reguły umożliwia się takie działanie co najmniej 12 razy do roku bez dodatkowych opłat. Jednak wszystko co dobre kosztuje - w tym wypadku ceną jest 2-proc. opłata za zarządzanie (czasem niższa np. dla dłuższych stażem członków PSO).
Dla wielu osób cenna może okazać się inna korzyść z posiadania PSO. Środki można wypłacić na długo przed osiągnięciem wieku emerytalnego. PSO nie są programami stricte emerytalnymi - emerytura może być tylko jednym z celów oszczędzania, dlatego pieniądze można wypłacać w dowolnym - po upłynięciu umowy - momencie w zależności od potrzeb życiowych. Oznacza to także, że można przejść na prywatną emeryturę na długo przed osiągnięciem 60 roku życia.
Inwestowane środki są z reguły zwolnione z opłat dystrybucyjnych, pracują więc w pełnej wysokości od pierwszego dnia ich wpłaty do programu.
Dorota Kępka
księgowa Tax Care
