Renta rodzinna z ZUS i KRUS jednocześnie? Przepisy są jasne

Renta rodzinna to świadczenie przysługujące uprawnionym członkom rodziny zmarłego, które w chwili jego śmierci spełniły określone warunki. Renta ta może być wypłacona zarówno z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak i z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, w zależności od tego, gdzie ubezpieczona była zmarła osoba.

Renta rodzinna z ZUS-u będzie więc przysługiwać również wdowie po zmarłym mężu, jeżeli w chwili śmierci miał on ustalone prawo do emerytury lub spełniał warunki do jej otrzymania, miał ustalone prawo do emerytury pomostowej lub renty z tytułu niezdolności do pracy (lub spełniał warunki do jej otrzymania), pobierał zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenia kompensacyjne.

Renta rodzinna z KRUS-u z kolei przysługuje członkom rodzinny zmarłego, w tym wdowie po mężu, który w chwili śmierci był emerytem lub rencistą z ustalonym prawem do emerytury, lub renty rolniczej, albo był osobą ubezpieczoną, która w chwili śmierci spełniała warunki do otrzymania emerytury lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.

Wdowa uprawniona do renty po zmarłym mężu musi dodatkowo spełnić odpowiednie warunki. Do renty rodzinnej ma prawo wdowa, która:

●      w chwili śmierci męża ukończyła 50. rok życia lub pozostawała niezdolna do pracy,

●      wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty, które nie ukończyło 16. roku życia, lub 18. roku życia, jeżeli dziecko kontynuuje naukę,

●      sprawuje opiekę nad dzieckiem niezdolnym do pracy i samodzielnej egzystencji,

●      ukończyła 50. rok życia lub stała się niezdolna do pracy po śmierci współmałżonka, ale nie później niż w ciągu 5 lat od jego śmierci, lub zaprzestania wychowywania dzieci, o których mowa powyżej.

Jednoczesna wypłata dwóch emerytur z ZUS-u oraz KRUS-u w rzeczywistości zdarza się stosunkowo rzadko, ponieważ zgodnie z przepisami, w razie zbiegu obu świadczeń, wypłaca się wyłącznie jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez osobę uprawnioną. Jeżeli zdarzy się, że uprawniony będzie otrzymywać jednocześnie dwie emerytury, to mogłoby wydawać się oczywiste, że wdowa po zmarłym mężu, otrzyma również dwa świadczenia, rentę z ZUS-u oraz z KRUS-u.

W rzeczywistości jest natomiast inaczej, co potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z 2022 r., w sprawie wdowy, która otrzymywała zarówno rentę rodzinną z ZUS-u, jak i z KRUS-u - czytamy na stronie Rzeczpospolitej. Kobieta początkowo dostawała po zmarłym mężu oba świadczenia, ale w 2022 r. KRUS zawiesił wypłatę renty rolniczej, powołując się na przepisy, mówiące o tym, że w przypadku zbiegu prawa do emerytury lub renty, wypłaca się wyłącznie jedno świadczenie.

Kobieta odwołała się do sądu od decyzji prezesa KRUS-u, a Sąd Okręgowy w Krakowie uznał, że osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. są uprawnione do pobierania dwóch emerytur, w związku z czym, po ich śmierci renta rodzinna również powinna przysługiwać z dwóch miejsc.

Prezes KRUS nie zgodził się z decyzją Sądu i złożył apelację do Sądu Apelacyjnego, który zmienił wyrok. Poparcie wyraził Sąd Najwyższy, wskazując na to, że zasada, która miałaby umożliwiać przyznanie dwóch rent rodzinnych, nie obowiązuje w ubezpieczeniach społecznych, w związku z czym, kobieta może pobierać wyłącznie jedną rentę po mężu.

Aby uzyskać rentę rodzinną po zmarłym mężu, trzeba złożyć odpowiedni wniosek: KRUS-SR12 do KRUS-u lub ZUS ERR do ZUS-u, w zależności od tego, z której instytucji wdowa chce otrzymywać rentę. Do wniosku należy dodatkowo dołączyć akt zgonu osoby zmarłej, dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa, np. odpis skrócony aktu małżeństwa, inne dokumenty zależne od sytuacji danej osoby, tj. zaświadczenia o uczęszczaniu do szkoły, zaświadczenie o niezdolności do wykonywania pracy itd.

Dokumenty wraz ze wnioskiem można złożyć osobiście w placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, drogą pocztową lub elektronicznie przez portal ePUAP.

WG