44 tys. rodzin skorzystało z pomocy asystentów rodziny

Asystent rodziny wspiera ją w jej środowisku. Pomaga rodzinom, które z różnych powodów nie są w stanie samodzielnie spełniać prawidłowo funkcji opiekuńczo-wychowawczych wobec dzieci. Jego głównym zadaniem jest nie dopuścić do oddzielenia dziecka od rodziny lub umożliwić jak najszybszy powrót dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej. Może zostać przydzielony rodzinie na wniosek pracownika socjalnego lub na mocy decyzji sądu rodzinnego.

Powołanie asystentów rodziny jest zadaniem gminy. W latach 2012-2014 było fakultatywne, jednak od 2015 roku stało się zadaniem obowiązkowym.

Jak wynika z danych MRPiPS, samorządy coraz częściej korzystają z pracy asystentów rodziny. W 2017 r. zatrudniały ich ogółem 3 tys. 976 - o 1,8 proc. więcej niż w 2016 r. i o 4,1 proc. więcej niż w 2015 r.

Na podstawie umowy o pracę zatrudniono 3 tys. 251 asystentów, czyli 82 proc. wszystkich. Pozostałe 725 osób (18 proc.) pracowało na podstawie umowy o świadczenie usług.

W 2016 r. zatrudnionych było 3 tys. 905 asystentów rodziny, w tym na umowę o pracę - 2 tys. 913 (74,59 proc.), natomiast w 2015 r. było ich 3 tys. 816, w tym na umowę o pracę - 2 tys. 548 (66,7 proc.).

Ministerstwo podało, że od 2017 r. w ogłaszanym przez nie programie dofinansowania zatrudnienia asystentów rodziny położono nacisk na zawieranie z nimi umów o pracę, co - jak podkreślił resort - zaowocowało wzrostem liczby takich umów.

Według MRPiPS, zachęty dla tej formy zatrudnienia widać w edycji konkursu na rok 2017 zarówno w wysokości dofinansowania (przy umowie o pracę dofinansowanie z budżetu państwa wynosi do 67 proc. kosztów, przy umowie zleceniu - do 50 proc.), jak i w preferencyjnym traktowaniu w kolejnym roku tych gmin, które będą miały 100 proc. umów o pracę. W ogłoszonej na 2018 r. edycji konkursu dotacja w przypadku umowy zlecenia jest jeszcze niższa (do 33 proc.).

Największy odsetek gmin, w których powołano asystentów rodziny, był w województwach pomorskim (99 proc.), małopolskim, dolnośląskim i zachodniopomorskim (po 98 proc.). Natomiast najmniejszy w województwach podlaskim (72 proc.), łódzkim (88 proc.), mazowieckim (90 proc.) i lubelskim (92 proc.).

W 2017 r. z pomocy asystentów rodziny skorzystało 44 tys. 748 rodzin. To wzrost o 3,1 proc. w stosunku do 2016 r., kiedy pomocy udzielono 43 tys. 390 rodzinom.

Jak wynika z danych resortu, dla 13 tys. 555 rodzin (30 proc. korzystających z takiego wsparcia) współpraca ta zakończyła się w 2017 r. W stosunku do reszty rodzin wsparcie jest kontynuowane. Ministerstwo zaznaczyło, że średni czas pracy z rodziną co roku się wydłuża(w 2017 r. wyniósł 15 miesięcy).

MRPiPS podało również, że w 6 tys. 103 przypadkach (45 proc.) zakończenie pracy w 2017 r. nastąpiło w związku z osiągnięciem założonych celów, natomiast reszta rodzin skorzystała ze zmiany narzędzi wsparcia na takie, które z uwagi na sytuację rodziny są efektywniejsze (np. terapia, praca socjalna). Część rodzin zaprzestała współpracy z asystentem rodziny.

Wsparcie dla samorządów w zatrudnianiu asystentów rodzin można uzyskać w ramach programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej. Na dofinansowanie zatrudnienia asystentów przez gminy przeznaczono 59,7 mln zł. Okres dofinansowania został w 2017 r. przedłużony o kolejne 5 lat (do 2022 roku).