Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Rząd przedłoży Sejmowi RP "Sprawozdanie z działalności Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w 2000 r." wraz w wynikami badania sprawozdania finansowego funduszu przez biegłych rewidentów. W opinii rządu, dokumenty te w pełni informują o działalności prowadzonej przez fundusz w zeszłym roku. Pozytywnie oceniając ubiegłoroczną działalność BFG, rząd będzie wnioskował o przyjęcie sprawozdań przez Sejm.

W lutym 2000 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu ogłosił upadłość jednego banku komercyjnego - Banku Staropolskiego SA w Poznaniu. W tym kontekście rząd chce podkreślić, że w zeszłym roku nie upadł żaden bank spółdzielczy. Od początku działalności BFG do końca 2000 r. upadły 93 banki (5 komercyjnych i 88 spółdzielczych). Wypłaty środków gwarantowanych dla 307,3 tys. deponentów wyniosły 798,9 mln zł, z tego 626,0 mln zł (78,4 proc.) sfinansowano z funduszu ochrony środków gwarantowanych. W tym samym okresie - realizując funkcję pomocową - fundusz udzielił 71 pożyczek (22 bankom komercyjnym i 49 spółdzielczym) wartości 1.181,5 mln zł.

Wypłata środków gwarantowanych deponentom upadłego Banku Staropolskiego SA była najważniejszym zadaniem funduszu w 2000 r. i w całej dotychczasowej jego działalności. Wypłaty środków gwarantowanych dotyczyły 147,3 tys. deponentów, a kwota depozytów gwarantowanych wynosiła 625,1 mln zł. Większość środków na wypłaty, tj. 484,1 mln zł (77,4 proc.), pochodziła z funduszu ochrony środków gwarantowanych, a pozostałe 141,0 mln zł ze środków płynnych Banku Staropolskiego SA. Do końca 2000 r. środków gwarantowanych nie odebrało 4,7 tys. deponentów, a zobowiązania wobec nich wyniosły 6,3 mln zł. Osoby te mogą zgłaszać się po odbiór należnych środków finansowych do 11 lutego 2005 r. Po tym terminie ich roszczenia ulegną przedawnieniu. Rząd chce podkreślić, że czas oczekiwania deponentów Banku Staropolskiego SA na wypłatę środków gwarantowanych wynosił 90 dni od daty ogłoszenia jego upadłości oraz 119 dni od dnia zawieszenia działalności. Oznacza to, że nie przekroczono okresu przewidzianego w ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, ani terminów przewidzianych w dyrektywie Unii Europejskiej w sprawie systemów gwarantowania depozytów. Rząd zwraca również uwagę na znaczne skrócenie okresu niedostępności wkładów w upadłym banku (w związku z usprawnieniem działalności sądów) i skrócenie czasu od zawieszenia działalności do ogłoszenia przez sąd jego upadłości. Dla Banku Staropolskiego SA było to 29 dni. Warto przypomnieć, że w przypadku realizowanych w 1999 r. przez BFG wypłat środków gwarantowanych dla deponentów Banku Spółdzielczego w Resku oraz Savim Banku okresy te wynosiły odpowiednio: 292 i 474 dni. Zdaniem rządu, skrócenie czasu oczekiwania na wypłatę środków gwarantowanych przez BFG buduje zaufanie deponentów do systemu gwarantowania depozytów i funduszu jako instytucji, a w konsekwencji przyczynia się do zwiększenia wiarygodności banków. Rząd wysoko ocenia przeprowadzoną przez fundusz akcję wypłat środków gwarantowanych deponentom Banku Staropolskiego SA, zwłaszcza że był to pierwszy od czasu powstania BFG przypadek upadłości tak dużego banku komercyjnego. Akcję przeprowadzono szybko i sprawnie.

W 2000 r. fundusz udzielił pomocy w formie pożyczek (205,4 mln zł) 6 bankom. Pomoc otrzymały 4 banki spółdzielcze (18,7 mln zł) i 2 banki komercyjne (186,7 mln zł). Rząd zwraca uwagę, że dzięki pomocy BFG udało się zapobiec upadłości dwóch powiązanych kapitałowo banków komercyjnych: Banku Współpracy Regionalnej SA i BWR Real Banku SA. W przypadku ich upadłości trzeba byłoby wypłacić 890,0 mln zł z funduszu ochrony środków gwarantowanych, co groziłoby brakiem środków na pokrycie zobowiązań. Fundusz monitorował i kontrolował wykorzystanie pożyczek. Nie stwierdzono wykorzystania środków pomocowych niezgodnie z umowami pożyczek, jak również bezpośredniego zagrożenia dla spłaty pożyczek wraz z odsetkami.

Rząd pozytywnie ocenia wykonywanie w 2000 r. przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny ustawowych obowiązków, dotyczących gwarantowania środków pieniężnych deponentom upadłych banków oraz udzielania zwrotnej pomocy finansowej bankom zagrożonym niewypłacalnością. Rząd zwraca uwagę, że Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła działalność BFG w powyższych aspektach. Zalecenia pokontrolne NIK wykonano, a wnioski wynikające z kontroli są wykorzystywane w bieżącej pracy funduszu.

Firma Deloitte & Touche Audit Services Sp. z o.o. stwierdziła, że sprawozdanie finansowe Bankowego Funduszu Gwarancyjnego za 2000 r. wykonano prawidłowo i rzetelnie. Audytor zwrócił jednocześnie uwagę, że stosowane przez fundusz zasady rachunkowości są w niektórych aspektach odmienne od zasad określonych w ustawie z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Rząd jednak podkreśla, że są one zgodne z zasadami określonymi w ustawie z 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz w rozporządzeniu ministra finansów z 25 października 1999 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

Jeśli chodzi o wynik finansowy funduszu, to rachunek zysków i strat wykazuje nadwyżkę bilansową za 2000 r. w wysokości 259.209,6 tys. zł. W zeszłym roku przychody BFG wzrosły o 67 proc., głównie z tytułu odsetek uzyskanych z obrotu papierami wartościowymi. Nastąpił również znaczący wzrost przychodów z działalności statutowej, tj. z tytułu odsetek od kredytów udzielanych bankom w ramach działalności pomocowej. W 2000 r. tempo wzrostu kosztów działania BFG było znacznie mniejsze niż przychodów i wyniosło 4,1 proc.

W 2000 r. do ustawy o BFG wprowadzono zmiany, co umożliwiło jej dostosowanie do wymagań dyrektywy UE w sprawie gwarantowania depozytów bankowych. Miedzy innymi podniesiono górną granicę środków gwarantowanych. W 2000 r. wynosiła ona równowartość w złotych 11 tys. euro, od 1 stycznia 2001 r. wynosi równowartość 15 tys. euro. W latach 2002 i 2003 będzie to odpowiednio: 18 i 22,5 tys. euro. Z punktu widzenia funkcjonowania funduszu ważne było uchwalenie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Ustawa ta nakłada na fundusz nowe obowiązki w zakresie pomocy finansowej bankom spółdzielczym podejmującym procesy łączeniowe. Rząd pozytywnie ocenia zaangażowanie funduszu w prace związane z przygotowaniem ww. ustaw oraz aktów wykonawczych do nich.

Także obniżenie stawki opłaty rocznej, wnoszonej przez banki w celu sfinansowania działań pomocowych, jest zgodne z oczekiwaniami sektora bankowego i pozytywnie oceniane przez rząd.

W opinii rządu, Bankowy Fundusz Gwarancyjny wypełnił w 2000 r. zadania nałożone na niego ustawą z 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Przeprowadzając w zeszłym roku największą w dotychczasowej historii akcję wypłat środków gwarantowanych deponentom upadłego Banku Staropolskiego SA, a także udzielając pomocy finansowej bankom zagrożonym niewypłacalnością, w tym zapobiegając upadłości grupy BWR SA, BFG potwierdził, że jest instytucją ważną i potrzebną do stabilizacji sektora bankowego.