Bogacimy się, ale do oszczędzania mamy słomiany zapał
Około 43 proc. Polaków wydaje na bieżąco wszystkie swoje dochody. Z danych publikowanych przez Fundację Kronenberga wynika, że choć realne dochody dużej części społeczeństwa rosną, wciąż miliony rodaków żyją "od pierwszego do pierwszego".
Fundacja Kronenberga przy banku Citi Handlowy od wielu lat systematycznie analizuje dochody polskich rodzin i postawy Polaków wobec oszczędzania. O tym, że warto oszczędzać przekonana jest większość rodaków (ok. 2/3 badanej grupy).
Jednak ledwie 16 proc. ankietowanych deklaruje systematyczne odkładanie określonej sumy (wzorcowe oszczędzanie - co miesiąc). To i tak więcej niż 8 lat temu (w 2008 roku), gdy do regularnego oszczędzania przyznawało się ledwie 7 proc. badanych!
"Podstawą oszczędzania jest systematyczność, a to wciąż jest naszą pietą achillesową" - czytamy w raporcie Fundacji Kronenberga.
- Dysponujemy większymi kwotami nie tylko na nasze codzienne potrzeby, ale także możemy zacząć odkładać swoje nadwyżki finansowe - zauważa Tomasz Daniun - dyrektor w Citi Handlowy i tłumaczy, że deklaracje dotyczące oszczędzania zmieniają się wraz z sytuacją gospodarczą w Polsce i na świecie.
Liczba oszczędzających Polaków rośnie wraz ubankowieniem naszego społeczeństwa. Dla przykładu: z danych NBP wynika, że w ciągu ostatnich trzech lat podwoiła się liczba transakcji kartami debetowymi. Wzrósł odsetek preferujących płatności kartą, a jednocześnie z 52 proc. do 41 proc. spadła liczba wskazań na rzecz gotówki.
Czy Polacy myślą o długoterminowym oszczędzaniu? Odpowiedź (pozytywną) przynoszą następujące informacje przekazane przez Fundację Kronenberga: o ile w 2013 roku jedynie 18 proc. odkładało pieniądze z myślą o przyszłości swoich najbliższych, a 31 proc. jako cel wyznaczało sobie wakacje bądź drobne przyjemności, to obecnie te proporcje uległy odwróceniu. Teraz bezpieczeństwo wybiera 28 proc., a potrzeby konsumpcyjne wskazuje 18 proc. badanych.
Niepokoić mogą zachowania Polaków związane z oszczędzaniem na emeryturę. Do odkładania określonych kwot z myślą o emeryturze przyznaje się tylko 21 proc. Polaków. Jeszcze bardziej zaskakujące się deklaracje rodaków obnażające brak wiedzy o konsekwencjach kryzysu demograficznego. Nieświadomi prognoz dot. wysokości świadczeń emerytalnych Polacy przewidują (odpowiadając w badaniach Fundacji Kronenberga), że ich emerytura będzie wyższa lub równa obecnym zarobkom (tak przewiduje aż 19 proc. badanych). Jedna czwarta pracujących rodaków jest przekonana, że na emeryturze będzie otrzymywać świadczenie "trochę niższe" od wynagrodzenia. Tylko 30 proc. pogodziła się z myślą, że na starość dostanie z ZUS-u świadczenie "niższe przynajmniej o połowę od obecnego wynagrodzenia". Tylko dla porządku dodajmy, że niektóre analizy przewidują jeszcze mniej korzystny stosunek wysokości przyszłej emerytury do wynagrodzenia otrzymywanego w czasie aktywności zawodowej (nawet 25-30 proc.).
Warto zwrócić uwagę na fakt, że Polska nie jest krajem ludzi odważnie inwestujących. Wolimy tradycyjne i bezpieczne metody odkładania pieniędzy. W tym roku (2015) do powierzania pieniędzy funduszom inwestycyjnym przyznaje się ledwie 5 proc. Polaków. Utrzymywanie nadwyżek finansowych na koncie osobistym deklaruje 17 proc. badanych. Jakby na przekór rozsądkowi rośnie liczba osób trzymających pieniądze "w skarpecie" - aż 17 proc. ankietowanych deklaruje "trzymanie gotówki w domu".
Jacek Świder
