Bruksela wytacza ciężkie działa. Polska ma dwa miesiące

Komisja Europejska wszczęła w czwartek postępowanie o naruszenie prawa UE przez Polskę w związku z niewdrożeniem przepisów, dotyczących wycofania dotacji na wolnostojące kotły zasilane paliwami kopalnymi. Postępowanie zostało wszczęte łącznie wobec dziewięciu krajów.

KE wszczęła postępowanie także w związku z niewdrożeniem przez Polskę reformy rynku energii elektrycznej. Tu Polska znalazła się jednak w bardzo szerokim gronie, bowiem dyrektywy nie wdrożyło do prawa krajowego aż 26 państw członkowskich, zrobiła to w pełni jedynie Dania.

Kwestię dotowania wolnostojących kotłów zasilanych paliwami kopalnymi regulują przyjęte w zeszłym roku zapisy dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Kraje mają czas na ich wdrożenie do maja 2026 r. z wyjątkiem właśnie zachęt finansowych dla kotłów - czas na to był do końca 2024 r.

Poza Polską KE wszczęła procedurę w związku z dotowaniem wolnostojących kotłów także wobec Belgii, Bułgarii, Niemiec, Grecji, Luksemburga, Austrii, Rumunii i Słowenii. Kraje te mają dwa miesiące na reakcję, w kolejnym kroku KE może wysłać do krajów uzasadnioną opinię, a dalej - skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.

W dyrektywie czytamy, że od 1 stycznia 2025 r. państwa członkowskie nie udzielają żadnych zachęt finansowych do instalacji indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi, z wyjątkiem kotłów wybranych do inwestycji przed 2025 r. w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

W praktyce Polska wdrożyła już zakaz dofinansowania indywidualnych źródeł ogrzewania na paliwa kopalne. Od 29 stycznia obowiązuje znowelizowane rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska, w którym z listy indywidualnych źródeł ciepła, na które można uzyskać dofinansowanie z różnych programów skreślono kotły gazowe i na olej opałowy.

Z kolei od 1 stycznia obowiązuje znowelizowane rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii, które wyklucza z ulgi termomodernizacyjnej zakup i montaż kotłów gazowych lub olejowych. W uruchamianym ponownie 31 marca br. programie Czyste powietrze nie będzie można dostać dofinansowania na kotły gazowe.

W UE dwie trzecie energii zużywanej do ogrzewania i chłodzenia budynków nadal pochodzi z paliw kopalnych. "Aby zdekarbonizować sektor budowlany, szczególnie ważne jest stopniowe wycofywanie paliw kopalnych z ogrzewania i chłodzenia. W związku z tym w krajowych planach renowacji budynków państwa członkowskie powinny wskazać swoje krajowe polityki i środki, mające na celu stopniowe wycofywanie paliw kopalnych z ogrzewania i chłodzenia. Państwa członkowskie powinny dążyć do stopniowego wycofywania indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi" - zapisano w dyrektywie.

Nadal powinna istnieć możliwość udzielania zachęt finansowych w przypadku instalacji hybrydowych systemów ogrzewania o znacznym udziale energii ze źródeł odnawialnych, takich jak połączenie kotła z energią słoneczną termiczną lub pompą ciepła. "Krajowe polityki i środki stopniowego wycofywania powinny otrzymać wsparcie w postaci jasnej podstawy prawnej dotyczącej zakazu stosowania określonych źródeł ciepła ze względu na ich emisje gazów cieplarnianych, rodzaj stosowanego paliwa lub minimalny udział energii ze źródeł odnawialnych, wykorzystywanej na ogrzewanie na poziomie budynku" - podkreślono.

***