Chcesz wiedzieć, który kredyt jest najlepszy? Zapytaj o RRSO!

Wg ujednoliconego tekstu ustawy o kredycie konsumenckim roczna rzeczywista stopa oprocentowania to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony, jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Uwzględnia ona oprocentowanie nominalne kredytu, prowizje pobierane przez bank, wszelkie opłaty dodatkowe oraz harmonogram spłat kredytu czy obowiązkowe ubezpieczenia. Założeniem ustawodawcy było stworzenie ustandaryzowanego miernika kosztu kredytu, dzięki któremu każdy konsument mógłby bez problemu wybrać najkorzystniejszą ofertę kredytową.

Mimo, że wzór na wyliczenie RRSO dostępny jest w ustawie, zwykłemu konsumentowi bardzo trudno jest dokonać precyzyjnych kalkulacji czy zweryfikować poprawność bankowych obliczeń. Na szczęście dla nich, to bank zobowiązany jest do rzetelnego wyliczenia RRSO i przedstawienia go klientowi wraz z ofertą kredytową. W praktyce okazuje się jednak, że instytucje finansowe mają na to własne sposoby. Niektóre liczą RRSO dla swoich kredytów czy pożyczek tak, jak gdyby były one odnawialne (dla takich narzucany ustawowo wzór wyliczania RRSO jest inny, powodując obniżenie stopy oprocentowania), a inne liczą "tak jak przystało", czyli dla pożyczki, która się nie odnawia. W efekcie taka sama kwota pożyczki w różnych bankach, pod względem RRSO może się znacząco różnić. Przedział wartości może być szeroki - od kilkunastu procent nawet do kilku tysięcy procent.

W przypadku obliczania RRSO zarówno prowizje jak i wszelkie pozostałe opłaty pobierane przez bank z góry w momencie udzielania kredytu, traktowane są podobnie jak odsetki, to jest w proporcji do spłat ratalnych. Oznacza to, że RRSO zależy od ilości rat. Im krótszy okres kredytowania tym wyższy wskaźnik RRSO. W każdym miesiącu, kiedy rata kredytu zostaje oddana do banku, spłacamy część naszego zobowiązania, a więc nie dysponujemy już pełną kwotą pożyczonego kredytu, dlatego też rzeczywista stopa procentowa wzrasta. Warto o tym pamiętać porównując np. oferty kredytów oferowane w tzw. promocji. Może się, bowiem zdarzyć, że jeden bank oferuje kredyt w promocji na okres minimum 15 miesięcy, a drugi proponuje kredyt maksymalnie na rok. W przypadku takiego porównania nie pomoże nam tylko całkowity koszt kredytu, lepszą ofertę wskaże właśnie RRSO.

Regulacje ustawy o kredycie konsumenckim oprócz kredytów gotówkowych dotyczą także pożyczek. A to oznacza, że do tych zasad stosować się muszą wszystkie instytucje bankowe i parabankowe. Obecnie pożyczkodawcy mogą ustalać wszystkie koszty kredytu dowolnie z wyjątkiem oprocentowania. To jest ograniczone do maksimum czterokrotności stopy lombardowej NBP, czyli w listopadzie 2014 r. oprocentowanie nie może być wyższe niż 12 proc. Pożyczkodawcy omijają ten wymóg dodając do kredytów rozmaite prowizje, ubezpieczenia czy inne dodatkowe koszty. Efektem tego jest właśnie tak duża rozbieżność RRSO.

Jeżeli nie mamy tego wskaźnika w umowie, możemy skorzystać z tzw. sankcji kredytu darmowego. Polega to na tym, że składamy odpowiednie oświadczenie kredytodawcy, a następnie zwracamy kredyt zgodnie z terminami zawartymi w umowie, ale bez odsetek i innych kosztów.

Najważniejszą zaletą RRSO jest to, że pozwala porównywać oferty uwzględniając wszystkie koszty kredytu. Gdy uwzględniamy tylko wysokość oprocentowania i prowizji bez zwrócenia uwagi na pozostałe możliwe koszty RRSO jest wskazówką, która z ofert jest tańsza. Np. zaciągając kredyt na kwotę 10 tys. zł na 60 m-cy z oprocentowaniem 12 proc. i prowizją 12,99 proc. bez ubezpieczenia kwota raty wyniesie 255 zł., a RRSO 21,2 proc. Przy kredycie na taką samą kwotę i okres kredytowania z niższym oprocentowaniem 9,20 proc. i prowizją 11,99 proc., ale z ubezpieczeniem rata wyniesie 293 zł a RRSO 40,5 proc. Na tym przykładzie widać, że na pierwszy rzut oka oprocentowanie i prowizja nie są jedynym wyznacznikiem kosztów kredytu, a zweryfikowanie RRSO może uchronić kredytobiorcą przed niechcianymi niespodziankami.

Zanim na rynku pojawiło się RRSO kredytobiorcy oceniali dostępne oferty porównując oprocentowanie nominalne kredytu (decydujące o wysokości należnych odsetek) i wysokość rat lub sumując wszystkie koszty związane z zaciągnięciem kredytu. Nadal wydaje się to być dobrym i chyba jedynym w pełni skutecznym sposobem, by móc rzetelnie porównać dostępne oferty kredytów. RRSO warto traktować, jako wskaźnik wiarygodny, ale mimo wszystko tylko pomocniczy, w szczególności przy kredytach spłacanych przez wiele lat. Bywa on natomiast bardzo użytecznym narzędziem umożliwiającym sprawdzenie czy bank dolicza do kredytu dodatkowe opłaty czy też są one pomijane. Jeśli RRSO nie odbiega znacząco od oprocentowania nominalnego, może to oznaczać, że bank ogranicza dodatkowe opłaty. Jeśli natomiast różnica jest wyraźna, należy się spodziewać, że uzyskanie takiego kredytu obwarowane jest licznym zestawem opłat dodatkowych.

Poszukując kredytu dla siebie warto pamiętać, by:

- Zwracać uwagę na RRSO poszczególnych ofert;

- Korzystać z kalkulatorów do obliczeń RRSO dostępnych w internecie;

- Dokładnie porównywać wszystkie koszty uzyskania kredytu (zwracając uwagę na elementy obowiązkowe takie jak prowizje, ubezpieczenia, produkty wiązane np. konto lub karta kredytowa, jak również nieobowiązkowe, które nie wpływają na wysokość RRSO, ale skutecznie podnoszą miesięczny koszt kredytu);

- W przypadku wątpliwości korzystać z usług doradców finansowych (np. Idea Expert), którzy mają najlepszą wiedzę i skutecznie pomogą w wyborze najlepszej oferty.

Remigiusz Stupnicki, ekspert Idea Expert

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze