Darowizna. Jak urząd skarbowy może ją sprawdzić?
Otrzymałeś darowiznę i nie zgłosiłeś jej do urzędu skarbowego? Jeżeli urząd skarbowy dokona kontroli i dowie się, że otrzymałeś darowiznę, która nie została zgłoszona, i za którą nie został opłacony podatek, mogą czekać cię poważne konsekwencje finansowe. Jak fiskus sprawdza darowizny i co grozi za ich niezgłoszenie?
Zgodnie z przepisami darowizna opodatkowana jest podatkiem od spadków i darowizn. Wobec tego każda osoba, która otrzyma darowiznę, której wysokość przekroczy kwotę wolną od podatku i zgłoszenia, ma obowiązek w wyznaczonym terminie dokonać jej zgłoszenia do urzędu skarbowego i w razie konieczności, musi ona opłacić należny podatek.
Darowizny nie trzeba natomiast zgłaszać, jeżeli jej wysokość nie przekracza kwot wolnych od zgłoszenia, tj.:
● 36 120 zł - w I grupie podatkowej, do której należy najbliższa rodzina, tj. małżonek, dzieci, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb. ojczym, teściowie, zięć, synowa,
● 27 090 zł - w II drugiej podatkowej, do której należą m.in. zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonkowie rodzeństwa itp.,
● 5733 zł - w III grupie podatkowej, do której zalicza się wszystkie osoby inne niewymienione w ww. grupach, również te, które są niespokrewnione z darczyńcą.
Przy czym warto pamiętać, że limity wartości darowizny dotyczą darowizn przekazanych przez jedną osobę w ciągu ostatnich 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie ostatniej darowizny.
W każdej innej sytuacji, gdy wysokość darowizny przekracza ww. kwoty, obowiązkiem obdarowanego jest zgłoszenie faktu otrzymania darowizny do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego. Dotyczy to także darowizny przekazanej w tzw. grupie zerowej, która jest zwolniona z podatku, niezależnie od kwoty przekazanej darowizny pod warunkiem, że fakt jej otrzymania zostanie zgłoszony do urzędu skarbowego.
Od 1 lipca 2022 r. urzędy skarbowe mogą domagać się od banków informacji o stanie konta bankowego każdego obywatela, nawet jeżeli obywatele nie są podejrzani o przestępstwo ani nie prowadzą działalności gospodarczej. Wówczas uwagę urzędników mogą przykuć przelewy na wysokie kwoty, które nie zostały zgłoszone do urzędu.
W takiej sytuacji podatnik może zostać wezwany do wyjaśnień i wówczas, urząd może wykryć, że nie zgłosił on otrzymanej darowizny. Do ujawnienia niezgłoszonej darowizny często dochodzi również w momencie, gdy podatnik kupuje np. nieruchomość. W takim przypadku urząd skarbowy może zainteresować się, skąd podatnik miał środki finansowe na jej zakup.
Za niezgłoszenie darowizny grozi opodatkowanie karne w wysokości od 3 do 20 proc. wartości darowizny. Poza tym podatnik, który nie zgłosił darowizny, powinien liczyć się z odpowiedzialnością karno-skarbową w wysokości zależnej od stopnia narażenia budżetu państwa na uszczuplenie.
Przed odpowiedzialnością można uchronić się, jeżeli jeszcze przed wykryciem niezgłoszenia darowizny przez urząd, podatnik złoży tzw. czynny żal, w którym przyzna się do niedopełnienia formalności. W takim przypadku jednak nawet jeżeli darowizna była przekazana w zerowej grupie podatkowej, obdarowany nie będzie mógł już skorzystać ze zwolnienia podatkowego.
Urząd skarbowy ma 3 lata na wydanie decyzji ustalającej podatek od darowizny. Jeżeli w tym okresie podatnik nie otrzyma decyzji urzędu, to wówczas zobowiązanie podatkowe ulegnie przedawnieniu. A jeżeli podatnik w ogóle nie zgłosi darowizny do fiskusa, to zgodnie z przepisami, darowizna powinna przedawnić się po 5 latach, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy.
WB
