Dzień 30 listopada przesądzi o płatności zasiłków w 2016 r.

Prawo do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz ich wysokość ustalają, a także świadczenia te wypłacają odpowiednio:

• płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do tego ubezpieczenia powyżej 20 osób - osobom pozostającym w ubezpieczeniu oraz
  
• ZUS - w pozostałych przypadkach, tj.:
  
• ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 osób,
  
• ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym,
  
• ubezpieczonym będącym duchownymi,
  
• osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia,
  
• ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.

Przy czym chodzi tu o wypłatę:

• zasiłku chorobowego,
  
• zasiłku wyrównawczego,
  
• świadczenia rehabilitacyjnego,
  
• zasiłku macierzyńskiego oraz
  
• zasiłku opiekuńczego.

Stanowi o tym art. 61 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową. Przepis ten za sprawą art. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 ze zm.) ma również odpowiednie zastosowanie do:

• zasiłku chorobowego,
  
• zasiłku wyrównawczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego,

należnych z ubezpieczenia wypadkowego.

Jedynie wynagrodzenie chorobowe, należne pracownikom w oparciu o art. 92 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.) odpowiednio za pierwsze 33 lub 14 dni choroby w danym roku kalendarzowym, wypłacane jest wyłącznie przez pracodawcę, który jednocześnie finansuje je ze środków własnych, niezależnie od tego czy posiada uprawnienia do wypłaty zasiłków.

O tym kto jest/będzie płatnikiem zasiłków dla ubezpieczonych danego płatnika składek, w głównej mierze decyduje liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego. Przy czym liczbę tę ustala się nie na dzień wypłaty danego świadczenia, czy też okres, za który ono przysługuje, tylko na:

• dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego lub
  
• pierwszy miesiąc, w którym płatnik składek dokonał zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego, jeżeli na dzień 30 listopada nie zgłaszał nikogo do ubezpieczenia chorobowego.

Uprawnienia do wypłaty zasiłków ustala się na rok kalendarzowy według stanu ubezpieczonych na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego.

Jeśli zatem na dzień 30 listopada 2015 r. u danego płatnika składek zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego będzie powyżej 20 osób, wówczas to on będzie zobowiązany do wypłaty zasiłków należnych jego ubezpieczonym za cały 2016 r. Bez znaczenia będzie tu zmiana liczby ubezpieczonych po dniu 30 listopada 2015 r., np. w połowie 2016 r.

Jedynie wówczas, gdy ZUS podejmie wypłatę zasiłku przed 1 stycznia 2016 r., będzie ją kontynuował także w 2016 r., do czasu powstania przerwy między świadczeniami lub zmiany rodzaju zasiłku.

Będzie tak nawet, jeżeli od dnia 1 stycznia 2016 r. to płatnik składek będzie zobowiązany do wypłaty zasiłków.

Gdy natomiast stan ubezpieczonych na dzień 30 listopada 2015 r. nie przekroczy 20 osób, płatnikiem zasiłków już od 1 stycznia 2016 r. będzie ZUS. W tym przypadku bez znaczenia pozostanie, czy np. ubezpieczony będzie chorował na przełomie roku i za dzień 31 grudnia 2015 r. należny zasiłek chorobowy otrzyma od swojego płatnika składek.

Rok 2016 może okazać się szczególnie trudny dla płatników zasiłków, gdyż już z jego początkiem wejdzie w życie sporo zmian w zakresie ustalania prawa do świadczeń oraz ich wysokości. Związane są one m.in. z:

• wprowadzeniem tzw. e-zwolnień, czyli zwolnień lekarskich wystawianych w formie elektronicznej, które stopniowo będą zastępować obecnie obowiązujące papierowe zaświadczenia lekarskie ZUS ZLA,
  
• zmianą zasad dokumentowania prawa do świadczeń chorobowych - ma być wydane w tej sprawie nowe rozporządzenie,
  
• wprowadzeniem gwarancji wypłaty minimalnej kwoty zasiłku macierzyńskiego, która od 1 stycznia 2016 r. nie może być niższa od kwoty dodanego z tym dniem do katalogu świadczeń rodzinnych - świadczenia rodzicielskiego, tj. od kwoty 1.000 zł miesięcznie,
  
• zmianą od 2 stycznia 2016 r. zasad udzielania urlopów w tytułu macierzyństwa i rodzicielstwa.
  

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.)

autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 93 (1238) z dnia 2015-11-19

GOFIN podpowiada