Ekspert: Polski rynek usług finansowych - nie w pełni pod nadzorem KNF

Mecenas Marczuk wyjaśnił, że nadzorowi KNF nie podlegają oddziały banków zagranicznych, np. takich jak otwarty niedawno Bank of China. Do sierpnia 2011 r. nie podlegał mu także Polbank, który pierwotnie działał, jako oddział greckiego banku Eurobank EFG. Jednak w lutym 2011 r. 70 proc. udziałów w Polbanku kupił austriacki właściciel Raiffeisen Bank i wystąpił o przekształcenie z oddziału w bank krajowy w celu połączenia obu banków. KNF zgodził się na takie przekształcenie i od sierpnia 2011 r. depozyty klientów Polbanku gwarantowane są przez polski Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Mecenas dodał, że nadzorowi KNF nie podlegają też spółki udzielające pożyczek, nawet jeśli są zakładane przez znane banki. KNF nie obejmuje swoim nadzorem także działalności internetowych portali pożyczkowych będących pośrednikiem pomiędzy pożyczkodawcami i pożyczkobiorcami - podkreślił Marczuk. Przypomniał, że KNF nie obejmuje swoim nadzorem popularnych parabanków, które oferują produkty podobne do tych podlegających nadzorowi finansowemu (np. kontrakt lokacyjny firmy Finnroyal).

Wkrótce natomiast pod nadzorem KNF powinny znaleźć się spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK). Wynika to z ustawy z 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, która wejdzie w życie 27 października 2012 r. - przypomniał Marczuk. Wprawdzie ustawa ta była zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że dwa z jej artykułów są niezgodne z Konstytucją, ale - jak przypomniał Marczuk - nie są one nierozerwalnie związane z ustawą, co nie przesądza o jej nieobowiązywaniu.

Mecenas dodał, że przeszkodą do wejścia w życie ustawy mogłoby być kolejne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, ale pod warunkiem, że do tego czasu Trybunał rozpatrzy wniosek grupy posłów Prawa i Sprawiedliwości z 27 lipca br. i że faktycznie orzeknie o jej niekonstytucyjności.

Marczuk przypomniał, że zgodnie nową ustawą SKOK-i znajdą się pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego. Dotyczyć to będzie również samego utworzenia kasy. Nowa ustawa nakazuje uzyskać zgodę KNF na powołanie członków zarządu SKOK i na zmianę jej statutu, dzięki czemu działalność kasy zostanie poddana takim samym regułom, jak banki krajowe. Zdaniem mecenasa ma to na celu zapewnienie bezpieczeństwa środków pieniężnych członków SKOK oraz wyeliminowanie potencjalnych konfliktów interesów między poszczególnymi kasami a Kasą Krajową, która będzie sprawowała kontrolę nad SKOK-ami w zakresie zgodności ich działalności z przepisami prawa oraz prawidłowości prowadzonej przez nie gospodarki finansowej.

Nadzorowi KNF podlegają od niedawna także okienka kasowe i punkty przyjmowania opłat - przypomniał Marczuk. Uprzednio działały one na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, teraz ich działalność reguluje ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, zgodnie z którą instytucje te miały obowiązek przekształcić się albo w instytucję płatniczą albo biuro usług płatniczych - powiedział.

Mecenas wyjaśnił, że instytucje płatnicze są uprawnione do wszystkich czynności finansowych, natomiast biura usług płatniczych - wyłącznie do wykonywania przekazów pieniężnych. Instytucje płatnicze muszą mieć zezwolenie KNF oraz minimalny kapitał założycielski. Jest on różny, w zależności od rodzaju świadczonych usług płatniczych, ale minimum to 20 tys. euro. Natomiast biura usług płatniczych działają na podstawie obowiązkowego wpisu do rejestru biur usług płatniczych, prowadzonego przez KNF. Muszą mieć też zawartą umowę ubezpieczenia bądź gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej.