Hipoteka odwrócona uratuje seniorów przed biedą?
W starzejących się społeczeństwach Europy problemem staje się zapewnienie seniorom życia na materialnym poziomie niewiele różniącym się od czasu ich aktywności zawodowej. Systemy emerytalne w wielu krajach (także w Polsce) nie są w stanie udźwignąć ciężaru utrzymania rosnącej liczby uprawnionych do świadczeń. Czy odwrócona hipoteka będzie lekarstwem na te bolączki?
Różne warianty tzw. hipoteki odwróconej (związane bądź nie z rynkiem bankowym) funkcjonują w wielu krajach świata. W Polsce takie produkty są mniej popularne (wciąż nie mamy ustawy o hipotece odwróconej), choć wielu polskich seniorów dysponuje nieruchomościami i nie ma spadkobierców, którzy mogliby nabyć do nich prawa.
- Aż 80 proc. polskich seniorów posiada na własność nieruchomość, ale wciąż nie postrzega jej jako kapitału, z którego można byłoby skorzystać. Większość emerytów boryka się z kłopotami finansowymi i długami, a mimo to osoby w wieku produkcyjnym nie myślą o emeryturze i sposobach jej zabezpieczenia. Nie mają oszczędności, ani pomysłu w jaki sposób mogłyby dorabiać na starość. Liczą na świadczenia od Państwa, ale to za mało - mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM (firma oferuje tzw. rentę dożywotnią w zamian za przeniesienie własności nieruchomości).
Z najnowszych doniesień EPPARG (European Pension & Property Asset Release Group) wynika, że instytucja hipoteki odwróconej staje się coraz bardziej popularna w większości krajów europejskich. Rynek w Stanach Zjednoczonych, który jest pięciokrotnie większy aniżeli w Wielkiej Brytanii, traci na wartości, podczas gdy ten drugi rośnie w siłę. Wzrosty notuje się również w Hiszpanii, Francji i Włoszech. W ostatnim z tych krajów w 2016 roku rząd wprowadził regulacje rynku hipoteki odwróconej, co znacznie przyspieszyło jego rozwój.
W Stanach Zjednoczonym największym graczem wciąż pozostaje American Advisors Group z około 20 proc. udziałem w rynku, natomiast pozostałe firmy konkurują o klientów z setkami innych usługodawców. Największy popyt na produkty hipoteki odwróconej w USA zanotowano w latach 2008-2009, ale w 2011-2012 roku liczba podpisywanych umów zaczęła stopniowo spadać. Jedną z przyczyn były zaostrzone standardy dotyczące oferowania usług oraz przepisy związane z ochroną praw konsumentów.
Wielka Brytania znajduje się w fazie dynamicznego wzrostu. Wiele gospodarstw domowych będzie musiało stawić czoła nieuniknionemu zadłużeniu, a jak pokazują statystyki z brytyjskiego rynku, jedną na osiem osób czeka emerytura bez oszczędności i starość z tykającą bombą zegarową w postaci kredytów z odsetkami. Z badań przeprowadzonych przez Just Group wynika, że wśród seniorów z najniższą emeryturą w kraju (ok. 7,619 funtów rocznie) aż 89 proc. posiada nieruchomości, co powoduje, że popyt na produkty typu eqiuty release wciąż będzie wzrastał.(js)