Jak opodatkować rodzinne darowizny?
Darowizny podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Możliwe jest jednak uniknięcie daniny dla fiskusa w przypadku darowizn udzielanych w ramach najbliższej rodziny. Konieczne jest jednak spełnienie kilku warunków, których niedotrzymanie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego i utratą zwolnienia.
Generalną zasadą jest, że opodatkowaniu nie podlegają darowizny otrzymane przez nabywcę od jednej osoby, jeżeli ich łączna wartość w ciągu 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie wraz z wartością ostatniej darowizny nie przekracza:
- 9637 zł w przypadku nabywców z I grupy podatkowej,
- 7276 zł w przypadku nabywców z II grupy podatkowej,
- 4902 zł w przypadku nabywców z III grupy podatkowej.
Darowizny do tej kwoty nie wymagają zgłoszenia do urzędu skarbowego i opodatkowania. Zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych o wartości przekraczającej podane wyżej kwoty, należy złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.
W przypadku darowizny w formie aktu notarialnego, podatek jest pobierany u notariusza (płatnika) i podatnik nie musi składać zeznania podatkowego. Ustalone w ustawie limity nie obowiązują dla darowizn w ramach tzw. grupy zerowej. Osoby te mają możliwość skorzystania z pełnego zwolnienia z podatku otrzymanej darowizny.
Darowizny dokonywane na rzecz najbliższych członków rodziny podatnika (należących do tzw. grupy zerowej) są zwolnione z podatku. Wynika to z przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn art. 4a: zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Zwolnienie wymaga jednak spełniania kilku warunków, które są określone w ustawie.
Po pierwsze osoby obdarowane muszą zgłosić nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenia należy dokonać przed upływem 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Drugim warunkiem jest udokumentowanie darowizny otrzymanej w formie środków pieniężnych.
Obowiązek ten powstaje, jeżeli wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie wraz z wartością rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę 9637 zł.
Darowizna ta może być udokumentowana dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Mimo, że między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, darowizny przekazywane na rzecz małżonków nie podlegają opodatkowaniu na tych samych zasadach. Wyobraźmy sobie sytuację, że ojciec małżonki przekazuje darowiznę na rzecz córki i zięcia i wyraźnie to akcentuje w umowie darowizny.
W takim przypadku część darowizny na rzecz córki będzie, po spełnieniu określonych ustawowo warunków, zwolniona z podatku, natomiast część darowizny na rzecz zięcia będzie opodatkowana od nadwyżki ponad kwotę 9637 zł.
Należy pamiętać, że w tym przypadku sumuje się wartość majątku nabytego od teścia w ciągu okresu 5 lat poprzedzającego rok otrzymania darowizny i wartość ostatniej darowizny. W takiej sytuacji korzystniejszym rozwiązaniem jest przekazanie darowizny przez rodziców na rzecz córki, która może skorzystać z pełnego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.
Z kolei ona będzie mogła dokonać dalszej darowizny na rzecz męża, który również w takiej sytuacji będzie mógł skorzystać z pełnego zwolnienia darowizn dokonywanych w ramach tzw. grupy zerowej.
Iwona Cackowska, księgowa Tax Care
