Jaką kartę kredytową wybrać i jak z niej rozsądnie korzystać?

Zanim jednak wyrobimy sobie naszą pierwszą kartę kredytową, warto dokładnie poznać sposób jej funkcjonowania, zalety i wady. Trzeba poznać mechanizm, dzięki któremu banki zarabiają na kartach krocie, a wielu klientów popada w pułapkę kredytową. Będąc tego świadomym, dużo łatwiej będzie nam wybrać właściwą kartę, a później rozsądnie z niej korzystać.

Jak banki zarabiają na kartach?

Karta kredytowa, w przypadku dokonywania co miesiąc całkowitej spłaty zadłużenia spowodowanego korzystaniem z niej, niesie klientowi same korzyści. Daje także możliwość skorzystania z kredytu w sytuacji awaryjnej. Z drugiej strony, korzystanie z kredytu na karcie kredytowej jest bardzo drogie, oprocentowanie takiego kredytu jest znacząco wyższe od średniego poziomu oprocentowania kredytu konsumpcyjnego na rynku. Jednocześnie klient musi spłacać regularnie jedynie niewielką część długu, co powoduje, że może pozostawać zadłużony w nieskończoność, ciągle opłacając wysokie odsetki. Banki dopłacają do posiadaczy kart, którzy regularnie spłacają zadłużenie, lecz bardzo dobrze zarabiają na tych, którzy skorzystali z kredytu. Jest to prawda ogólnie znana i niepodlegająca wątpliwości. Wydaje się więc, że większość ludzi chciałaby się znaleźć w tej pierwszej grupie. Niestety, praktyka pokazuje, że zdecydowana większość posiadaczy kart kredytowych sięga wcześniej czy później po drogi kredyt z tych kart.

Winę za taki stan ponosi zapewne natura ludzka, jak i fakt, że większość osób, mając możliwość skorzystania z kredytu, robi to. W Sanach Zjednoczonych, gdzie karty kredytowe są szczególnie popularne, jest to wielki problem społeczny. W tym zamożnym kraju co roku 1,5 miliona ludzi bankrutuje, ponieważ nie są w stanie spłacić zadłużenia powstałego na skutek korzystania z kart kredytowych. Oczywiście jest także druga strona medalu. Organizacja Visa przedstawiła na forum ONZ raport stwierdzający, że korzystanie przez Amerykanów z kredytów z kart kredytowych w latach 1980-2000 wygenerowało dodatkowy wzrostu PKB o 0,5proc. rocznie, co jest równoznaczne ze stworzeniem 1,3 miliona nowych miejsc pracy w amerykańskiej gospodarce.

Znajdź kredyt gdzie indziej

W naszym kraju karty nie są jeszcze tak popularne, lecz zapewne i u nas za kilka lat pojawi się podobny problem. Polskie banki oferują swoim klientom karty, które umożliwiają skorzystanie z bezpłatnego kredytu przez okres od 30 do 53 dni. Jeśli w tym terminie klient dokona spłaty całości zadłużenia, odsetki nie zostaną naliczone. Jeśli jednak spłata nie nastąpi, bank policzy odsetki, które wynoszą zależnie od banku od 18 do 36proc., czyli dużo powyżej średniej ceny kredytu konsumpcyjnego. Jeśli już chcemy się zadłużyć, to dużo korzystniejsze jest skorzystanie z innej formy kredytu, np. linii kredytowej w rachunku ROR lub zwykłego kredytu konsumpcyjnego. Wbrew pozorom procedura przyznawania takich kredytów nie jest skomplikowana i pracochłonna. Skorzystanie z takiego kredytu pozwala na uzyskanie dużo niższego oprocentowania, co odczujemy już przy spłacie jego pierwszej raty.

Nawet, jeśli już zadłużyliśmy się na kartach kredytowych, to warto pamiętać, ze w każdej chwili możemy wziąć inny kredy i spłacić nim zadłużenie na karcie. Taka restrukturyzacja naszego zadłużenia zawsze przynosi korzystne efekty.

56 dni za darmo

Tak jak wspomniałem, jakkolwiek by to nie zabrzmiało, nie warto traktować karty kredytowej jako źródła kredytu długoterminowego. Karty dają natomiast możliwość bezprocentowego zadłużenia się na pewien określony okres, nazywany grace period. Może on wynosić nawet do 56 dni. Ta możliwość dotyczy jednak jedynie transakcji bezgotówkowych, jeśli bowiem pobierzemy przy użyciu karty kredytowej pieniądze z bankomatu, to oprocentowania nie unikniemy nigdy. Wybierając kartę warto wybrać taką, która oferuje najdłuższy grace period.

Organizacje płatnicze

Wyrabiając sobie kartę kredytową w Polsce, w grę mogą wchodzić produkty tylko dwóch organizacji: Visa albo Mastercard. American Express wydaje w naszym kraju tylko jeden typ karty, więc jeśli ktoś pragnie użytkować kartę tej organizacji, to nie ma możliwości dokonania wyboru. Karty Diners Club są kartami z odroczonym terminem płatności i nie są kartami kredytowymi. Korzystając z kart Visa i Mastercard w Polsce nie zauważymy pomiędzy nimi żadnych różnic, jeśli chodzi o ich akceptację przez placówki handlowe. Tam, gdzie akceptuje się Visę, jest także akceptowany Mastercard i odwrotnie. Podobnie jest w większości miejsc na świecie.

Karty za granicą

Różnice pomiędzy kartami różnych organizacji mogą wystąpić jedynie przy przeliczaniu kwot płatności dokonanych przy użyciu kart za granicą. Regułą w przypadku kart płatniczych jest przeliczanie kwoty każdej transakcji dokonanej za granicą najpierw na dolary lub euro, a dopiero potem na złotówki. Ten dość skomplikowany sposób powoduje, że płacąc różnymi kartami możemy zapłacić różne ceny w złotych za ten sam towar (do 3proc. różnicy). Zasadą jest, że karty Visa są rozliczne przez dolary, natomiast Mastercard w Europie przez euro. Od tej zasady jest jednak wiele wyjątków, i każdy bank może indywidualnie ustalać sobie zasady przeliczeń z organizacją płatniczą.

Jeśli wiec nie podróżujecie, albo wyjeżdżacie za granicę rzadko, to nie ma dla was żadnej różnicy, czy będziecie korzystać z karty Visa czy Mastercard. Jeśli karta ma służyć podczas częstych podroży, to warto dokładniej zgłębić kwestię przeliczeń, i wziąć ją pod uwagę wybierając kartę.

Płaska czy wypukła

Banki oferują dwa rodzaje kart kredytowych: płaskie i wypukłe. Karty płaskie to karty elektroniczne, przeznaczone tylko do korzystania w elektronicznych terminalach POS. Jeśli nie będziemy wyjeżdżać w bardzo egzotyczne miejsca, to taka karta powinna nam wystarczyć. Karty wypukłe umożliwiają płatności także tam, gdzie terminali elektronicznych nie ma. Oferują także dodatkowe pakiety ubezpieczeń i lepszą ofertę dodatkowych świadczeń. Kartami elektronicznymi nie można z reguły także płacić w Internecie.

Na naszym rynku nadal większość kart kredytowych to karty wypukłe. Karty elektroniczne można uzyskać legitymując się dochodami miesięcznymi w wysokości 500 zł netto. Aby uzyskać kartę wypukłą, potrzeba minimalnych dochodów na poziomie 1500 zł netto na miesiąc.

Na co zwracać szczególną uwagę?

Analizując ofertę banków, należy moim zdaniem wziąć pod uwagę 4 ważne parametry karty:

- opłaty za wydanie karty i jej użytkowanie (w tym za pakiet bezpieczeństwa)

Aby wyrobić sobie kartę kredytową, z zasady nie trzeba posiadać rachunku ROR w banku, który ma wydać nam kartę. Są jednak wyjątki od tej zasady, i warto dowiedzieć się, czy bank nie zmusi nas czasem do otwarcia rachunku i ponoszenia opłat za jego prowadzenie. Taki koszt jest także kosztem wydania karty kredytowej. Nasz koszt korzystania z karty to także opłata za jej wydanie, oraz comiesięczne opłaty za pakiet ubezpieczeniowy karty. Trzeba tu zwrócić szczególną uwagę na fakt, że niektóre banki każą sobie za pakiet ubezpieczeniowy płacić już w opłacie za wydanie karty, inne natomiast pobierają taką opłatę co miesiąc. Trzeba wiec zsumować opłaty za wydanie i 12 miesięcznych opłat za pakiet bezpieczeństwa, by móc takie dwie karty porównywać ze sobą. Banki coraz częściej oferują promocje obniżające opłatę za wydanie karty, trzeba jednak pamiętać, że promocja obejmuje tylko wydanie karty, natomiast po roku za jej wznowienie zapłacimy już normalną kwotę.

- bezpieczeństwo karty i zakres pakietu ubezpieczeniowego

Bezpieczeństwo naszych pieniędzy jest szczególnie istotne i powinno być przy wyborze karty traktowane priorytetowo. Istotna jest przede wszystkim odpowiedzialność banku za transakcje dokonane przed zastrzeżeniem karty. Większość banków oferuje posiadaczom kart obowiązkowe lub fakultatywne ubezpieczenie karty, które zwalnia ich z odpowiedzialności za transakcje dokonane na 24 lub 48 h przed zastrzeżeniem karty. Stanowczo zalecam skorzystanie z takiej oferty, lub wybór karty, która w standardzie posiada takie ubezpieczenie. Pozwala to na spokojne zastrzeżenie karty w przypadku jej kradzieży lub zgubienia. Uwalnia też od wielu stresów, gdy takie zdarzenie będzie miało miejsce. Ważne jest także, czy bank pobiera opłatę za zastrzeżenie lub zablokowanie karty. Lepiej wybrać bank, który będzie robił to bezpłatnie. Pod uwagę należy wziąć także to, ile będzie nas kosztowało wydanie duplikatu karty po jej zastrzeżeniu. Nie warto zakładać, że nam kradzież lub zgubienie karty nie może się zdarzyć. Może się to przytrafić każdemu, i to w najmniej oczekiwanym momencie.

- warunki spłaty kredytu

Jak już wcześniej wspomniałem, nie warto zadłużać się przy użyciu karty kredytowej, ponieważ nie jest to opłacalne. Jeśli wiec zrezygnujemy z karty jako źródła kredytu, to najważniejszym parametrem, który pozwoli nam ocenić kartę w tej kategorii, będzie długość okresu od dokonania płatności kartą do momentu zapłaty za towar. Banki oferują obecnie Grace period trwający nawet do 56 dni. W jego skład wchodzi okres rozliczeniowy trwający najczęściej 30 dni oraz czas na dokonanie spłaty zadłużenia. Dzień po zakończeniu okresu rozliczeniowego drukowane i wysyłane jest do klienta zestawienie dokonanych transakcji. Od tego momentu ma on 26 dni na dokonanie spłaty. Choć nie mamy zamiaru się zadłużać, to pomocniczo możemy także wziąć pod uwagę wysokość oprocentowania kredytu, jaki banki oferują posiadaczom kart. Jest to oprocentowanie znacząco wyższe od średniego oprocentowania kredytów na rynku. Szczególnie należy "patrzeć na ręce" tym bankom, które oferują nieprzyzwoicie wysokie oprocentowanie kredytu. Jest bowiem wielce prawdopodobne, że taki bank będzie chciał dobrze zarobić nie tylko na kredycie, ale także na innych dodatkowych opłatach.

- dodatkowe opłaty pobierane przez bank

Ostatnim elementem, który powinniśmy rozważyć, są wszystkie pobierane przez bank opłaty dodatkowe. Mogą to być opłaty za przekroczenie limitu, za spóźnioną spłatę, za niedokonanie spłaty minimalnej, za zastrzeżenie karty, za duplikat karty itd. W naszym interesie leży, by te opłaty były jak najniższe, albo by ich nie było wcale. Przez wybraniem konkretnej karty proponuję dokładnie przeczytać tabelę opłat i prowizji banku, by przekonać się, ile takie opłaty dodatkowe wynoszą, oraz sprawdzić, czy nasz bank nie pobiera jakiś dziwnych, sobie tylko właściwych typów opłat.

Poszukuj promocji

Wybierając kartę, warto także sprawdzić, czy niektóre banki nie posiadają obecnie promocyjnych warunków wydawania kart. W związku z dużą konkurencją na rynku sytuacja taka zdarza się bardzo często. Najczęściej banki wydają karty za darmo lub po obniżonej cenie. Nawet jeśli nie uda nam się wyrobić po obniżonej cenie najlepszej dla nas karty, to warto z takich okazji skorzystać, by wyrobić sobie drugą lub trzecią kartę kredytową. Trudno jest bowiem znaleźć jedną "idealną" kartę, a posiadając ich kilka możemy zawsze wybrać tą kartę, którą zapłata w danym momencie jest dla nas najkorzystniejsza. Także w podróży ważne jest, by posiadać więcej niż jedną kartę. Może się przecież zdarzyć, że przypadkowo ją utracimy, co może spowodować wiele problemów i przykrości.

Jednocześnie trzeba pamiętać, że promocje obejmują najczęściej tylko wydanie karty. Jeśli po roku będziemy chcieli dalej z karty korzystać, będziemy musieli ponieść już normalną opłatę za jej wznowienie.

Ranking kart

Wszelkiego rodzaju rankingi są bardzo pomocne w wyborze właściwej karty. Oczywiście powinniśmy darzyć taki ranking takim zaufaniem, jakim darzymy instytucję, która taki ranking sporządziła. Każdy poważny ranking jest natychmiast wykorzystywany w celach promocyjnych przez tych, którzy w nim zwyciężyli lub zajęli najwyższe miejsca. Ci, którzy wypadli gorzej, w ogóle o nim nie wspominają.

Korzystając z rankingów trzeba być świadomym, na jakich założeniach dany ranking został oparty. Nie zawsze takie założenia są zbieżne z tym, jak my chcielibyśmy wykorzystywać naszą kartę kredytową. I tak dla osoby, która nie zamierza korzystać z kredytu na karcie, ranking uwzględniający w pierwszym rzędzie parametry kredytowe kart nie ma większej wartości. Zapoznawajmy się wiec z założeniami rankingów i nie ufajmy im "na słowo". Warto też, jeśli ma się więcej czasu, sporządzić własny mini-ranking kart, oparty na analizie własnych potrzeb i oczekiwań wobec kart. Sporządzenie takiego rankingu pozwala na wybór najodpowiedniejszej dla nas karty, a poza tym ma dla nas ogromne znaczenie edukacyjne. Dzięki sporządzeniu takiego rankingu będziemy o naszej karcie i jej konkurentkach wiedzieć prawie wszystko.

Wobec banku ograniczone zaufanie

Kiedy już wybierzemy właściwą dla nas kartę, pozostaje nam już tylko udać się do banku i złożyć o nią wniosek. We wniosku będziemy musieli podać wszystkie informacje niezbędne do zbadania naszej zdolności kredytowej. Nie warto wprowadzać banku w błąd, bowiem zawsze sprawdza on wpisy na nasz temat w Biurze Informacji Kredytowej, gdzie większość banków przesyła informacje o kredytach udzielonych swoim klientom.

W kontaktach z bankiem powinniśmy zawsze dokładnie egzekwować swoje prawa. Uważnie czytajmy wszystkie podsuwane nam do przeczytania umowy i regulaminy. Zapoznajmy się szczególnie dokładnie z taryfą opłat i prowizji, by potem nie być niemiło zaskoczonym, gdy za jakąś bankową czynność przyjdzie nam zapłacić. W szybkim otrzymaniu karty bardzo pomaga "trzymanie ręki na pulsie" i pozostawanie w stałym kontakcie z osobą odpowiedzialną za nasz wniosek. Pozwoli nam to bez problemów uzyskać wymarzoną kartę i cieszyć się nią tak szybko, jak to tylko możliwe.

Podsumowanie

Warto, jak już wspomniałem, wybrać kartę najlepiej przystającą do naszych potrzeb. Pozwoli to nam uniknąć wielu problemów w późniejszym użytkowaniu karty. Już dziś, przy dużej ilości ofert na rynku, wybór jest dość duży, a w przyszłości będzie on jeszcze bogatszy. Wybierajmy kartę rozważnie, a później korzystajmy z niej w sposób, który nie pozwoli nam popaść w pułapkę kredytową. Nigdy nie róbmy dużych zakupów pod wpływem impulsu, dokładnie planujmy większe wydatki. Takie postępowanie jest kluczem, drogi czytelniku, do twojego bezpieczeństwa finansowego. Nie należy także zbytnio przyzwyczajać się do raz wybranej karty. Rynek ciągle przynosi nam nowe oferty, które mogą okazać się atrakcyjniejsze od karty, którą obecnie użytkujemy. Warto, na 2 miesiące przed upływem terminu ważności naszej karty, ponownie przeanalizować oferty i sprawdzić, czy nie powinniśmy zrezygnować z niej na rzecz innej, bardziej dla nas atrakcyjnej. Pozwoli nam to zawsze nosić w portfelu najlepszą kartę kredytową.

Karol Żwiruk