Komu przysługuje dodatek wychowawczy 500+?
Świadczenia wychowawcze, zwane potocznie "500+", przysługują odpowiednio matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka. Ich celem jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Wydatki takie ponoszą jednak również inne osoby i podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi. Dla niektórych z nich ustawodawca przewidział możliwość korzystania z dodatku, wypłacanego również w wysokości 500 zł miesięcznie.
Ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, wprowadzając z dniem 1 kwietnia 2016 r. świadczenia wychowawcze, jednocześnie znowelizowała ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dzięki dokonanym zmianom na każde dziecko w wieku do ukończenia 18. roku życia, umieszczone w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka oraz placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, przysługuje dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego. Dodatek ten wypłacany jest w formie dodatku wychowawczego lub dodatku do zryczałtowanej kwoty środków finansowych na utrzymanie dziecka w placówce, o której mowa w art. 115 ust. 1 i 2 ustawy o wspieraniu rodziny.
Dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego określonego w przepisach o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, zwany dodatkiem wychowawczym, przysługuje:
- rodzinie zastępczej oraz
- prowadzącemu rodzinny dom dziecka.
Świadczenie to należne jest na każde umieszczone w tej rodzinie lub placówce dziecko w wieku do ukończenia 18. roku życia. Co istotne, nie obowiązują tu, jak w przypadku świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, żadne progi dochodowe. Dodatek wychowawczy przysługuje więc niezależnie od dochodu na wszystkie dzieci w wieku do lat 18, przebywające w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka.
Należny jest on od dnia faktycznego umieszczenia dziecka odpowiednio w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka do dnia faktycznego opuszczenia przez dziecko rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, nie wcześniej jednak niż od miesiąca złożenia wniosku.
Natomiast w przypadku powierzenia rodzinie pomocowej opieki i wychowania nad dzieckiem umieszczonym w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka, dodatek wychowawczy za dni pobytu dziecka w danym miesiącu kalendarzowym w rodzinie pomocowej wypłaca się tej właśnie rodzinie.
Prawo do dodatku wychowawczego ustala się na okres 12 miesięcy.
Jeśli po upływie tego okresu nie zajdą zmiany w sytuacji rodziny zastępczej lub prowadzącego rodzinny dom dziecka mające wpływ na prawo do dodatku wychowawczego, na okres kolejnych 12 miesięcy ustala się je z urzędu.
W przypadku placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego, na każde umieszczone w tej placówce dziecko w wieku do ukończenia 18. roku życia, do zryczałtowanej kwoty środków finansowych na utrzymanie dziecka w tej placówce przysługuje dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego.
Do dodatku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące dodatku wychowawczego.
Stanowi o tym art. 115 ust. 2a ustawy o wspieraniu rodziny.
Omawiane dodatki, jak już wspomniano, przysługują w wysokości świadczenia wychowawczego, a więc 500 zł miesięcznie.
Jeśli jednak należne są za niepełny miesiąc kalendarzowy, wypłaca się je w wysokości proporcjonalnej do liczby dni pobytu dziecka w danym miesiącu kalendarzowym w rodzinie zastępczej, rodzinie pomocowej lub placówce sprawującej nad nim opiekę.
Przyznanie (lub odmowa przyznania) dodatków następuje w drodze decyzji wydanej na wniosek:
- rodziny zastępczej,
- prowadzącego rodzinny dom dziecka,
- rodziny pomocowej lub
- dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego,
złożony w powiatowym centrum pomocy rodzinie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania.
Inaczej niż w przypadku świadczenia wychowawczego, nie został określony wzór wniosku o dodatek wychowawczy.
Osoby otrzymujące dodatek wychowawczy lub dodatek do zryczałtowanej kwoty są zobowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał to świadczenie, o każdej zmianie sytuacji (osobistej, dochodowej i majątkowej ich oraz dziecka), która ma wpływ na prawo do tego świadczenia.
Bez prawa do dodatku wychowawczego Dodatek wychowawczy nie przysługuje w przypadkach określonych w art. 87 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny, tj. gdy rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka nie ponosi kosztów utrzymania dziecka w związku z jego pobytem w:
|
Rodzaj świadczenia | Uprawnieni do świadczenia |
świadczenie wychowawcze | matka |
ojciec | |
opiekun faktyczny dziecka | |
opiekun prawny dziecka | |
dodatek wychowawczy | rodzina zastępcza |
prowadzący rodzinny dom dziecka | |
rodzina pomocowa | |
dodatek do zryczałtowanej kwoty | placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 9.06.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575)
autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 70 (1320) z dnia 2016-09-01