Kto dziedziczy po śmierci spadkobiercy? Polskie prawo określa zasady
Polski system prawny jasno określa, w jaki sposób działa dziedziczenie. Zwykle ustalenie, kto jest spadkobiorcą nie stanowi żadnego problemu. Wątpliwości pojawiają się, kiedy przed otwarciem testamentu spadkobiorca umiera. Czy wiesz, komu w takiej sytuacji przysługuje prawo do majątku? Sprawdź, jakie rozwiązanie oferuje system prawny.
W Polsce funkcjonują dwa sposoby dziedziczenia. Pierwszy z nich jest zgodny z testamentem, sporządzonym przez spadkodawcę, a drugi z kolejnością dziedziczenia, która określona jest w Kodeksie cywilnym. Oczywiście pierwszeństwo przed przepisami ma wola osoby zmarłej. Dziedziczenie ustawowe wchodzi w życie dopiero kiedy zmarły nie sporządził testamentu. Funkcjonuje również w sytuacji, kiedy testament okazuje się nieważny, nie ujęto w nim całej masy spadkowej albo kiedy co najmniej jeden spadkobierca odrzucił spadek.
Dziedziczenie ustawowe, a dokładniej jego kolejność przedstawiona jest Księdze czwartek Kodeksu cywilnego. Opiera się ono na hierarchii pokrewieństwa. Dzieli ona osoby, które dziedziczą spadek na sześć grup:
- Grupa I: małżonek i dzieci;
- Grupa II: małżonek i rodzice;
- Grupa III: małżonek i rodzeństwo;
- Grupa IV: dziadkowie;
- Grupa V: pasierbowie;
- Grupa VI: gmina i Skarb Państwa.
W przypadku grupy pierwszej małżonek i dzieci dziedziczą spadek w równych częściach, ale część małżonka nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości majątku. Z kolei w grupie drugiej małżonek otrzymuje połowę całości spadku, a rodzice po jednej czwartej.
Warto pamiętać, że spadkobierca ma prawo do odrzucenia spadku. Często taka decyzja zostaje podjęta, kiedy spadkodawca miał długi.
Jeśli spadkodawca nie miał żadnej rodziny, jego majątek trafia w tej sytuacji do gminy ostatniego miejsca zamieszkania albo do Skarbu Państwa.
Problem pojawia się, kiedy zapisany w testamencie spadkobierca umiera przed objęciem spadku. Jak mówi Kodeks cywilny, osoba, która nie żyje w chwili otwarcia spadku, nie może być spadkobiercą. Dlatego kiedy przed śmiercią spadkodawca nie zmieni swojego testamentu, a jedyny spadkobierca, który został w nim wskazany, umrze, dochodzi do dziedziczenia ustawowego. Majątek dzielony jest w tej sytuacji pomiędzy spadkobierców ustawowych, czyli najbliższych krewnych zgodnie z ustalonym w Kodeksie cywilnym porządkiem dziedziczenia.
Jeśli spadkobierca był jednym spośród wielu i zmarł przed otwarciem spadku, przysługująca mu część podzielona jest pomiędzy pozostałych spadkobierców, zgodnie z przysługującymi im udziałami.
Kiedy spadkobiorca umiera po śmierci testatora, ale przed złożeniem oświadczenia o przyjęciu spadku, możliwe jest jeszcze jedno wyjście, nazywane transmisją spadkową. Pozwala ono na przejęcie prawa do spadku przez spadkobierców zmarłego spadkobiercy, który w tej sytuacji staje się transmitentem. Transmitariusze, czyli spadkobiercy zmarłego spadkobiercy muszą złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku po pierwotnym spadkodawcy oraz po transmitencie.
