Kto płaci podatek od darowizny mieszkania? Kwoty bywają niemałe

Umowa darowizny mieszkania musi się odbyć u notariusza. To on zgłosi akt darowania nieruchomości do odpowiedniego urzędu skarbowego. W tym wypadku obowiązkowe jest odprowadzenie podatku od spadku i darowizn.  

Kto musi płacić podatek od darowizny mieszkania? Zawsze jest to osoba obdarowana. Mamy tu wyróżnione grupy osób oraz kwotę, która w ich przypadku jest wolna od podatku:  

• Grupa I, w której kwota wolna od podatku wynosi 36 120 zł, obejmująca pasierbów, zięciów, synowe, rodzeństwo i teściów; 
• Grupa II, w której kwota wolna od podatku wynosi 27 090 zł obejmująca zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych; 
• Grupa III, w której kwota wolna od podatku wynosi 5733 zł, obejmująca wszystkich innych nabywców.  

Oznacza to, że od wartości mieszkania należy odjąć kwotę wolną od podatku, a od reszty zapłacić podatek. Jego kwoty są ściśle określone.

Prawo przewidziało możliwość podarowania nieruchomości bez dodatkowych opłat w obrębie najbliższej rodziny. Małżonkowie, zstępni (synowie, córki, wnuki, prawnuki) oraz wstępni (matka, ojciec, macocha, ojczym, dziadkowie) nie płacą podatku od darowizny mieszkania. Stanowią oni tak zwaną "grupę 0".  

W tym przypadku jednak mają obowiązek zgłoszenia nieopodatkowanej darowizny do urzędu skarbowego. Jest na to pół roku od zawarcia transakcji. Zgłoszenie wypełnia się na formularzu SD-Z2. Jeśli tego nie zrobią, będą musieli zapłacić podatek od darowizny taki sam, jak Grupa I.  

Podatek od darowizny mieszkania oblicza się po odjęciu od wartości mieszkania kwoty wolnej od podatku. Wartość nieruchomości wymieniona jest w akcie notarialnym. Poniżej dokładne rozpisanie konkretnych kwot podatkowych dla poszczególnych grup:  

• Grupa I: podatek wynosi 3 proc. do progu 11 833 zł. Jeśli wartość darowizny mieści się między 11 833 zł a 23 665 zł, podatek wynosi 355 zł oraz 5 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli wartość darowizny przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 946,6 zł plus 7 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł. 
• Grupa II: podatek będzie wynosić 7 proc. do progu 11 833 zł. Jeśli kwota darowizny wyniesie od 11 833 zł do 23 665 zł, podatek wyniesie 828,4 zł plus 9 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli zaś kwota darowizny przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 1893,3 zł oraz 12 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł. 
• Grupa III: podatek będzie wynosić 12 proc. do progu 11 833 zł. Gdy kwota darowizny albo ich równowartość wyniesie od 11 833 zł do 23 665 zł, podatek wyniesie 1420 zł plus 16 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł. Jeśli zaś wartość darowizny przekroczy 23 665 zł, podatek wyniesie 3313,20 zł plus 20 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł.  

Wygląda to wszystko dość skomplikowanie. Warto sobie uświadomić, że nie ma praktycznie na rynku mieszkań o wartości poniżej 23 665 zł. Dlatego w każdym przypadku pod uwagę bierzemy ostatnie wyliczenie. Oznacza to, że największy podatek od darowizny mieszkania, jaki można zapłacić to 3313,20 zł plus 20 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł. Przy mieszkaniu wartym pół miliona, kwota dla urzędy skarbowego wyniesie więc, w przypadku trzeciej grupy podatkowej, niemal 100 tys. złotych. 

Podatek to nie wszystkie wydatki, z jakimi trzeba się liczyć w przypadku darowizny mieszkania. Umowa darowizny musi się odbyć u notariusza. Generuje to dodatkowe koszty. Niektóre z nich są stałe, inne zależą od kancelarii czy wartości nieruchomości. Wynoszą one odpowiednio:  

• 100 zł - w przypadku, gdy wartość darowizny nie przekracza 3000 zł;  
• 100 zł + 3 proc. od nadwyżki powyżej 3000 zł - w przypadku, gdy wartość darowizny mieści się w przedziale od 3000 zł do 10000 zł;  
• 310 zł + 2 proc. od nadwyżki powyżej 10000 zł - w przypadku, gdy wartość darowizny mieści się w przedziale od 10000 zł do 30000 zł;  
• 710 zł + 1 proc. od nadwyżki powyżej 30000 zł - w przypadku, gdy wartość darowizny mieści się w przedziale od 30000 zł do 60000 zł;  
• 1010 zł + 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60000 zł - w przypadku, gdy wartość darowizny mieści się w przedziale od 60000 zł do 1000000 zł;  
• 4770 zł + 0,2 proc. od nadwyżki powyżej 1000000 zł - w przypadku, gdy wartość darowizny mieści się w przedziale od 1000000 zł do 2000000 zł;  
• 6770 zł + 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2000000 zł - w przypadku, gdy wartość darowizny przekracza 2000000 zł (więcej jednak niż 10000 zł, a przy czynnościach związanych z darowizną pomiędzy osobami z I grupy podatkowej nie więcej niż 7500 zł). 

Do tego dochodzi stawka za wykonanie wpisu lub odpisu aktu notarialnego - około 6 zł za każdą zaczętą stronę, a także opłata za dokonanie zmian w księdze wieczystej lub jej założenie (ok. 200 zł).