"Małpki" bardzo podrożały przez nową opłatę, ale ich sprzedaż spadła tylko nieznacznie

Województwa podkarpackie i lubelskie wyróżniły się znacznie niższym wzrostem cen niż reszta kraju. Natomiast liczba "małpek" sprzedanych w całym kraju nie spadła aż tak znacząco, jak można byłoby się spodziewać - wynika z danych M/platform zrzeszającej 12 tysięcy małych sklepów detalicznych.

Z dniem 1 stycznia 2021 roku weszła w życie opłata od tzw. małpek, czyli napojów alkoholowych o pojemności mniejszej niż 300 mililitrów, a konsumenci i analitycy przystąpili do porównywania cen obecnych do ubiegłorocznych. Analiza danych tygodniowych z M/platform potwierdza, iż w sklepach handlu tradycyjnego, zgodnie z przewidywaniami, ciężar nowej opłaty został w praktyce przeniesiony na konsumenta i od początku stycznia widoczny był stopniowy wzrost cen tego typu produktów. 

W analizie na uwagę zasługują jednak wyniki dotyczące liczby sprzedanych "małpek" - pomimo wzrostu cen, rotacja nie spadła aż tak znacząco, jak można byłoby się spodziewać - oraz różnice regionalne, najwyraźniej widoczne w województwach wschodnich.

W jednej z największych pod względem wartości sprzedaży kategorii w Polsce - kategorii wódki - największe zmiany odczuwalne w portfelach konsumentów zaobserwować można było w ostatnim tygodniu stycznia 2021 roku, kiedy w stosunku do średnich cen z okresu listopad-grudzień 2020 zapłaciliśmy za najmniejsze pojemności wódek nawet do 22 proc. więcej w przypadku wódek czystych oraz do 18 proc. więcej w przypadku wódek kolorowych.

Wzrosty cen najpopularniejszych wódek czystych w opakowaniach 100 i 200 mililitrów widoczne były w zdecydowanej większości województw i wahały się od kilkunastu do nawet 26 proc. Bardzo podobny trend zaobserwować można było w przypadku wódek kolorowych w małych opakowaniach, przy czym w ich przypadku były to głównie wzrosty w przedziale od kilku do kilkunastu procent. Zarówno w przypadku wódek czystych, jak i kolorowych szczególnie wyraźnie wzrosły ceny produktów będących liderami sprzedaży w swoich segmentach.

Podwyżkom cen nie towarzyszył jednak znaczący spadek rotacji małych opakowań tego trunku. W styczniu 2021 roku rotacja "małpek" w przypadku wódki czystej była jedynie o 1,3 proc. niższa niż średnia w ostatnich dwóch miesiącach poprzedniego roku. Nieco większy spadek rotacji, bo blisko 4 proc., towarzyszył małym opakowaniom wódki kolorowej. Płacimy zatem więcej, ale tymczasem wyższe ceny ograniczają nasze zakupy "małpek" w nie aż tak wielkim stopniu i każdego dnia pojawiają się one na co trzynastym paragonie pochodzącym z tradycyjnego sklepu.

- Opłata od "małpek" jest już widoczna w małych sklepach. Ceny wódek o pojemnościach 100 i 200 mililitrów rosną, choć nie wszędzie tak samo szybko. Średnia podwyżka dla segmentu wódek białych to obecnie 26 proc. względem okresu listopad-grudzień 2020, a dla kolorowych odpowiednio 22 proc. "Stare" ceny zniknęły szybko wraz z wyczerpaniem się zapasów z 2020 roku. Są to produkty o tradycyjnie wysokiej rotacji, które pomimo istotnej zmiany cen, odnotowały spadek średniej rotacji o 1,3 proc. dla wódek białych oraz 4 proc. dla kolorowych, chociaż na poziomie poszczególnych produktów można było zaobserwować zmiany o silniejszym charakterze. "Małpki" nadal pojawiają się na co trzynastym paragonie pochodzącym z tradycyjnego sklepu - mówi Ewa Rybołowicz, dyrektor ds. analiz rynkowych w Comp Centrum Innowacji, dostawcy technologii stojącej za M/platform.

Zauważalną różnicę w stosunku do pozostałych województw można było natomiast zaobserwować w województwach graniczących z Ukrainą. W województwie podkarpackim wzrosty cen w segmencie wódek czystych nie przekroczyły 15-17 proc. dla kilku najchętniej wybieranych produktów, a dla większości zmieniły się o 6-8 proc. W przypadku wódek kolorowych, znacząco niższe podwyżki cen w stosunku do pozostałych rejonów Polski widoczne były w województwie podkarpackim, ale także lubelskim.

Badaniami objęto próbkę 8629 reprezentatywnych sklepów z segmentu handlu tradycyjnego.