Nawet 50 000 zł dopłaty do domu energooszczędnego!

Na pierwszym etapie planowania konieczne jest przygotowanie wstępnego kosztorysu, aby dokładnie oszacować nasze możliwości finansowe. W przeważającej większości przypadków, Polacy decydują się na budowę standardowego domu o tradycyjnych systemach energetycznych, ponieważ uznawane są za najtańsze.

Szacuje się, że koszt wybudowania domu energooszczędnego może być o 60 tys. zł wyższy. Ten koszt można jednak obniżyć poprzez uzyskanie dofinansowania.

Obecnie, w związku z dużym zainteresowaniem ekologią oraz ochroną środowiska, przewiduje się znaczne dofinansowania do budowy domów energooszczędnych. Interesującą możliwością choćby częściowego sfinansowania inwestycji budowy domu mieszkalnego są dopłaty z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Jeśli od początku starannie przygotujemy projekt dokładnie planując przebieg całej inwestycji budowlanej domu jednorodzinnego to możemy zyskać budynek o najwyższych obecnie standardach energetycznych, bez konieczności angażowania dodatkowych środków z własnej kieszeni.

Koszty budowy domu o dużo lepszych parametrach energooszczędności są oczywiście zdecydowanie wyższe niż w przypadku domu w technologii tradycyjnej (własny kosztorys można wykonać tutaj) - szacuje się, że jest to dodatkowo około 60 - 80 000 zł. Jednak przez lata użytkowania wszystkie te koszty mogą się nam zwrócić z nawiązką w postaci zdecydowanie niższych kosztów energii.

Sama idea wywodzi się bezpośrednio z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, która mówi, że do 2021 roku wszystkie nowo powstałe budynki mają się charakteryzować niemal zerowym zużyciem energii.

Głównym założeniem programu jest całkowita zmiana nie tylko mentalności ludzi, ale także dotychczasowych zasad budowania - skłonienia ludzi do myślenia energooszczędności. Zmiana dotknie również producentów materiałów budowlanych, którzy na większą skalę zaczną produkować materiały o bardzo dobrych parametrach izolacyjności termicznej. Zapowiada się więc pewna rewolucja w systemie budowania domów i budynków wolno stojących.

Najważniejszym czynnikiem, który brany jest pod uwagę podczas klasyfikacji budynków jest wskaźnik EUco, czyli roczne, jednostkowe zapotrzebowanie budynku na energię użytkową przeznaczoną do celów grzewczych.

Dla domów jednorodzinnych wskaźnik przedstawia się następująco:

- NF40 (dom energooszczędny) - EUco ≤ 40 kWh/(m2*rok)

- NF15 (dom pasywny) - EUco ≤ 15 kWh/(m2*rok)

Aby dokonać dokładnego obliczenia wskaźnika należy wziąć pod uwagę takie czynniki, jak:

- ilość mieszkańców

- poziom zacienienia każdego z okien

- strony świata

- strefa klimatyczna

- sposób wentylacji

- system ogrzewania.

Dostosowywanie projektu do wymagań programu będzie zatem miało indywidualny przebieg.

Główną ideą, jaka przyświecała powstaniu programu, było ograniczenie emisji CO2 oraz oszczędność energii. Stąd właśnie konieczność dofinansowywania tych działań, jeśli owa perspektywa ma zostać w przyszłości osiągnięta. Przewidywaną łączną sumę dopłat ustala się na 300 mln złotych, a okres wdrażania programu na lata 2013-2022. Oznacza to, że programem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej może być objętych 12 tysięcy domów jednorodzinnych.

Wysokość dofinansowania jest różna i zależy od wyliczonego wskaźnika rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energie użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco), a także od dodatkowych, jak np. sprawność instalacji grzewczych i wentylacyjnych.

Wysokość dofinansowania wynosi:

- w przypadku domów jednorodzinnych:

a) NF40 - 40 kWh/(m2*rok) - dotacja 30 000 zł brutto

b) NF15 - 15 kWh/(m2*rok) - dotacja 50 000 zł brutto

- w przypadku lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych:

c) NF40 - 40 kWh/(m2*rok) - dotacja 11 000 zł brutto

d) NF15 - 15 kWh/(m2*rok) - dotacja 16 000 zł brutto

Należy pamiętać, że jeśli wskaźnik NF15 nie zostanie osiągnięty, wówczas bierze się pod uwagę ten niższy wskaźnik, czyli NF40 i dotacja zostaje obniżona, aczkolwiek przyznana. Jeśli zaś wskaźnik nie osiągnie nawet poziomu NF40, nie ma co liczyć na przyznanie dofinansowania.

Dotacje nie są przydzielane dla lokali, w których prowadzona jest działalność gospodarcza, a jeśli taka sytuacja ma miejsce w budynku mieszkalnym, wówczas dofinansowanie zostanie pomniejszone o powierzchnię użytkowaną pod taką działalność gospodarczą.

Przyznawana kwota dotacji jest zawsze niższa od tej wnioskowanej i zostaje wypłacona po realizacji całej inwestycji. W pierwszym etapie wszystkie koszty należy zatem pokryć z własnej kieszeni. Wszystkie działania, dla których przeznaczone jest dofinansowanie muszą zostać zrealizowane do 3 lat od dnia podpisania umowy kredytu. To bardzo ważna informacja, ponieważ nie zaliczają się do tego żadne inwestycje, które zostały podjęte wcześniej. Certyfikat standardu NF40 lub NF15 zostanie przydzielony wraz z wypłatą dotacji. Beneficjentowi może zostać przyznany wyłącznie jeden kredyt, od którego musi zapłacić należy podatek.

O dofinansowanie mogą się ubiegać osoby fizyczne, które posiadają dom na własność lub współwłasność. Może to być także budynek zakupiony od dewelopera zarządzany przez spółdzielnię mieszkaniową. Dofinansowaniu podlegają takie przedsięwzięcia, jak budowa i zakup domu jednorodzinnego, a także lokalu mieszkalnego w nowym budynku mieszkalnym, wielorodzinnym.

Niektóre firmy oferujące budowę domów energooszczędnych od A do Z oferują kompleksową pomoc również przy uzyskaniu dopłaty.

Dopłaty mogą zostać wykorzystane na następujące elementy inwestycji:

- koszt budowy domu jednorodzinnego lub zakup gotowego budynku wolno stojącego

- zakup lokalu mieszkalnego

- projekt budowlany

- weryfikacja projektu budowlanego

- koszty otrzymania potwierdzenia standardu energetycznego

- zakup i montaż elementów konstrukcyjnych budynku (stolarka okienna, drzwiowa; izolacja ścian, dachów, stropów itp.)

- zakup i montaż układów wentylacji z odzyskiem ciepła

- zakup i montaż instalacji ogrzewania

- zakup i montaż instalacji wodno-kanalizacyjnej, a także elektrycznej

Do kosztów kwalifikowanych nie można wliczać elementów wykończenia mieszkania.

Wysokość dopłaty z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nie wynika z kosztów kwalifikowanych, ale nie może przekroczyć ich łącznej wartości.

Aby ubiegać się o dotację należy złożyć we właściwym banku dwa dokumenty: wniosek o dotację (na specjalnie przygotowanym formularzu), a także wniosek o kredyt.

Program prowadzony jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w następujących bankach:

- Bank Ochrony Środowiska S.A.

- Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.

- Deutsche Bank PBC S.A.

- Getin Noble Bank S.A.

- SGB-Bank S.A.

- Bank Zachodni WBK S.A.

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku następuje podpisanie umowy z bankiem. Upoważniony do tego celu weryfikator sprawdza budynek mieszkalny pod kątem koniecznych warunków. Na koniec spisuje protokół regulacji systemu wentylacyjnego, protokół regulacji systemu grzewczego, test szczelności, badania termowizyjne, sprawdza jakość robót budowlanych oraz procesu budowlanego, jak materiały i komponenty budowlane, dopuszczenie wyrobu do obrotu i stosowania, a także wymagania jakościowe.

Bardzo ważna jest także poprawność oraz jakość robót wykonywanych przez ekipę budowlaną, dlatego na etapie tworzenia projektu warto pokusić się o sprawdzonych fachowców, którzy posiadają wymagane doświadczenie w tego typu zaawansowanych pracach. Brak profesjonalnej kadry technicznej może się przyczynić do negatywnej oceny weryfikacji.

Weryfikator skrzętnie rozpatruje wszystkie dokumenty ponownie obliczając wartość zapotrzebowania na energię cieplną budynku. Może się zdarzyć, że budynek negatywnie przejdzie proces weryfikacji. Nie oznacza to jednak braku szans na ponowne ubieganie się o dotację. Istotne jest jednak w miarę szybkie usunięcie i naprawienie wykrytych błędów, wad i nieprawidłowości. Właściciel nieruchomości musi tego dokonać na własny koszt i po raz kolejny wystąpić z wnioskiem w celu przeprowadzenia powtórnej weryfikacji.

Ostatnim etapem ubiegania się o dotacje na domy energooszczędne jest złożenie protokołu z pozytywnie przeprowadzonej weryfikacji, świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, odpisu z księgi wieczystej nieruchomości potwierdzającego własność beneficjenta, a także listy sporządzonej przez weryfikatora. Jeśli wszystkie te dokumenty są kompletne i zgodne z założeniami programu, wówczas dotacja przekazywana jest przez NFOŚiGW na rachunek bankowy beneficjenta w terminie 30 dniu. Dofinansowanie trafia następnie na rachunek kredytowy beneficjenta i traktowana jest jako poczet spłaty kapitału kredytu.

Warto także wspomnieć, że przez okres nie krótszy niż trzy lata beneficjent jest zobowiązany utrzymać efekt przedsięwzięcia, na które uzyskał dotację z NFOŚiGW. Weryfikator w każdej chwili może bowiem przeprowadzić wyrywkowe badania termowizyjne oceniając czy obecny stan inwestycji jest zgodny z założeniami projektu.

Na chwilę obecną zainteresowanie projektem jest stosunkowo niewielkie. W latach 2014-2015 wykonano zaledwie 13,2% planu, czyli spożytkowano tylko 2,5 miliona złotych ze środków ku temu przeznaczonych. Plan zakładał 18,955 mln zł. Lata 2016-2018 przewidują wykorzystanie 281 milionów zł. Okazuje się, że są duże szanse pozyskania środków, jeśli tylko projekt spełni wszelkie wymagania, a właściciela nieruchomości nie odstraszą dość wymagające procedury.

Każdy budynek, który otrzymał jeden z certyfikatów NF40 lub NF15 znacznie zyskuje na wartości w perspektywie późniejszej odsprzedaży. Ponadto koszty eksploatacji takiego domu jednorodzinnego spadają i są niższe, aniżeli w przypadku domów pasywnych. Dopłata do kredytu staje się realnym elementem przedsięwzięcia i pokrywa dużą część kosztów inwestycyjnych.

Okazuje się, że dofinansowanie może być całkiem dobrym rozwiązaniem, wartym rozważenia podczas planowania inwestycji budowlanej dla potrzeb mieszkalnych. Uzyskany standard energetyczny na pewno podniesie wartość budynku, szczególnie w związku z perspektywą zmieniających się unijnych przepisów budowlanych i działań proekologicznych. Poza tym przyniesie to realny komfort użytkowania takiego domu jednorodzinnego wraz z niższymi rachunkami za ogrzewanie.