NBP: W I kwartale br. banki złagodziły kryteria dla kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych

4 maja Narodowy Bank Polski opublikował kwartalny raport pt. "Sytuacja na rynku kredytowym - wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych". Omawia ona zmiany w polityce kredytowej banków i popycie na kredyty, które zaobserwowano w I kwartale 2021 r., a także przewidywania banków na II kwartał 2021 r. Informacja została przygotowana na podstawie ankiety, którą na początku kwietnia 2021 r. wypełniły 23 banki o łącznym udziale w rynku kredytowym wynoszącym 88 proc.

Z ankiet wynika, że w I kwartale 2021 r. banki bardziej optymistycznie postrzegały sytuację na rynku kredytów dla gospodarstw domowych niż dla przedsiębiorstw.

Banki nieznacznie zaostrzyły kryteria udzielania kredytów dla dużych przedsiębiorstw oraz w zróżnicowany sposób zmieniły je wobec sektora MŚP. Jednocześnie lekko obniżyły warunki cenowe, choć podniosły marżę dla kredytów o podwyższonym ryzyku. Zanotowały osłabienie popytu ze strony dużych przedsiębiorstw i niewielkie jego zmiany ze strony sektora MŚP, na co wpływ miało zaostrzenie polityki kredytowej banków i wykorzystanie własnych środków, ale jednocześnie wzrost zapotrzebowania na finansowanie fuzji i przejęć oraz restrukturyzacji długu.

Badanie NBP wskazuje, że banki złagodziły kryteria udzielania kredytów mieszkaniowych, obniżyły marżę kredytową i wymagany udział własny, a z drugiej strony podniosły marżę dla kredytów o podwyższonym ryzyku. W I kwartale 2021 r. banki zaobserwowały istotny wzrost popytu na kredyty mieszkaniowe, co uznały za efekt bardziej optymistycznego postrzegania przez kredytobiorców sytuacji gospodarczej, sytuacji na rynku mieszkaniowym oraz złagodzenia polityki kredytowej.

Według ankiet, podobnie jak w poprzednim okresie, w I kwartale 2021 r. banki złagodziły kryteria udzielania kredytów konsumpcyjnych, przy zróżnicowaniu polityki kredytowej poszczególnych instytucji. Banki zwiększyły maksymalną kwotę kredytu i obniżyły koszty pozaodsetkowe, ale jednocześnie podniosły marżę kredytową. Zaobserwowany wzrost popytu wynikał ze złagodzenia kryteriów i warunków udzielania kredytu i wzrostu zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku.

Na II kwartał 2021 r. banki deklarują łagodzenie kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych i dla sektora MŚP oraz utrzymanie dotychczasowej polityki kredytowej wobec dużych przedsiębiorstw, a także oczekują wzrostu popytu na wszystkie rodzaje kredytu.

Jak napisano w komentarzu do wyników ankiet, na kształtowanie się polityki kredytowej banków wpływ wywarły pozytywne oczekiwania co do ogólnej sytuacji gospodarczej w kraju oraz wzrost presji konkurencyjnej. Z drugiej strony utrzymywanie się ograniczeń i ryzyka dalszego pogorszenia się stanu branż szczególnie narażonych na skutki pandemii COVID-19 oddziaływały w kierunku utrzymywania większej restrykcyjności.

W ocenie autorów analizy, uwarunkowania te znalazły swe odzwierciedlenie we wzroście popytu na kredyt ze strony gospodarstw oraz umiarkowanym spadku w przypadku przedsiębiorstw. Zwrócili oni też uwagę na znaczne zróżnicowanie zarówno co do kierunków zmian kryteriów udzielania kredytu, jak i odczuwanego na niego popytu ze strony sektora MSP.