Nieprzewidziane zamknięcie szkoły lub przedszkola a prawo do zasiłku opiekuńczego

Pojęcia istotne przy ustalaniu prawa do zasiłku opiekuńczego » Ubezpieczony - osoba objęta ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, określonym w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli tzw. ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i na zasadzie dobrowolności. » Dzieci - dzieci własne ubezpieczonego lub jego małżonka, dzieci przysposobione, a także przyjęte na wychowanie i utrzymanie. » Inni członkowie rodziny - małżonek, rodzice, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.

Potwierdzanie choroby

Ustawodawca wyraźnie wskazał (w art. 53 ust. 1 ustawy zasiłkowej), iż przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi m.in. konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny są odpowiednio:

• zaświadczenia lekarskie wystawione:
   
• w formie dokumentu elektronicznego (tzw. e-zwolnienie), albo
   
• na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego (tzw. zaświadczenie wystawione w trybie alternatywnym), lub też
   
• wydruk wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu teleinformatycznego (tzw. wydruk e-zwolnienia).

Natomiast poród lub chorobę małżonka ubezpieczonego/rodzica dziecka albo chorobę niani lub dziennego opiekuna, sprawujących na co dzień opiekę nad dzieckiem potwierdza się spełniającym/ą określone warunki:

• zaświadczeniem lekarskim wystawionym ubezpieczonemu na zwykłym druku albo
   
• wydrukiem e-zwolnienia lub kopią zaświadczenia wystawionego w trybie alternatywnym.

Właściwy w danej sprawie dokument załącza się do wniosku o zasiłek opiekuńczy, sporządzonego np. na formularzu Z-15A.

Szczegółowo kwestie te regulują § 27 i § 29 ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 2 i 3 rozporządzenia MRPiPS w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków... (Dz. U. z 2017 r. poz. 87).

Nieprzewidziane zamknięcie placówki

Nieco inaczej wygląda kwestia konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8, w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia placówki, do której dziecko uczęszcza.

Przede wszystkim ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć pod pojęciem "nieprzewidzianego zamknięcia". Zrobił to jednak ZUS w swoim komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl. Zdaniem organu rentowego, za nieprzewidziane uważa się takie zamknięcie tych placówek, o którym ubezpieczony został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem ich zamknięcia. Nie ma tu zatem znaczenia, z jakiej przyczyny nastąpiło zamknięcie danej placówki. Istotny jest wyłącznie termin, w jakim ubezpieczony został o tym fakcie powiadomiony (patrz tabela).

Ponadto, dla celów uzyskania prawa do zasiłku opiekuńczego, w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do którego/j uczęszcza dziecko, oprócz stosownego wniosku, w świetle § 29 ust. 1 pkt 1 przywołanego wcześniej rozporządzenia, wystarczy oświadczenie ubezpieczonego, złożone w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS. Z przepisów nie wynika zatem konieczność potwierdzenia przez ubezpieczonego tego faktu stosownym zaświadczeniem z danej (zamkniętej) placówki.

Pozostałe warunki

Należy również pamiętać, iż ubezpieczony uzyska prawo do zasiłku opiekuńczego, np. na zdrowe dziecko w wieku do lat 8, w razie nieprzewidzianego zamknięcia szkoły lub przedszkola, o ile chodzi tu o dziecko w rozumieniu art. 32 ust. 3 ustawy zasiłkowej (patrz ramka), oraz zostaną spełnione pozostałe warunki, określone w art. 33 i art. 34 tej ustawy, tj.:

• w danym roku kalendarzowym nie został jeszcze wykorzystany (przez ubezpieczonego i/lub członka jego rodziny) pełny limit tego świadczenia, w przypadku opieki nad dzieckiem wynoszący 60 dni oraz
   
• poza ubezpieczonym nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę dziecku.