Nowe zasady segregacji śmieci

Zbyt małe poziomy recyklingu

Zasadniczo od lipca 2011 r. obowiązuje w naszym kraju system gospodarki odpadami komunalnymi, za którego organizację i efektywność odpowiedzialność ponoszą samorządy gminne. Podstawową zasadą tego systemu jest obowiązek prowadzenia selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Niestety jest on realizowany jedynie w niewielu procentach (około 26%). Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności ustanawiają selektywne zbieranie odpadów komunalnych obejmujące co najmniej następujące frakcje odpadów: papieru, metalu, tworzywa sztucznego, szkła i opakowań wielomateriałowych oraz odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji. Aktualnie gminy organizują samodzielnie system selektywnego zbierania odpadów komunalnych niestety niejednokrotnie ustanawiając podział tylko na odpady "mokre - suche". Taki sposób selektywnego zbierania nie daje dobrej jakości surowca.

Nieuregulowanie tych zasad i niezwiększenie ilości selektywnie zbieranych odpadów może mieć wymierne skutki finansowe dla Polski. Otóż Komisja Europejska przyjrzała się zasadom selektywnej zbiórki odpadów w krajach członkowskich i na tej podstawie powstała Mapa drogowa dla Polski, w której jedną z rekomendacji jest zdefiniowanie przez Polskę standardów selektywnego zbierania odpadów komunalnych i osiągnięcia poziomów określonych dyrektywami UE. Chodzi tu przede wszystkim o co najmniej 50% poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła. Ministerstwo Ochrony Środowiska informuje, że: "Składowanie to najgorsza metoda zagospodarowania odpadów, w wyniku której bezpowrotnie tracone są cenne surowce wtórne. Znaczną część odpadów można przerobić albo ponownie wykorzystać. Np. z 35 popularnych butelek PET można wyprodukować bluzę z polaru. Plastik może być też przetwarzany na innego rodzaju ubrania specjalistyczne lub sportowe. Powstają z niego także namioty, plecaki czy buty. Dzięki recyklingowi zmniejszone zostanie ponadto zużycie surowców oraz emisja szkodliwych substancji do środowiska".

Cztery frakcje odpadów

Aby zasady selektywnej zbiórki odpadów były w całym kraju jednolite, na mocy nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 87) dodano art. 4a, który wprowadza fakultatywną delegację dla ministra właściwego do spraw środowiska do wydania rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji. Odpady mają być selektywnie zbierane u źródła, tj. bezpośrednio w budynkach wielorodzinnych, domach jednorodzinnych, czy miejscach gdzie powstają odpady komunalne, np. od firm, które je wytwarzają. Od tej pory odpady będą dzielone na cztery frakcje. Do pojemnika/worka niebieskiego trafi papier, do zielonego - szkło, do żółtego - metale i tworzywa sztuczne, a do brązowego - odpady ulegające biodegradacji. Odpady mają być zbierane w pojemnikach, natomiast dopuszcza się zbieranie wybranych frakcji odpadów w miejscach ich wytworzenia w workach. Wszystko to, czego nie można odzyskać w procesie recyklingu należy wyrzucać do pojemnika z odpadami zmieszanymi. Przy segregacji należy też pamiętać o odpadach niebezpiecznych, takich jak zużyte baterie i akumulatory, przeterminowane lekarstwa, zużyte świetlówki, odpady po żrących chemikaliach (np. środkach ochrony roślin), a także zużyty sprzęt RTV i AGD (tzw. elektroodpady). Te odpady należy przekazywać do specjalnie wyznaczonych punktów w sklepach i aptekach, a także do punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych zorganizowanych przez gminę.

Segregowanie odpadów ma też przynieść wymierne korzyści finansowe. Osoby segregujące śmieci zapłacą mniej za ich odbiór. Dla tych, którzy będą pozbywać się odpadów jedynie w formie zmieszanej stawka za ich odbiór będzie wyższa.

Ze względu na konieczność wygaszenia już obowiązujących umów z firmami odbierającymi odpady, wprowadzono okres przejściowy dla omawianych przepisów. Umowy na odbieranie lub odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości obowiązujące w dniu wejścia w życie WSSO, które określają wymagania w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób niezgodny z nowymi regulacjami, zachowują ważność na czas, na jaki zostały zawarte, jednak nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2021 r.