Opał: tylko nieliczni oszukują fiskusa

Służba Celna, policja i Inspekcja Transportu Drogowego wykrywają coraz mniej przypadków jazdy na oleju opałowym. Wygląda na to, że minister finansów traci argumenty za prawie 500-procentową podwyżką akcyzy na oleje opałowe. Mimo to pomysł z września 2006 r. wraca. Zyta Gilowska, minister finansów, chciała wtedy zrównać stawki akcyzy na oleje opałowe i napędowe. Przekonywała, że tylko w ten sposób można walczyć z procederem jeżdżenia na sporo tańszym oleju opałowym (akcyza jest pięciokrotnie mniejsza niż na napędowy), przez co traci budżet państwa.

Podwyżka została wtedy zablokowana, bo PiS nie chciało drażnić obywateli przed wyborami samorządowymi. W tym roku wyborów nie ma, więc pomysł powrócił.

Aleksandra Natalli-Świat (PiS), szefowa sejmowej komisji finansów, zapowiedziała, że wkrótce zajmie się ona rządowym projektem podwyżki akcyzy na olej opałowy.

- Konsultujemy się w tej sprawie z Ministerstwem Finansów - mówi Aleksandra Natalli-Świat.

Kontrole nieskuteczne...

Okazuje się jednak, że wicepremier Gilowska nie ma racji co do skali nadużyć olejowych.

Potwierdzają to dane... Ministerstwa Finansów. W ubiegłym roku Służba Celna wykryła opałowy jedynie w 2,4 tys. baków na 51,7 tys. skontrolowanych pojazdów. To zaledwie 4,6 proc. Zaskakujące jest także to, że w 2006 r. niemal o połowę spadła liczba dokonanych przez celników kontroli baków. W 2005 r. było ich aż 93,4 tys., a opał znaleziono w 3 tys. samochodów.

- Kontrole ograniczono, bo ich skuteczność jest niemal zerowa. Minister finansów woli więc zrównać stawki akcyzowe i w ogóle dać sobie spokój z tymi kontrolami. Po co się wysilać, skoro nie ma oczekiwanych rezultatów - komentuje proszący o anonimowość poseł PiS.

...a i kantów jakby mniej

Oprócz celników zawartość baków ciężarówek bada Inspekcja Transportu Drogowego (ITD). Skutki jej pracy są jeszcze mizerniejsze.

- W 2006 r. na 3,6 tys. skontrolowanych pojazdów olej opałowy zamiast napędowego stwierdziliśmy jedynie w 20. To skuteczność tylko 0,5-procentowa. Rok wcześniej wyniki były dużo lepsze. Oznacza to, że sytuacja bardzo się poprawia. Nie potwierdzają się opinie, że mnóstwo kierowców jeździ na opałowym - mówi Seweryn Kaczmarek, szef ITD.

Paliwa kontroluje również policja. W 2006 r. zajrzała do baków 19 tys. pojazdów. Opałowy znalazła w 550 (niecałe 3 proc.).

- Te dane pokazują, że jeżdżenie na oleju opałowym ma marginalne znaczenie. Ponadto został uszczelniony system kontroli. Nieuzasadniona jest więc podwyżka akcyzy na olej opałowy. Proponujemy, aby zamiast niej wprowadzić elektroniczny system kontroli wyrobów ropopochodnych, na które obowiązują różne stawki tego podatku. Wtedy cały obrót byłby skutecznie monitorowany - mówi Halina Pupacz, prezes Polskiej Izby Paliw Płynnych.

Co na to wszystko minister Gilowska? Twardo obstaje przy swoim, choć zdaje sobie sprawę, że drastyczna podwyżka akcyzy na oleje opałowe doprowadzi do załamania rynku. Czy wtedy na wyższym podatku budżet zarobi 2 mld zł rocznie jak liczy MF?

Co mówi Świat

Aleksandra Natalli-Świat, przewodnicząca sejmowej komisji finansów Publicznych, poinformowała, że jej komisja wróci do prac nad projektem ustawy zrównującej akcyzę na olej opałowy i napędowy.

- Termin rozpoczęcia tych prac jeszcze nie został wyznaczony. Niewykluczone, że podwyżka akcyzy na oleje opałowe zostanie wprowadzona latem tego roku. Najpierw jednak Sejm musi wykazać taką wolę - zaznacza posłanka PiS.

Rządowy projekt leży w sejmowej szufladzie od czerwca 2006 r. Tylko pięciu poselskich głosów zabrakło, by trafił do kosza już w pierwszym czytaniu.

Projekt podnosi stawki akcyzy nie tylko na oleje opałowe, ale także na autogaz (z 695 zł do 1 tys. zł za 1 tys. kg).

Przewiduje pewne rekompensaty dla osób ogrzewających mieszkania olejami opałowymi oraz dla szkół, przedszkoli, żłobków, szpitali i domów dziecka. Planowane jest rozszerzenie zwrotów na spółdzielnie mieszkaniowe. Przedsiębiorcy nie dostaną żadnej refundacji wyższych wydatków na olej opałowy.

Jarosław Królak